راه علاج حرص - بشنو این نی چون حکایت می کند

»» راه علاج حرص

عَنِ الصادِقِ علیه السلام: إنْ کانَ الرِّزْقُ مَقْسُوماً فَالْحِرْصُ لِماذا «1».

امام صادق علیه السلام مى‏فرماید: اگر رزق به حکم خداوند در قرآن و در عالم طبیعت مقرر شده، پس حرص براى چیست؟

قالَ النَّبىُّ صلى الله علیه و آله: أغْنَى النّاسِ مَنْ لَمْ یَکُنْ لِلْحِرْصِ أسیراً «2».

پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: بى‏نیازترین مردم کسى است که اسیر حرص نباشد.

عَنِ الصّادِقِ علیه السلام ناقِلًا عَنْ حَکیمٍ: الْحَریصُ الْجَشِعُ أشَدُّ حَرارَةً مِنَ النّارِ «3».

امام صادق علیه السلام به نقل از حکیمى فرمود: حریص آزمند، حرارتش در سوزاندن فضایل و کمالات، از آتش زیادتر است.

سُئِلَ أمیرُالمُؤمِنینَ علیه السلام: أىُّ ذُلٍّ أذَلُّ؟ قالَ: الْحِرْصُ عَلَى الدُّنیا «4».

از امیرالمؤمنین علیه السلام سؤال شد چه ذلّتى براى انسان ذلّت بارتر است؟ فرمود:

حرص بر دنیا.

عَنْ أبى عَبْدِاللّهِ علیه السلام قالَ: حُرِمَ الْحَریصُ خَصْلَتَیْنِ وَلَزِمَتْهُ خَصْلَتانِ: حُرِمَ الْقَناعَةَ فَافْتَقَدَ الراحَةَ وَحُرِمَ الرِّضا فَافَتَقَدَ الْیَقینَ‏ «5».

امام صادق علیه السلام فرمود: حریص از دو خصلت محروم و دچار دو خصلت است:

از قناعت محروم و دچار درد سر و از خشنودى نسبت به حق محروم و دچار بى‏یقینى به واقعیت‏ها است.

عَنْ أبى عَبْدِاللّهِ عَنْ أبیهِ علیهما السلام قالَ: لا یُؤْمِنُ رَجُلٌ فیهِ الشُّحُّ وَالْحَسَدُ وَالْجُبْنُ وَلا یُکُونُ الْمُؤمِنُ جَباناً وَلا حَریصاً وَلا شَحیحاً «6».

امام صادق از پدرش حضرت باقر علیهما السلام نقل مى‏کند: مردى که در او بخل و حسد و ترس است ایمان ندارد، مؤمن ترسو و حریص و بخیل نیست.

عَنْ أبى عبْدِاللّهِ علیه السلام قالَ: کانَ فیما أوْصى‏ بِهِ رَسُولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله عَلیّاً علیه السلام: یا عَلىُّ أنْهاکَ عَنْ ثَلاثِ خِصالٍ عظامٍ: الْحَسَدُ وَالْحِرْص وَالْکَذِبُ‏ «7».

امام صادق علیه السلام مى‏فرماید: آنچه در وصایاى رسول اسلام به على علیه السلام بود این بود: یا على! تو را از سه خصلت که گناهش عظیم است نهى مى‏کنم، حسد، حرص و دروغ.

قالَ رَسُولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله: مِنْ عَلاماتِ الشِّقاءِ جُمُودُ الْعَیْنِ وَقَسْوَةُ الْقَلْبِ وَشِدَّةُ الْحِرْصِ فى طَلَبِ الرِّزْقِ وَالْإصْرارُ عَلَى الذَّنْبِ‏ «9».

رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: از علائم بدبختى خشکى چشم، سنگدلى و شدت حرص در طلب روزى و اصرار بر گناه است.

امام صادق علیه السلام مى‏فرماید:

زمانى که نوح از کشتى پیاده شد، ابلیس نزد او آمد و عرضه داشت: در روى زمین کسى منّتش بر من، بزرگ‏تر از تو نیست، از خداوند نابودى این جامعه فاسق را خواستى و من راحت شدم، دو چیز به تو نیاموزم؟!

از حسد بترس، حسد آنچه باید بر سر من بیاورد آورد و از حرص بپرهیز که آنچه باید بر سر آدم بیاورد آورد «10»!!

