سفارش تبلیغ
صبا ویژن
در دوزخ آسیابی است که دانشمندان فاسد را کاملاً آسیاب می کند . [پیامبر خدا صلی الله علیه و آله]
بشنو این نی چون حکایت می کند
 
 RSS |خانه |ارتباط با من| درباره من|پارسی بلاگ
»» از عبودیّت تا ربوبیّت‏

در بدو امر به نظر مى‏رسد که تعبیر زننده‏اى است: از بندگى تا خدایى!! مگر ممکن است بنده‏اى از مرز بندگى خارج گردد و پا در مرز خدایى بگذارد؟ «أَیْنَ التُّرابُ وَرَبّ الأَرْبابِ» «1».

به قول عارف شبسترى:

سیه رویى زممکن در دو عالم‏

 

جدا هرگز نشد واللّه اعلم‏

     

راست است، ولى مقصود از ربوبیّت خدایى نیست، ربوبیّت یعنى خداوندگارى نه خدایى.

هر صاحب قدرتى خداوندگار آن چیزهایى است که تحت نفوذ و تصرّف اوست.

جناب عبدالمطّلب به ابرهه که به قصد خراب کردن کعبه آمده بود گفت: «إِنّى رَبُّ الإِبِلِ وَإِنَّ لِلْبَیْتِ رَبّاً» «2».

مى‏دانیم که بشر طالب قدرت است، همواره در تلاش بوده و هست که راهى پیدا کند بر خود و بر جهان تسلّط پیدا کند. فعلًا درباره این که چه راه‏هایى را براى این هدف برگزیده و در آن راه کامیاب و یا ناکام شده است کارى نداریم.

در میان آن راه‏ها یک راه است که وضع عجیبى دارد، از این نظر که انسان تنها وقتى از این راه استفاده مى‏کند که چنان هدفى نداشته باشد، یعنى هدفش کسب قدرت و تسلّط بر جهان نباشد، بلکه هدفش در نقطه مقابل این هدف باشد، یعنى هدفش تذلّل، خضوع و فنا و نیستى از خود باشد. آن راه عجیب راه عبودیّت است.

 

مراحل ربوبیّت‏

کمال و قدرتى که در اثر عبودیّت و اخلاص و پرستش واقعى نصیب بشر مى‏گردد، منازل و مراحلى دارد.

اوّلین مرحله:

الهام‏بخش و تسلّطبخش انسان به نفس خویشتن است. به عبارت‏ دیگر کم‏ترین نشانه قبولى عمل انسان نزد پروردگار این است که بینشى نافذ پیدا مى‏کند، روشن و بیناى خود مى‏گردد:

[إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ یَجْعَلْ لَکُمْ فُرْقاناً] «3».

اگر [در همه امورتان‏] از خدا پروا کنید، براى شما [بینایى و بصیرتى ویژه‏] براى تشخیص حق از باطل قرار مى‏دهد.

و نیز مى‏فرماید:

[وَ الَّذِینَ جاهَدُوا فِینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا] «4».

و کسانى که براى [به دست آوردن خشنودى‏] ما [با جان و مال‏] کوشیدند، بى‏تردید آنان را به راه‏هاى خود [راه رشد، سعادت، کمال، کرامت، بهشت و مقام قرب‏] راهنمایى مى‏کنیم.

دیگر این که آدمى به نفس و قواى نفسانى خویش غالب و قاهر مى‏گردد، اراده انسان در برابر خواهش‏هاى نفسانى و حیوانى نیرومند مى‏گردد، آدمى حاکم وجود خویش مى‏شود مدیریّت لایقى نسبت به دایره وجود خودش کسب مى‏کند. قرآن کریم درباره نماز مى‏فرماید:

[إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ] «5».

یقیناً نماز از کارهاى زشت، و کارهاى ناپسند باز مى‏دارد.

و درباره روزه مى‏فرماید:

 [کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ‏] «6».

اى اهل ایمان! روزه بر شما مقرّر و لازم شده، همان گونه که بر پیشینیان شما مقرّر و لازم شد، تا پرهیزکار شوید.

