شب و روز

 

آدمی تا زمانی که غرق نعمت و خوشی است، قدر و ارزش آن را نمی داند و تنها هنگامی به گران سنگی آن پی می برد که نعمتی را از دست بدهد. روز و شب، از نعمت های بی نظیری هستند که به سبب تکرارشان، به آسانی از یاد می روند. جنبش و حرکت موجودات از نور است و بدون نور، نه گیاهی می روید، نه بارانی می بارد و نه انسانی زنده می ماند. همچنین، بر اثر زیادی و دوام نور نیز گیاهان می سوزند، آب دریاها تبخیر می شوند و جز مرگ و خزان و خاکسترنشینی چیزی نصیب موجودات زنده نمی شود.

خداوند شب را هم آفرید تا مایه آرامش انسان ها باشد و توانی تازه برای کار و تلاش بیابند. شب، نشانه رحمت الهی و مایه شادابی جسم و جان است. شب، زمینه تکامل و رشد معنوی انسان را نیز فراهم می آورد و آنان که ندای «قُمِ اللَّیْلَ إِلاّ قَلِیلاً» را به گوش جان شنیده اند و با رمز و راز آن آشنایند، قدر و قیمت آن را می شناسند، چنان که قرآن کریم نیز روز و شب را از رحمت های الهی می شمارد و می فرماید:

وَ مِنْ رَحْمَتِهِ جَعَلَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَ النَّهارَ لِتَسْکُنُوا فیهِ وَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ (قصص: 73)

از رحمت الهی این است که برای شما شب و روز قرار داد تا از یک سو در آن آرامش پیدا کنید و از سوی دیگر برای بهره گیری از فضل خداوند بکوشید و شاید شکر نعمت او را به جا آورید.

آدمی در پرتو خواب و استراحت شبانگاهی نشاط و توان زندگی دوباره می یابد و بنابر آنچه در قرآن نیز آمده است، به یقین، خواب از نشانه های بزرگ حکمت الهی است:

وَ مِنْ آیاتِهِ مَنامُکُمْ بِاللَّیْلِ وَ النَّهارِ وَ ابْتِغاوءُکُمْ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ فی ذلِکَ َلآیاتٍ لِقَوْمٍ یَسْمَعُونَ. (روم: 23)

و از نشانه های الهی، خواب شما در شب و روز است و تلاش و کوشش تان برای بهره گیری از فضل پروردگار به درستی که در این امور، نشانه هایی است برای آنان که گوش شنوا دارند.

به راستی آیا آفرینش این زیبایی ها، نشانه مهر و رحمت الهی نیست؟! آیا آدمی به وجدان خویش آن را درک نمی کند، البته نه! اگر ناسپاس نباشد.

پیام متن:

1. شب و روز دو نعمت بی نظیر الهی؛

2. نور، مایه حرکت و حیات موجودات؛

3. شب مایه آرامش و تجدید قوا؛

4. خواب، نشانه ای الهی و مایه نشاط و شادابی.

آسمان

آسمان، سقفی است که سراسر جهان را پوشانده و به ظاهر، بدون پایه است. از سوی دیگر، در این آسمان ستاره های بی شماری موجود است که بسیاری از آنها هزاران برابر بزرگ تر و سنگین تر از زمین هستند. پس چگونه این سقف بی ستون آنها را حفظ می کند و بر زمین فرو نمی ریزند؟

پاسخ این پرسش ها را می توان از این کریمه قرآنی دریافت: «وَ جَعَلْنَا السَّماءَ سَقْفًا مَحْفُوظًا؛ ما آسمان را سقف محفوظی قرار دادیم». (انبیاء: 32)

این سقف محفوظ، همان جو زمین است. به قدری این قشر هوا محکم و مقاوم است که اگر نبود، زمین دائما در معرض سنگ های آسمانی قرار می گرفت و آرامش از مردم گرفته می شد. ولی این لایه هوا پیش از رسیدن سنگ ها به زمین آنها را می سوزاند و متلاشی می سازد. بی گمان، ماده از ساختن آسمانی چنین دقیق عاجز است؛ زیرا ماده خود نیاز به آفریننده دارد. نظریه تصادف هم ناممکن است، چون تصادف امری ناگهانی است که جاودانگی و استمرار ندارد. از این رو، نمی توان این حساب و کتاب دقیق را ناشی از اتفاق دانست و در حقیقت خلقت، آسمان نشان از قدرت و دانشی بی انتها و حکمتی عظیم است.