پروردگارا! چه خطرات عظیمى در کمین ماست و چه چاه‏هاى عمیق خوفناکى در مسیر ما قرار دارد، خداوندا! دنیا چه گذرگاه هولناک و داراى چه طوفان‏هاى سهمناکى است؟

الهى! اگر لطف و عنایت تو نباشد کار ما انسان‏ها به کجا خواهد کشید و آینده ما چه خواهد شد؟

الهى! آلودگى حرص و پلیدى کبر و خباثت حسد و ناپاکى ریا و تمام رذایل اخلاقى را از ما برطرف کن.

[فَإنَّ الدُّنْیا خَلَقَها اللّهُ تَعالى‏ بِمَنْزِلَةِ ظِلِّکَ إنْ طَلَبْتَهُ أتْعَبَکَ وَلا تَلْحَقُهُ أبَداً وَإنْ تَرَکْتَهُ یَتْبَعُکَ وَأنْتَ مُسْتَریحٌ‏]

امام صادق علیه السلام در ادامه روایت باب حرص مى‏فرماید:

دنیا براى تو مانند سایه است، هر چه از پى او بروى به آن نخواهى رسى و جز خستگى و ملالت و رنج و تعب، چیزى عاید تو نخواهد کرد، ثروتمندان مادى جهان پس از آن همه دویدن، به کجا رسیدند و چه کردند و چه با خود بردند؟!

ولى اگر آن را رها کنى و به دنبالش ندوى به مقدارى که احتیاج دارى از طریق کوشش صحیح با تو خواهد بود و تو در این صورت راحت خواهى بود.

اى که انکار کنى عالم درویشان را	تو چه دانى که چو سودا و سرست ایشان را
ملک آزادگى و کنج قناعت گنجى است‏	که به شمشیر میسّر نشود سلطان را
طلب منصب فانى نکند صاحب عقل‏	عاقل آن است که اندیشه کند پایان را
جمع کردند و نهادند و به حسرت رفتند	وین چه دارد که به حسرت بگذارد آن را
چشم همت نه به دنیا که به عقبى نبود	عارف عاشق شوریده سرگردان را
در ازل بود که پیمان محبّت بستند	نشکند مرد اگرش سر برود پیمان را
سعدیا عمر عزیز است به غفلت مگذار	وقت فرصت نشود فوت مگر نادان را «11»

[قالَ النَّبىُّ صلى الله علیه و آله: الْحَریصُ مَحْرومٌ وَهُوَ مَعَ حِرْمانِهِ مَذْمُومٌ فى أىِّ شَى‏ءٍ کانَ، وَکَیْفَ لا یَکُونُ مَحْروماً وَقَدْ فَرَّ مِنْ وَثاقِ اللّهِ تَعالى‏ وَخالفَ قَوْلَ اللّهِ تَعالى‏ حَیْثُ یَقُولُ: [اللَّهُ الَّذِی خَلَقَکُمْ ثُمَّ رَزَقَکُمْ ثُمَّ یُمِیتُکُمْ ثُمَّ یُحْیِیکُمْ‏] «12»]

پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود:

حریص با همه تلاش و زحمت و با همه رنج و مصیبت و با همه تعب و مشقّت که براى تحصیل اضافه از آنچه خدا مقرر فرموده، مى‏کشد از به دست آوردن آن اضافه، محروم است و در عین محروم بودن در پیشگاه خالق و خلق، در هر زمینه‏اى مذموم است و چگونه مذموم نباشد کسى که از عهد و پیمان الهى نسبت به روزى بندگان رو گردانده و با گفته و وعده حضرت او درباره روزى که در قرآن فرمود:

شما را از عدم به وجود آورد، آن گاه روزى داده، سپس مى‏میراند و آن گاه زنده مى‏کند.

مخالفت کرده!!