و درباره هر دو عبادت مى‏فرماید:

[یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ] «7».

اى کسانى که ایمان آورده‏اید! از صبر و نماز [در همه امور زندگى‏] یارى جویید.

در این مرحله از عبودیّت آن چیزى که نصیب انسان مى‏شود این است که خواهش‏ها و تمایلات نفسانى انسان مسخّر وى مى‏گردد. به عبارت دیگر اوّلین اثر عبودیّت، ربوبیّت و ولایت بر نفس امّاره است و در اثر این تسلّط، صفا و روشنایى و روشن‏بینى نیز پیدا مى‏شود.

مرحله دوم:

 تسلّط و ولایت بر اندیشه‏هاى پراکنده، یعنى تسلّط بر نیروى متخیّله است. این قوّه در اختیار ما نیست، بلکه ما در اختیار این قوّه عجیب هستیم، ولهذا هرچه بخواهیم ذهن خود را در یک موضوع معیّن متمرکز کنیم که متوجّه چیز دیگر نشود براى ما میسّر نیست، بى‏اختیار قوّه خیالْ ما را به این سو و آن سو مى‏کشاند. مثلًا هرچه مى‏خواهیم در نماز حضور قلب داشته باشیم، یعنى هرچه مى‏خواهیم این شاگرد را بر سر کلاس نماز حاضر نگه داریم نمى‏توانیم، یک وقت متوجّه مى‏شویم که نماز به پایان رسیده و این شاگرد در سراسر این مدّت غایب بوده.

در حدیث آمده:

لِقَلْبِ ابْنِ آدَمَ أَشَدُّ إِنْقِلاباً مِنَ القدْرِ إِذَا اجْتَمَعَتْ غَلَیا «8».

همانا قلب فرزند آدم از دیگ در حال جوشیدن بیش‏تر زیر و رو مى‏شود.

ولى آیا انسان جبراً و اضطراراً محکوم است که همواره محکوم اندیشه باشد و این نیروى مرموز که مانند گنجشکى همواره از شاخى به شاخى مى‏پرد حاکم مطلق وجود او باشد، یا این که محکومیّت در برابر قوّه متخیّله از خامى و ناپختگى است و کاملان و اهل ولایت قادرند این نیروى خودسر را مطیع خود گردانند؟

شقّ دوم صحیح است، یکى از وظایف بشر تسلّط بر هوسبازى خیال است، وگرنه این قوّه شیطان صفت مجالى براى تعالى و پیمودن صراط قرب نمى‏دهد.

براى کسب این پیروزى هیچ چیزى مانند عبادت که اساسش توجّه به خداست نمى‏باشد. ریاضت‏کشان از راه‏هاى دیگر وارد مى‏شوند، ولى اسلام از راه عبادت بدون این که نیازى به آن کارهاى ناروا باشد این نتیجه را تأمین مى‏کند. توجّه دل به خدا و تذکّر این که در برابر ربّ الارباب و خالق و مدبّر کل قرار گرفته است، زمینه تجمّع خاطر و تمرکز ذهن را فراهم مى‏کند.

ابن سینا در نمط نهم‏ «اشارات» پس از تشریح عبادات عوامانه که تنها براى مزد است و ارزش زیادى ندارد، به عبادت‏هاى مقرون به معرفت مى‏پردازد و مى‏گوید:

بندگى از نظر عارف و اهل معرفت، ورزش همت‏ها و قواى همّیه و خیالیّه است که در اثر تکرار و عادت دادن به حضور در محضر حق، همواره آن‏ها را از توجّه به مسائل مربوط به طبیعت و مادّه به سوى تصوّرات ملکوتى بکشاند و در نتیجه این قوا تسلیم سرّ ضمیر و فطرت خداجویى انسان گردند و مطیع او شوند، به حدّى که‏ هر وقت اراده کند که در پى جلب جلوه حق برآید، این قوا در جهت خلاف فعّالیت نکنند و کشمکش درونى میان دو میل علوى و سفلى ایجاد نشود و سرّ باطن بدون مزاحمت این‏ها از باطن کسب اشراق نماید «9».

