فضیلت و برکات آیة الکرسى
آیة الکرسى شأن عظیم و اثرى عمیق در برخورد با مشکلات روحى و جسمى دارد. اگر ترکیبات خاصى از آن حاصل شود، اسم اعظم را متجلّى مىسازد.
این آیه شریفه که در سوره بقره قرار دارد، سیّد آیات قرآن نامیده مىشود. آغاز آن از کلمات اللَّهُ لَآإِلهَ إِلَّا هُوَ تا وَهُوَ الْعَلِىُّ الْعَظِیمُ ختم مىشود. آیة الکرسى داراى پنجاه کلمه است و در هر کلمه پنجاه برکت است.
ده جایگاه وقفى دارد که رعایت وقفها، موجب اثربخشى و تأثیر ژرف بر حضور قلب و برکت و هدایت و صیانت براى قارى آن دارد. نام مقدّس و مبارک علىّ از اسماى الهى است و هم اسمى بر روح معلّاى مولا على علیه السلام اطلاق مىشود.
و به طور کلى دوایى براى هر مرض و شفابخش است.
امام على علیه السلام از پیامبر صلى الله علیه و آله نقل نمود که هنگام نزول آیة الکرسى، رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:
آیة الکرسى، آیهاى است که از گنج عرش نازل شده و زمانى که این آیه نازل گشت، هر بتى که در جهان ایستاده بود با صورت به زمین افتاد.
در این زمان ابلیس ترسید و به قوم خود گفت:
امشب حادثهاى بزرگ اتفاق افتاده است، من جستجو کنم آن حادثه چه بوده است. ابلیس جهان را گشت تا به شهر مدینه رسید، از مردى در آن شهر پرسید:
دیشب چه اتفاقى افتاده است؟
آن مرد گفت: رسول خدا صلى الله علیه و آله به ما فرمود:
آیهاى از گنج عرش نازل شده است که بتهاى جهان به خاطر آن بر زمین افتادهاند. سپس ابلیس این واقعه را به قوم خود خبر داد. «1» امام صادق علیه السلام فرمود: ابوذر به رسول خدا صلى الله علیه و آله عرض کرد: اى رسول خدا! مهمترین و با فضیلتترین آیهاى که بر تو نازل شده کدام آیه است؟
فرمود: آیة الکرسى، آسمانهاى هفتگانه در مقابل کرسى، حلقهاى بیش نیست که در سرزمینى افتاده باشد.
آنگاه فرمود: برترى عرش بر کرسى، مانند برترى بیابانى است بر همان حلقهاى که در گوشهاى از آن افتاده است. «2» ابى امامه باهلى مىگوید: از على بن ابى طالب علیه السلام شنیدم که فرمود:
باور نمىکنم که کسى اسلام را فهمیده باشد و یا در اسلام متولّد شده است و سیاهى شب را به صبح سر کند.
عرض کردم: مقصود از سیاهى شب چیست؟
فرمود: یعنى همه شب این آیه را قرائت کند:
اللَّهُ لَآإِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ لَاتَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ لَّهُ مَا فِى السَّموَ تِ وَمَا فِى الْأَرْضِ مَن ذَا الَّذِى یَشْفَعُ عِندَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِیَعْلَمُ مَا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا یُحِیطُونَ بِشَىْءٍ مّنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَآءَ وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّموَ تِ وَالْأَرْضَ وَلَا یُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِىُّ الْعَظِیمُ» «3»
خداى یکتا که جز او هیچ معبودى نیست، زنده و قائم به ذات [و مدّبر و برپا دارنده و نگه دارنده همه مخلوقات] است، هیچگاه خواب سبک و سنگین او را فرا نمىگیرد، آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است در سیطره مالکیّت و فرمانروایى اوست. کیست آنکه جز به اذن او در پیشگاهش شفاعت کند؟
آنچه را پیش روى مردم است [که نزد ایشان حاضر و مشهود است] و آنچه را پشت سر آنان است [که نسبت به آنان دور و پنهان است] مىداند. و آنان به چیزى از دانش او احاطه ندارند مگر به آنچه او بخواهد. تخت [حکومت، قدرت و سلطنت] ش آسمانها و زمین را فرا گرفته و نگهدارى آنان بر او گران و مشقتآور نیست؛ و او بلند مرتبه و بزرگ است.
آنگاه فرمود: اگر بدانید که این آیه چیست و یا اگر بدانید در این آیه چیست در هیچ حالى آن را ترک نخواهید کرد. «4» حضرت امام باقر علیه السلام فرمود:
مَنْ قَرَأَ آیَةَ الْکُرْسِىِّ مَرَّةً صُرِفَ اللَّهُ عَنْهُ أَلْفُ مَکْرُوهٍ مِنْ مَکْرُوهِ الدُّنْیا وَ أَلْفُ مَکْرُوهٍ مِنْ مَکْرُوهِ الْآخِرَةِ، أَیْسَرُ مَکْرُوهِ الدُّنْیا الْفَقْرُ وَ أَیْسَرُ مَکْرُوهِ الآْخِرَةِ عَذابُ الْقَبْرِ. «5»
کسى که یک مرتبه آیة الکرسى را بخواند، خداوند از او هزار ناراحتى و اندوه دنیایى و هزار ناراحتى و اندوه آخرتى را برطرف مىکند که کوچکترین ناپسندى دنیا، فقر و کوچکترین ناخشنودى آخرت، عذاب قبر است.