[وَالْحَریصُ بَیْنَ سَبْعِ آفاتٍ صَعْبَةٍ:

1- فِکْرٌ یَضُرُّ بِدینِهِ وَلا یَنْفَعُهُ‏

2- وَهَمٌّ لا یَتِمُّ لَهُ أقْصاهُ‏

3- وَتَعَبٌ لا یَسْتَریحُ مِنْهُ إلّاعِنْدَ الْمَوْتِ‏

4- وَخَوْفٌ لا یُورِثُهُ إلّاالوقُوعَ فیهِ‏

5- وَحُزْنٌ قَدْ کَدَّرَ عَلَیْهِ عَیْشَهُ بِلا فائِدَةٍ

6- وَحِسابٌ لا مَخْلَصَ لَهُ مَعَهُ مِنْ عَذابٍ‏

7- وَعِقابٌ لا مَفَرَّ لَهُ مِنْهُ وَلا حیلَةَ]

آفات حرص‏

امام صادق علیه السلام مى‏فرماید:

حریص دچار هفت آفت است که نجاتش از هر یک از آن آفات در نهایت صعوبت و دشوارى است:

1- فکر واندیشه و نقشه و حیله براى جمع کردن اضافه‏تر از نیاز و مقرّرى که این‏گونه فکر، آفت آخرت است و نسبت به دنیاى انسان نفع و سودى ندارد، چرا که زائد بر قسمت، آن هم از کسى که با خدا معامله ندارد، قابل انتفاع نیست و غیر زحمت و ریاضت و بار سنگین آخرت، چیزى بر آن مترتب نیست!

2- همّ و غم و هیجان که محصول حرص بر تحصیل دنیاست و این همّ و غم‏ زاییده عدم رضایت انسان به قسمت الهى است و این آفتى است که از درون و برون هم چو خوره انسان را مى‏خورد!

3- رنج و زحمت که جز به وسیله مرگ از آن راحت نمى‏شود.

4- ترس از دست رفتن جمع شده که مورث ترس دیگر است. به این صورت که حریص مى‏ترسد چه شود و به که بدهد و از که بستاند، تا تلف نشود و در سرمایه قصورى راه نیابد و حاصل هر خوفى نیست، مگر افتادن در خوف دیگر، مثل طلبى که از کسى دارد، تا وصول نشده است خوف دارد که آن کس شاید بمیرد و مالش بسوزد و بعد از وصول خوف آن دارد که مبادا به چنگ سارقى افتد، یا آفتى به او رسد، غرض این که حریص مالدار، مانند ماردار هرگز از خوف و ترس فارغ نیست و از تشویش و اضطراب نسبت به ثروتى که جمع کرده خالى نیست.

5- حزنى که اکثر اوقات عیش را بر او مکدّر کند و در خوشى و راحت او نقص بیندازد.

6- حسابى که هرگز از آن فارغ نیست، چنان که دیگران در حساب عمر و طاعت و گناه و وضع آخرت خود هستند، او در حساب مال است و گرفتار غصه و عذاب که چند شده و به کجا رسیده، یا حساب ماه و سال کى منقضى شود تا تن خواه و طلب‏ها وصول گردد و البته نتیجه این حساب، عذاب درون و زحمت برون و محصولش حسرت وقت مرگ و زحمت در برزخ و آتش در قیامت است.

7- مفسده عظیمه دیگر حرص، عقاب الهى است که حریص را از آن گریز و فرارى نیست، چرا که حریص در به دست آوردن گناهکار و در نگاه داشتن مال، مجرم است و چه بسیار که ثروت دنیا، حریص را به انواع محرمات و ارتکاب گناهان دچار کرده و این محرّمات و معاصى، در قیامت مورث عذاب سخت الهى است.

راستى، چه بدبخت و بیچاره‏اند آنان که دچار مرض حرص مال و جاهند و چه خوشبخت و سعادتمند آنان که در حرص ملاقات و لقاى حضرت رب العزه هستند.

آنان ذکرشان مال مال و اینان گفتار قلب و جان و زبانشان یار یار است!

ما گدایان خیل سلطانیم‏	شهر بند هواى جانانیم‏
بنده را نام خویشتن نبود	هر چه ما را لقب نهند آنیم‏
گر برانند و گر ببخشایند	ره بجاى دگر نمى‏دانیم‏
چون دلارام مى‏زند شمشیر	سر ببازیم و رخ نگردانیم‏
دوستان در هواى صبحت یار	زر فشانند و ما سر افشانیم‏
اى خداوند عقل و دانش و راى‏	عیب ما را مکن که نادانیم‏
هر گلى نو که در جهان آید	ما به عشقش هزار دستانیم‏
تنگ چشمان نظر به میوه کنند	ما تماشا کنان بستانیم‏
تو به سیماى شخص مى‏نگرى‏	ما در آثار صنع یزدانیم‏
هر چه گفتیم جز حکایت دوست‏	در همه عمر از آن پشیمانیم‏
سعدیا بى‏وجود صحبت یار	همه عالم به هیچ نستانیم‏
ترک جان عزیز بتوان گفت‏	ترک یار عزیز نتوانیم‏