مرحله سوّم:

 روح در مراحل قوّت و قدرت و ربوبیّت و ولایت خود به مرحله‏اى مى‏رسد که در بسیارى از چیزها از بدن بى‏نیاز مى‏گردد، در حالى که بدن صددرصد نیازمند به روح است.

مرحله چهارم:

 خود بدن از هر لحاظ تحت فرمان و اراده شخص درمى‏آید به طورى که در حوزه بدن خود شخص اعمال خارق‏العاده سر مى‏زند. این مطلب دامنه بحث زیادى دارد، حضرت صادق علیه السلام مى‏فرماید:

ما ضَعُفَ بَدَنٌ عَمّا قَوِیَتْ عَلَیْهِ النِیَّةُ «10».

آنچه که همت و اراده نفس در آن نیرومند گردد و جداً مورد توجّه نفس واقع شود بدن از انجام آن ناتوانى نشان نمى‏دهد.

مرحله پنجم:

بالاترین مراحل است، این است که حتّى طبیعت خارجى نیز تحت نفوذ اراده انسان قرار مى‏گیرد و مطیع انسان مى‏شود. معجزات و کرامات انبیا و اولیاى حق از این مقوله است.

معجزه بدان جهت صورت مى‏گیرد که به صاحب آن از طرف خداوند نوعى قدرت و اراده داده شده که مى‏تواند به اذن و امر پروردگار در کائنات تصرّف کند، عصایى را اژدها نماید، کورى را بینا سازد، حتّى مرده‏اى را زنده کند، از نهان آگاه‏ سازد. این قدرت و آگاهى براى او تنها از طریق پیمودن صراط قرب و نزدیک شدن به کانون هستى پیدا مى‏شود و ولایت و تصرّف جز این چیزى نیست.

همه این مراحل نتیجه قرب به خداست و قرب به حق یک حقیقت واقعى است نه یک تعبیر مجازى و اعتبارى.

عبادت موجب تقرّب و تقرّب موجب محبوبیّت نزد خداست، یعنى با عبادت انسان نزدیک به خدا مى‏شود و در اثر این نزدیکى قابلیّت عنایت خاص مى‏یابد و در اثر آن عنایت‏ها گوش و چشم و زبان و دست او حقّانى مى‏گردد، با قدرت الهى مى‏شنود و مى‏بیند و مى‏گوید و حمله مى‏کند، دعایش مستجاب و خواسته‏اش برآورده مى‏گردد.

طبق بینش مذهب تشیّع، عبودیّت یگانه وسیله وصول به مقامات انسانى است و طىّ طریق عبودیّت به صورت کامل و تمام، جز با عنایت معنوى و قافله‏سالارى انسان کامل که ولىّ و حجّت خداست میسّر نیست‏ «11».

بُنِىَ الإِسْلامُ عَلى‏ خَمْسٍ: عَلَى الصَّلاةِ وَالزَّکاةِ وَالصَّوْمِ وَالْحَجِّ وَالْوِلایَةِ وَلَمْ یُنادَ بِشَىْ‏ءٍ کَما نُودِىَ بِالْوِلایَةِ «12».

اسلام بر پنج پایه بنا شده: نماز، زکات، روزه، حج، رهبرى انسان کامل و حجّت خدا و چیزى به اهمیّت رهبرى معصوم و انسان کامل نیست.

آرى، نفس و قواى آن با عبادت خالصانه، آن هم تحت سرپرستى انسان کامل، در اختیار حق قرار مى‏گیرد و از این طریق انسان تبدیل به یک موجود الهى و با کرامت مى‏گردد.

من در این قسمت لازم مى‏بینم بحثى کوتاه از آیات و روایات و کتاب‏هاى قابل توجّه اخلاقى و عرفانى و تربیتى درباره نفس به محضر عزیزان تقدیم کنم، باشد که درى دیگر از معرفت و بینش به روى ما باز شود.