فضیلت سوره توحید
سوره اخلاص یا توحید، وحدانیّت و اوصاف یگانگى خداوند را بیان مىکند.
معادل یک سوّم قرآن است. و به نام سوره «اساس» هم یاد شده است.
امام صادق علیه السلام در فضیلت این سوره فرمود:
قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ نسب نامه خداست. «6» این سوره در ابتداى بعثت و در پاسخ پرسش گروهى از یهودیان که از پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله توصیف خداوند را در خواست کرده بودند، در مکّه نازل شده است.
رسول خدا صلى الله علیه و آله مىفرماید:
براى هر چیزى نورى است و نور قرآن سوره توحید است. «7»
امام صادق علیه السلام مىفرماید:
کسى که روز بر او بگذرد و پنج نوبت نماز بر پا کند و سوره قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ را در هیچ یک از آنها نخواند، به او خطاب مىشود که: اى بنده خدا! تو از نمازگزاران نیستى. «8» و نیز مىفرماید:
کسى که به خدا و روز جزا ایمان دارد قرائت قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ را بعد از نمازهاى واجب خویش ترک نکند؛ زیرا هر که بعد از نماز آن را بخواند، خداوند خیر دنیا و آخرت را برایش فراهم مىسازد و او و پدر و مادرش و فرزندان آنان را بیامرزد. «9» و نیز مىفرماید:
هنگامى که رسول خدا صلى الله علیه و آله بر جنازه سعد بن معاذ نماز گزارد، فرمود: هفتاد هزار ملک که در میان آنها جبرئیل نیز بود بر جنازه او نماز خواندند! حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمود: من از جبرئیل پرسیدم: به خاطر کدام عمل مستحق نمازگزاردن شد. گفت: به خاطر خواندن قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ در حال نشستن و ایستادن و سوار شدن و پیاده روى و رفت و آمد. «10»
فضیلت سوره فلق و ناس
در این دو سوره، خداوند حکیم به پیامبر صلى الله علیه و آله فرمان داده است که از شرّ وسوسهگران جنّى و انسى به خداوند متعال پناه ببرد و هر دو سوره فلق و ناس به «معوَّذتین» هم معروف است؛ زیرا که در آغاز هر دو، تعویذ و پناه بردن به خدا از شرارت حسودان و افسونگران و جادوگران و شیاطین است که چنین دشمنانى از طریق جادو و افسون و فریب، قصد صدمه زدن به پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله را داشتند.
امام باقر علیه السلام فرمود:
هر کس در نماز وتر (نماز شب) سورههاى قُلْ أَعُوذُ بِرَبّ الْفَلَقِ و قُلْ أَعُوذُ بِرَبّ النَّاسِ را با سوره قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ بخواند به او خطاب شود، اى بنده خدا! مژده باد تو را که خداوند وتر تو را قبول فرمود. «11» عقبة بن عامر مىگوید: رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:
بر من آیاتى نازل شده که مانند آن نازل نشده و آن معوّذتان است.
و نیز فرمود: اى عقبه! به تو نیاموزم دو سوره را که سورههاى برتر قرآنند؟
گفتم: آرى، اى رسول خدا! پس معوّذتین را به من آموخت، سپس آن را در نماز صبح خواند و به من فرمود:
آن را بخوان هر گاه ایستادى و خوابیدى. «12»
پی نوشت ها:
______________________________
(1)- مستدرک الوسائل: 4/ 336، باب 44، حدیث 4824؛ جامع أحادیث الشیعة: 15/ 93، حدیث 245، باب 22.
(2)- بحار الأنوار: 74/ 73، باب 4، حدیث 1؛ معانى الأخبار: 333، حدیث 1.
(3)- بقره (2): 255.
(4)- بحار الأنوار: 89/ 264، باب 30، حدیث 7؛ الأمالى، شیخ طوسى: 508، حدیث 1112.
(5)- بحار الأنوار: 89/ 262، باب 30، حدیث 1؛ تفسیر العیاشى: 1/ 136، حدیث 451.
(6)- بحار الأنوار: 73/ 195، باب 44، حدیث 12؛ مکارم الأخلاق: 288.
(7)- جامع الأخبار: 44؛ مستدرک الوسائل: 4/ 287، باب 24، حدیث 4706.
(8)- الکافى: 2/ 622، حدیث 10؛ بحار الأنوار: 89/ 344، باب 124، حدیث 1.
(9)- الکافى: 2/ 622، حدیث 11؛ بحار الأنوار: 89/ 345، باب 124، حدیث 4.
(10)- الکافى: 2/ 622، حدیث 13؛ بحار الأنوار: 89/ 346، باب 124، حدیث 6.
(11)- بحار الأنوار: 84/ 194، باب 12، حدیث 1؛ ثواب الأعمال: 129.
(12)- مجمع البیان فى تفسیر القرآن: 10/ 491؛ تفسیر نور الثقلین: 5/ 716، حدیث 3- 4
.jpg)