راه علاج حرص‏

گروهى تصور مى‏کنند که آنچه انسان به آن گرفتار است و منبعى براى زدن خسارت و زیان به آدمى است، نجات از آن محال یا حداقل مشکل و سخت است.

ولى این تصور بدون شک تصور نا بجا و غلطى است؛ زیرا رذایل چه از نوع اخلاقى آن و چه از شکل عملى آن، خصالى عارضى هستند که بر اثر بى‏توجهى یا اشتباه یا فضاى غلط محیطى، متوجه انسان شده‏اند و به تعبیر دیگر: اینگونه صفات بر صفحه روان یا قلب یا اعضا هم چون مرض در نواحى جسم آدمى است، چنان چه براى مرض راه علاج و طبیب هست، براى این‏گونه عوارض معنوى هم راه علاج و طبیب هست.

بعثت انبیا و نزول کتب آسمانى وامامت امامان و حکمت حکیمان و عرفان عارفان و ولایت اولیا، براى معالجه امراض معنوى و رفع عیوب روحى و نفسى و آراسته کردن انسان به محامد الهى است.

اگر این عوارض قابل علاج نبود، نعوذ باللّه رسالت رسولان و ارسال کتب و تجلّى وحى و امامت امامان از جانب حضرت الهى کارى لغو و عملى عبث بود.

انبیا، طبیبان این امراض و دستورهاى آنان راه علاج این عوارض است، به شرطى که انسان تسلیم نبوت آنان شده و به نسخه‏هاى شفا بخش و سعادت‏آور آنان عمل کند.

علاج حرص در کلام نراقى‏

حکیم فرزانه ملا احمد نراقى رضوان اللّه تعالى علیه، با توجه به آیات قرآن و روایات و اخبار، نسخه‏اى براى علاج مرض حرص تنظیم کرده و مى‏گوید «13»:

طریقه معالجه حرص، تحصیل صفت قناعت و ازاله مرض حرص است.

و تحصیل صفت قناعت آن است که ابتدا تأمّل کند در زحمت جمع مال و تصدیع آن و آفات دنیویه که از براى مال است و حوادثى که در پى دارد.

شحنه این راه چو غارتگر است‏

مفلسى از محتشمى بهتر است‏ «14»

و ببینید که زیادتر از قدر ضرورت، دنیا را چه ثمر و چه فایده است، اگر از براى اولاد ذخیره مى‏کنى، بدان که خداى تو و اولاد یکى است، آن که روزى به تو داده به او نیز خواهد داد.

تو غم فرزندى را مى‏خورى که از نطفه تو حاصل شده، چگونه آن که او را آفریده غم او را نمى‏خورد، به عزت خودش قسم که او از تو مهربان‏تر است و قدرت او بیشتر و اگر فرزند تو کسى است که باید به تنگى بگذراند، اگر عالم را از براى او ذخیره بگذارى از دست او بیرون مى‏رود، جان من! احتیاج فرزند به مال در حیات اوست، تو که چاره عمر او نتوانى کرد و قدر زندگانى از براى او نتوانى نهاد، چرا در فکر روزى او زحمت مى‏کشى.

نگارنده کودک اندر شکم‏	نگارنده عمر روزى است هم‏
خداوندگارى که عبدى خرید	بدارد فکیف آن که عبد آفرید
تو را نیست آن تکیه بر کردگار	که مملوک را بر خداوندگار «

ساعتى سر بر زانوى تفکّر و به اطراف ولایات نظرى کن و دور و نزدیک را سیرى کن و ببین کسانى که در عهد تو هستند، چقدر کسانى هستند که صاحب ثروت و جاه و حشمتند و پدر ایشان از براى ایشان ذخیره نگذاشت و چه اشخاص یافت مى‏شوند که به فقر و فاقه مبتلا و اموال بسیار از پدر ایشان مانده بود.