 

پی نوشت ها:

 

(1)- خاک کجا رب الارباب کجا.

(2)- من صاحب شترانم و خانه صاحب خود را دارد.

(3)- انفال (8): 29.

(4)- عنکبوت (29): 69.

(5)- عنکبوت (29): 45.

(6)- بقره (2): 183.

(7)- بقره (2): 153.

(8)- مسند احمد: 6/ 4.

(9)- اشارات، نمط نهم.

(10)- من لا یحضره الفقیه: 4/ 400، حدیث 5859؛ وسائل الشیعة: 1/ 53، باب استحباب نیة الخیر..، حدیث 106.

(11)- خلافت و ولایت: 381 چاپ اوّل.

(12)- وسائل الشیعة: 1/ 4.



نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » سعید عبدلی ( چهارشنبه 90/11/26 :: ساعت 5:18 عصر )
»» لیست کل یادداشت های این وبلاگ

عزاداری از سنت های پیامبر اکرم (ص) است
سعادت ابدی در گرو اشک و عزاداری بر سیدالشهدا علیه السلام
سبک زندگی قرآنی امام حسین (علیه السلام)
یاران امام حسین (ع) الگوی یاران امام مهدی (عج)
آیا شیطان به دست حضرت مهدی علیه السلام کشته خواهد شد؟
ارزش اشک و عزا بر مصائب اهل بیت علیهم السلام
پیوستگان و رهاکنندگان امام حسین علیه السلام
امام حسین علیه السلام در آیینه زیارت
پیروان مسیح بر قوم یهود تا روز قیامت برترند!
نگاهی به شخصیت جهانی امام حسین «علیه السلام»
[عناوین آرشیوشده]

>> بازدید امروز: 67
>> بازدید دیروز: 93
>> مجموع بازدیدها: 1322811
» درباره من

بشنو این نی چون حکایت می کند

» فهرست موضوعی یادداشت ها
دینی و مذهبی[871] . عشق[360] . آشنایی با عرفا[116] . جدایی از فرهنگ[114] . موسیقی[66] . داستانک[2] . موعود . واژگان کلیدی: بیت المال . صحابی . عدالت . جزیه . جنایات جنگ . حقوق بشردوستانه . حکومت . خراج . علی علیه‏السلام . لبنان . مالیات . مصرف . مقاله . منّ و فداء . ادیان . اسرای جنگی . اعلان جنگ . انصاری . ایران . تقریب مذاهب . جابر .
» آرشیو مطالب
نوشته های شهریور85
نوشته های مهر 85
نوشته زمستان85
نوشته های بهار 86
نوشته های تابستان 86
نوشته های پاییز 86
نوشته های زمستان 86
نوشته های بهار87
نوشته های تابستان 87
نوشته های پاییز 87
نوشته های زمستان87
نوشته های بهار88
نوشته های پاییز88
متفرقه
نوشته های بهار89
نوشته های تابستان 89
مرداد 1389
نوشته های شهریور 89
نوشته های مهر 89
آبان 89
آذر 89
نوشته های دی 89
نوشته های بهمن 89
نوشته های اسفند 89
نوشته های اردیبهشت 90
نوشته های خرداد90
نوشته های تیر 90
نوشته های مرداد90
نوشته های شهریور90
نوشته های مهر 90
نوشته های تیر 90
نوشته های مرداد 90
نوشته های مهر 90
نوشته های آبان 90
نوشته های آذر 90
نوشته های دی 90
نوشته های بهمن 90
نوشته های اسفند90
نوشته های فروردین 91
نوشته های اردیبهشت91
نوشته های خرداد91
نوشته های تیرماه 91
نوشته های مرداد ماه 91
نوشته های شهریور ماه91
نوشته های مهر91
نوشته های آبان 91
نوشته های آذرماه91
نوشته های دی ماه 91
نوشته های بهمن ماه91
نوشته های بهار92
نوشته های تیر92
نوشته های مرداد92
نوشته های شهریور92
نوشته های مهر92
نوشته های آبان92
نوشته های آذر92
نوشته های دی ماه92
نوشته های بهمن ماه92
نوشته های فروردین ماه 93
نوشته های اردیبهشت ماه 93
نوشته های خردادماه 93
نوشته های تیر ماه 93
نوشته های مرداد ماه 93
نوشته های شهریورماه93
نوشته های مهرماه 93
نوشته های آبان ماه 93
نوشته های آذرماه 93
نوشته های دیماه 93
نوشته های بهمن ماه 93
نوشته های اسفند ماه 93
نوشته های فروردین ماه 94
نوشته های اردیبهشت ماه94
نوشته های خرداد ماه 94
نوشته های تیرماه 94
نوشته های مرداد ماه 94
نوشته های شهریورماه94
نوشته های مهرماه94
نوشته های آبان ماه94

