در کتب مهم علمى مى‏خوانیم:

از ستاره‏هایى که به عنوان ستاره بزرگ اندازه‏گیرى شده، ستاره بزرگ قرمز اپسیلیون اوریگا مى‏باشد که 2500 میلیون میل قطر دارد که تمام منظومه شمسى ما با مدارهایش یکجا در دل آن جا مى‏گیرد.

تصور اندازه و مساحت عالم در مغز عملى غیر ممکن است؛ زیرا وسعت آن بى‏اندازه زیاد و عظمت آن دور از فهم و دسترس بشر است. سرجمس جانس مى‏گوید:

تعداد ستارگان آسمان به اندازه تعداد شن‏هاى ساحل دریاها مى‏باشد، ستارگانى که قابل دید بشرند، فقط قسمت کوچکى از عالم بى‏پایان به شمار مى‏روند.

ستارگانى هست به قدرى دور دست که از دسترس تلسکوپ‏هاى قوى «دوربین‏هاى نجومى» خارجند.

نزدیک‏ترین ستاره‏ها به نام پروکیسما (25 بلیون) 000، 000، 000، 000، 25 میل از ما دور است (هر میل تقریباً 1600 متر است).

این فاصله اصلًا قابل تصور ما نیست، اگر یک طیاره بتواند این مسافت را به سرعت 1000 میل در ساعت طى نماید، مسافرت آن قریب 000، 000، 3 سال طول مى‏کشد.

مسافت عظیم عالم را در علم نجوم با واحدى به نام سال نورى اندازه مى‏گیرند، سال نورى فاصله‏ایست که نور در مدت یکسال طى مى‏نماید، مى‏دانید که نور در هر ثانیه 000، 300 کیلومتر یا 400، 186 میل طى مى‏نماید.

با ضرب کردن این تعداد در 60، تعداد آن در دقیقه و با ضرب آن در 60 مقدار آن در ساعت و با ضرب آن در 24 مقدار آن در روز و با ضرب آن در 365 مقدار آن در سال به دست مى‏آید که تقریباً مساوى با 000، 000، 000، 880، 5 میل مى‏شود.

ستاره‏اى به نام سیریوس یا کلب مقدار 5/ 8 سال نورى از ما دور است یعنى در واقع 000، 000، 000، 000، 50 میل با زمین فاصله دارد، این ستاره بسیار درخشان، نسبتاً به ما خیلى نزدیک است.

ریگل که یک ستاره درخشان در مجموعه اودیون است 500 سال نورى از ما دور است.

هنگامى که یک نفر منجم به وسیله دوربین نجومى خود، به یک ستاره بسیار دور مى‏نگرد در واقع به زمان‏هاى سابق مى‏نگرد؛ زیرا نورى که از ستاره‏ها آمده، میلیون‏ها سال پیش شروع به حرکت کرده است.

در یک شب درخشان مى‏توانید، یک خط از نور رنگ پریده در وسط آسمان مشاهده کنید که سرتاسر کشیده شده است.

این کهکشان یا راه شیرى است که از چندین میلیون ستاره مرکب شده که چون خیلى دور هستند بسیار کم رنگ به نظر مى‏رسد.

این ستارگان رویهم رفته، مجموع متراکم یک خانواده عظیم ستاره‏ها را تشکیل مى‏دهد که بسیارى از ستارگان مرئى منجمله، خورشید خود ما جزء این مجموعه هستند.

این کهکشان به شکل یک چرخ است و شعاع آن در حدود یکصد هزار سال نورى است، این چرخ در حال گردش است و هر 250 میلیون سال یکبار به دور خود مى‏گردد.

منظومه شمسى ما تقریباً در قسمت خارجى و بیرونى چرخ قرار دارد و وقتى شما به کهکشان نگاه کنید، در واقع مرکز آن را مى‏نگرید.

بسیارى کهکشان‏هاى دیگر وجود دارد که از کهکشان ما خیلى دورترند، این ها ابرهاى عظیم از گاز و ستاره هستند که به وسیله نیروى جاذبه نزدیک یکدیگر قرار گرفته‏اند.

برخى از آن ها به شکل توپ هستند و برخى دیگر مانند آندرومد که نزدیک‏ترین کهکشان مى‏باشد و تنها کهکشان دیگرى است که با چشم برهنه هم دیده مى‏شود به شکل مارپیچ است.

فاصله ستارگان یک کهکشان در واقع بسیار زیاد است، از آن بیشتر فاصله بین کهکشان‏ها مى‏باشد که‏کشان ما یا راه شیرى در واقع 700 هزار سال نورى از نزدیک‏ترین کهکشان فاصله دارد.

در خارج از کهکشان ما، 1000000 کهکشان وجود دارد که مساحت آن ها تا 200000 سال نورى است.

نزدیک‏ترین جسم فضایى خارج، ابرلرماژلانیک نزدیک صلیب جنوبى است که 185000 سال نورى با ما فاصله دارد.

دورترین سحابى که با چشم برهنه دیده مى‏شود، سحابى مراة السلسله یا آندرومد است که به شکل مارپیچ است، فاصله آن 3/ 2 میلیون سال نورى یا 000، 000، 000، 000، 000، 000، 14 میل است.

دورترین سحابى قابل رؤیت سحابى 3- 295 مى‏باشد که فاصله آن 6000 میلیون سال نورى است، این مسافت در واقع حدود مرئى عالم است «1».

ژرژ گاموف صاحب کتاب مترجم بسیار مهم یک، دو، سه، بى‏نهایت، در صفحه 309 مى‏گوید:

کهکشان خود ما ظاهراً جزء یک گروه کوچک کهکشان‏هاست که در زمره آن ها سه کهکشان مارپیچ و شش کهکشان بیضوى و چهار کهکشان غیر منظم وجود دارند.

اما از این گروه‏هاى کهکشان‏ها که بگذریم، به طورى که از دوربین دو متر و نیمى رصدخانه مانت ویلسن دیده مى‏شود، تا فاصله پانصد میلیون 000، 000، 500 سال نورى کهکشان‏ها به طورى یک نواخت در فضا پراکنده‏اند، فاصله بین هر دو کهکشان مجاور 000، 000، 2 سال نورى است و افق جهان تا جایى که دیده مى‏شود شامل تقریباً 000، 000، 100 کهکشان مجزاست.

این بود دورنمایى از جهان ستارگان و آنچه در اختیار چشم برهنه یا مسلح ماست و تمام این بساط، تازه گوشه‏اى کوچک از عالم بزرگ است که با قدرت دانش اندک ما و رصدخانه‏ها، در برابر ما قرار گرفته.