بسى پدران خانه در شهرى ساختند و اولاد ایشان در ولایتى دیگر در خرابه مردند و بسا، ده و مزرعه در کشورى از براى ایشان گذاردند و ایشان به جهت قرص نانى در کشورى دیگر جان دادند!

تو را از حوادث روزگار چه خبر و از گردش افلاک چه اطلاع، چه مى‏دانى تا چند روز دیگر عالم چه وضع خواهد بود؟ و اگر از براى خود جمع مال مى‏کنى، تو اول قدر عمر خود را معین کن و به اندازه آن جمع کن، تو چه مى‏دانى که نام تو در سال دیگر در دفتر مردگان ثبت خواهد بود یا در صحیفه زندگان و چون قوت سال خود را دارى کفایت کن و حساب خود را زیاد مکن، علاوه بر این‏ها آن که تأملى کن و ببین وقتى هست که سیر شوى و دیگر در صدد جمع مال نباشى و هر چه اندوزى باز در فکر زیادتر خود را مى‏سوزى، پس یک مرتبه قانع شو و از همه زحمت‏ها فارغ شو.

چون در این‏ها تأمّل نمودى، دیده بگشا و در احوال مردمان نظرى کن و ببین، در سیرت و طریقه اعاظم افراد بنى آدم و اعزه مخلوقات عالم از پیغمبران مرسل و اولیاى مکمل و محرمان حرم عزت و بار یافتگان خلوت قرب رب العزّه که چگونه به قلیلى از دنیا اکتفا نمودند و به قناعت گذرانیدند و زاید از قدر ضرورت را نگاه نداشتند.

نگاه کن به شیوه مشرکان و کفار از هنود و یهود و نصارى و اراذل افراد بشر که چگونه در صدد جمع مال و تنعم و التذاذ و زیاد کردن مایه و املاک و ضیاع و عقارند.

مى‏دانم که شک نخواهى کرد در این که اقتدا به اعزه و اجلّاى خلایق بهتر است از پیروى اراذل، بلکه هر که اندک شعورى داشته باشد، مى‏فهمد که کسى که حریص بر لذت‏هاى دنیویه است و حرص بر اکل و شرب و جماع و وقاع دارد، از افق انسان خارج و در خیل بهائم داخل است؛ زیرا که این‏ها از لوازم بهائم و چهارپایان است و هر چند کسى در این‏ها به مرتبه اعلى برسد، لذت او بیشتر از چهار پایان نخواهد بود و هیچ حریص شکم پرست نیست، مگر این که گاو و خر از آن بیشتر مى‏خورند و هیچ حریص بر جماع نیست، مگر آن که خروس از آن بیشتر جماع مى‏کند و خود ظاهر است که از چنین صفتى چه اثرى خواهد دید.

و تأمل کن در عزت قناعت و فراغ بال و اطمینان خاطر قانع و چون در این‏ها تأمل نمودى، در معالجه آن بکوش و طریقه آن این است که در امر معیشت خود میانه روى و اقتصاد را پیشه خود کنى و راه مخارج را به قدر امکان سد کنى و ملاحظه جزئى و کلى مخارج خود را بکنى و هر چه ضروریه نیست و معیشت بدون آن ممکن است از خود دور کنى؛ زیرا که با وجود کثرت مخارج، قناعت ممکن نیست.

پس اگر تنها و منفرد باشى، اکتفا کن به جامه سبکى و قناعت کن به هر غذایى که هم رسد و نان خورش کم بخور و چون بخورى از یک نان خورش تجاوز مکن و هم چنین در سایر چیزهایى که به آن احتیاج عیال باشى هر یک را بر این حد بدار و جزئى جزئى خرجى که مى‏خواهى بکنى، تأمّل کن و ببین اگر زندگانى موقوف به آن نیست دست بردار و هر گاه کسى به این نوع رفتار کند و بناى امر خود را بر این گذارد و قناعت و اقتصاد را پیشه خود سازد از براى گذران به زحمت نمى‏افتد هر چند عیالمند باشد و محتاج به خلق نمى‏شود هم چنان که ظاهر وبیّن اخبار در آن صریح است.

حضرت محمد صلى الله علیه و آله فرمود:

محتاج نشد هر که میانه روى کرد «15».