» لوگوی وبلاگ


» لینک دوستان
پیام شهید -وبگاه شهید سید علی سعادت میرقدیم
(( همیشه با تو ))
همراه با چهارده معصوم (علیهم السلام )ویاران-پارسی بلاگ
بر بلندای کوه بیل
گل رازقی
نقاشخونه
دانشجو
قعله
hamidsportcars
ir-software
آشفته حال
بوستــــــان ادب و عرفــان قـــــــرآن
سرباز ولایت
مهندس محی الدین اله دادی
گل باغ آشنایی
...عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست
وبلاگ عقل وعاقل شمارادعوت میکند(بخوانیدوبحث کنیدانگاه قبول کنید)
بهارانه
*تنهایی من*
بلوچستان
تیشرت و شلوارک لاغری
اقلیم شناسی دربرنامه ریزی محیطی
کشکول
قدم بر چشم
سه ثانیه سکوت
نگارستان خیال
گنجدونی
بهارانه
جریان شناسی سیاسی - محمد علی لیالی
نگاهی نو به مشاوره
طب سنتی@
سرچشمـــه فضیـلـــت ها ؛ امـــام مهــدی علیــه السلام
اکبر پایندان
Mystery
ermia............
پلاک آسمانی،دل نوشته شهدا،اهل بیت ،و ...
اسیرعشق
چشمـــه ســـار رحمــت
||*^ــــ^*|| diafeh ||*^ــــ^ *||
کلّنا عبّاسُکِ یا زَینب
جلال حاتمی - حسابداری و حسابرسی
بهانه
صراط مستقیم
تــپــش ِ یکــ رویا
ماییم ونوای بینوایی.....بسم الله اگرحریف مایی
سلحشوران
گیاه پزشکی 92
مقبلی جیرفتی
تنهایی افتاب
طراوت باران
تنهایی......!!!!!!
تنهای93
سارا احمدی
فروشگاه جهیزیه و لوازم آشپزخانه فدک1
.: شهر عشق :.
تا شقایق هست زندگی اجبار است .
ماتاآخرایستاده ایم
هدهد
گیسو کمند
.-~·*’?¨¯`·¸ دوازده امام طزرجان¸·`¯¨?’*·~-.
صحبت دل ودیده
دانلود فایل های فارسی
محقق دانشگاه
ارمغان تنهایی
* مالک *
******ali pishtaz******
فرشته پاک دل
شهیدباکری میاندوآب
محمدمبین احسانی نیا
کوثر ولایت
سرزمین رویا
دل نوشته
فرمانده آسمانی من
ایران
یاس دانلود
من.تو.خدا
محمدرضا جعفربگلو
سه قدم مانده به....
راز نوشته بی نشانه
یامهدی
#*ReZa GhOcCh AnN eJhAd*#(گوچـی جـــون )
امام خمینی(ره)وجوان امروز
فیلم و مردم
پیکو پیکس | منبع عکس
پلاک صفر
قـــ❤ــلـــــب هـــــای آبـــــی انــ❤ـــاری
اسیرعشق
دل پرخاطره
* عاشقانه ای برای تو *
farajbabaii
ارواحنا فداک یا زینب
مشکات نور الله
دار funny....
mystery
انجام پروژه های دانشجویی برای دانشجویان کنترل
گل یا پوچ؟2
پسران علوی - دختران فاطمی
تلخی روزگار....
اصلاحات
گل خشک
نت سرای الماس
دنیا
دل پر خاطره
عمو همه چی دان
هرکس منتظر است...
سلام محب برمحبان حسین (ع)
ادامس خسته من elahe
دهکده کوچک ما