و فرمود:

تدبیر کار خود نصف معیشت است‏ «16».

و فرمود:

هر که قناعت کند خدا او را بى‏نیاز مى‏کند و هر که اسراف مى‏کند خدا او را فقیر مى‏نماید و شک نیست که هر که بناى قناعت گذارد، از احتیاج به مردم خلاص مى‏شود و از چاپلوسى و تملّق ناکسان فراغت مى‏یابد و در نزد خالق و خلق، عزیز مى‏گردد «17».

و از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام مروى است:

میانه روى امرى است که خدا آن را دوست دارد و اسراف چیزى است که خدا آن را دشمن دارد، حتى دور انداختن استخوان خرما و ریختن زیادتى شربت آب.

و فرمود:

من ضامنم از براى کسى‏که میانه روى کند، هرگز فقیر نشود «18».

بعد از آن که امر معیشت او بالفعل درست شد، دیگر از براى بعض مضطرب و مشوّش نباشد و اعتماد بر فضل و کرم خدا کند و بداند که روزى از براى او مقرر شده و به او خواهد رسید اگر چه حرص نورزد و راهى از براى حداقل خود نداند، چگونه چنین نباشد و حال آن که حق تعالى مى‏فرماید:

[وَ ما مِنْ دَابَّةٍ فِی الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُها] «19».

و هیچ جنبده‏اى در زمین نیست مگر این که روزىِ او برخداست.

و نیز مى‏فرماید:

[وَ مَنْ یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً* وَ یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لا یَحْتَسِبُ‏] «20».

و هر که از خدا پروا کند، خدا براى او راه بیرون شدن [از مشکلات و تنگناها را] قرار مى‏دهد.* و او را از جایى که گمان نمى‏برد روزى مى‏دهد.

باید هر کسى در امر زندگانى و گذران خود نگاه به بالاتر از خود نکند، بلکه نظر به پست‏تر از خود نماید و اطاعت شیطان را نکند؛ زیرا که آن لعین نظر هر کس را در امر دنیا به بالاتر از خود مى‏اندازد و به او مى‏گوید: هان! فلان و فلان را ببین چگونه تنعم مى‏کنند و چه طعام‏هاى لذیذ مى‏خورند و چه لباس‏هاى نیکو مى‏پوشند، خود را از آنان پست‏تر مکن و در طلب دنیا سستى منماى و در کار دین، چشم آدمى را به پست‏تر از خود مى‏گشاید و مى‏گوید: چرا خود را زحمت مى‏دهى و تعب مى‏کشى و چندین از خدا مى‏ترسى، فلان و فلان از تو عالم‏ترند و این قدر نمى‏ترسند!!

اى خداى مهربان! ما را در علاج امراض قلبیه و روحیه و فکریه و نفسیه، توفیق رفیق راه کن و خانه قلب را با لطف و کرمت از اغیار خالى کرده، نورت را براى ابد در آن خانه مقیم فرما، شربت محبتت را به ما بچشان و با داروى عشقت، تمام دردهاى ما را درمان کن.

به قول بلبل گلستان عشق، فیض عاشق:

زنده آن سر کاو بود سوداى عشق‏	حَبَّذا آن دل که باشد جاى عشق‏
از سر شوریده من کم مباد	تا قیامت آتش سوداى عشق‏
خارها در دل به خون مى‏پرورم‏	بو که روزى بشکفد گل‏هاى عشق‏
رفته رفته دل خرابى مى‏کند	عاقبت خواهم شدن رسواى عشق‏
خویش را کردم تهى از غیر دوست‏	تا وجودم پر شد از غوغاى عشق‏
کار و کسب من همین عشق است و بس‏	مگسلا این دست من از پاى عشق‏
خدمت او را به دل بستم کمر	هستم از جان بنده و مولاى عشق‏
هم زمین هم آسمان را گشته‏ایم‏	نیست دردى در جهان همتاى عشق‏
تا ننوشى باده از جام فنا	مست کى گردد سر از صهباى عشق‏
تا پزى در دیگ سر سوداى سود	کى چشى هرگز تو از حلواى عشق‏
چون فرو خواهیم شد ما عاقبت‏	خود همان بهتر که در دریاى عشق‏
ناله مى‏کن فیض زیرا خوش بود	ناله‏هاى زار در سوداى عشق‏