love
تقدیم به کسی که باور نکرد دوستش دارم
گروه اینترنتی جرقه داتکو
مدوزیبایی
من،منم.من مثل هیچکس نیستم
Tarranome Ziba
پاتوق دختر و پسرای ایرونی
اسرا
راه زنده،راه عشق
وبلاگ رسمی محسن نصیری(هامون)(شاعر و نویسنده)
وب سایت شخصی یاسین گمرکی
حسام الدین شفیعیان
عکسهای سریال افسانه دونگ یی
ܓ✿ دنـیــــاﮮ مـــــــن
Hunter
حسام الدین شفیعیان
دهکده علم و فناوری
اسیرعشق
دختر باحال
*دلم برای چمران تنگ شده.*
♥تاریکی♡
به یادتم
باز باران با محرم
تنهایی ..............
دوستانه
هرچه می خواهد دل تنگم میذارم
زندگی
نیلوفر مرداب
فقط طنزوخنده
تینا!!!!
شیاطین سرخ
my love#me
سرزمین خنگا
احکام تقلید
•.ღ♥ فرشتــ ـــ ـه تنهــ ــ ــایی ♥ღ.•
فوتسال بخش جنت (جنت شهر )
حقیقت صراط
...دیگه حسی نمونده
زیر اسمان غربت
شهید علی محسنی وطن
سکوت(فریاد)
عاشقانه ها
خودمو خدا تنها
دانستنی های جالب
ermia............
حجاب ایرانی
عرفان وادب
دل خسته
عاشقانه های من ومحمد
هر چه میخواهد دله تنگت بگو . . .
sharareh atashin
mehrabani
khoshbakhti
______>>>>_____همیشگی هااا____»»»»»_____>>>>
دخترونه
قلبی خسته ازتپیدن
عشـ۩ـق یـ۩ـعنی یـ۩ـه پــ۩ـلاک......
تینا
مذهب عشق
مناجات با عشق
داستان زندگی من
دهاتی
دکتر علی حاجی ستوده
عاشق فوتبال
کشکول
حاج آقا مسئلةٌ
صدا آشنا
کد بانوی ایرانی
اموزش . ترفند . مقاله . نرم افزار
« یا مهدی ادرکنی »
وبلاگ تخصصی کامپیوتر - شبکه - نرم افزار
::::: نـو ر و ز :::::
توکای شهر خاموش

.: اخـبـار فـنـاوری .:
Biology Home
شــــــــــــــهــــدای هــــــــــــــســـتــه ایـــــــــــــ
مثبت گرا
تک آندروید
امروز
دانستنی / سرگرمی / دانلود
°°FoReVEr••
مطلع الفجر
سنگر بندگی
تعصبی ام به نام علی .ع.
تنهایی.......
دلـــــــشــــــــکســـــته
عاشقانه
nilo
هر چی هر چی
vida
دلمه پیچ, دستگاه دلمه پیچ Dolmer
هسته گیر آلبالو
آرایشگری و زیبایی و بهداشت پوست
عکس های جالب و متحرک
مرکز استثنایی متوسطه حرفه ای تلاشگران بیرجند
دیجی بازار
نمونه سوالات متوسطه و پیش دانشگاهی و کارشناسی ارشد
bakhtiyari20
زنگ تفریح
گلچین اینترنتی
روستای اصفهانکلاته
پایه عکاسی مونوپاد و ریموت شاتر بلوتوث
سرور
عاطفانه

» صفحات اختصاصی

» لوگوی لینک دوستان


























































































» وضعیت من در یاهو
یــــاهـو
» طراح قالب