پیام متن:

آسمان سقفی بی ستون و محافظی برای جلوگیری از فرود آمدن اجرام آسمانی بر زمینیان؛

2. نفی اتفاق و آفرینندگی ماده و توجه دادن به خالق مدبر.

خورشید

حجم خورشید 000/450/1 برابر حجم کره زمین است. دوری خورشید از زمین به طور متوسط 150 میلیون کیلومتر است. حرارتی که از خورشید به زمین می رسد،000/000/2351 آن است و بقیه در فضا پخش می شود و به کرات دیگر می رود.

اگر حجم خورشید دو برابر میزان فعلی بود، روزها بلندتر می شد و شب ها کوتاه تر. در آن صورت، احاطه نوری خورشید به زمین دو برابر می شد و استراحت انسان ها و جانوران و گیاهان بر هم می خورد و نابودی و فنا نصیب جانوران و گیاهان می شد.

و بر عکس، اگر حجم خورشید کمتر از این مقدار نیز می بود، روزها کوتاه تر و شب ها بلندتر می شد و باز هم جز نیستی چیزی عاید جانداران کره خاکی نمی شد.

اگر رنگ خورشید به رنگی دیگر چون: سبز و سرخ و کبود و قهوه ای و بنفش و غیره بود، چشم انسان ها قادر به دید طبیعی نمی شد و تأثیرات ناگوار عصبی و روحی بر جا می گذاشت.

آیا تشخیص سودمندی این نور و رنگ برای خورشید از میان نورهای رنگین زیان آور، نشانه کمال حکمت و دانش نامحدود و قدرت بی انتهای خالق آن نیست؟!

و آیا تعیین میزان دقیق حرارت خورشید که حیات جانداران و طراوت گیاهان را سبب می شود، نشانه حکمت و قدرت پدید آورنده جهان نیست؟

آیا آفرینش این کره آتشین که از انرژی آن بهره می بریم و ابر و باران به برکت آن پدید می آیند، با اشعه ماوراء بنفش آن میکروب ها از بین می روند و با تأثیر آن بر سردی و گرمی هوا بادها تولید می شوند. نشان از تدبیر و آینده نگری خالق بی همتای آن ندارد؟ خالق بی مانندی که خود نیز در قرآن مجید از این نعمت بزرگ یاد می کند و می فرماید: «و جعلنا سراجا وهّاجا؛ و چراغی روشن و حرارت بخش آفریدیم».(نبأ: 14)

باشد که چشمان بیدار و بینای ما در پرتو انوار درخشان خورشید هستی، نور خالق آن را نادیده نینگارد که جز این، نهایت نابینایی است!

پیام متن:

1. خلقت خورشید در نهایت دقت و ظرافت از نظر حجم و رنگ و فاصله؛ 2. تأثیر خورشید بر سردی وگرمی هوا، طراوت گیاهان، از بین بردن میکروب ها و...

باران

کمتر کسی است که به اهمیت باران پی نبرده باشد، چرا که رشد گیاهان، سرسبزی زمین های زراعی، جریان آب در چشمه ها، رودخانه ها و چاه ها، لطیف شدن هوا، پاک شدن زمین از ناپاکی ها، تعدیل هوا و از همه مهم تر ایجاد نشاط روحی و روانی، همه از آثار و برکات باران است. خداوند نیز این آفریده خود را زنده کننده زمین خشک می شمارد و می فرماید:

وَ اللّهُ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَحْیا بِهِ اْلأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إِنَّ فی ذلِکَ َلآیَةً لِقَوْمٍ یَسْمَعُونَ (نحل:65)

و خدا از آسمان باران فرستاد و زمین را پس از مرگ آن [با باران] زنده کرد، در این کار نشانه ای است برای آنان که سخن بشنوند.

همه آب های شیرین و گوارای زمین از آب شور پیدا می شود. یک چهارم کره زمین، خشکی است و سه چهارم آن را دریاهای شور تشکیل می دهند و همه باران های شیرین از این آب های شور است. چه کسی آب دریاها را تقطیر می کند و آب شیرین برای مجموعه گیاهان و جانوران و انسان ها تأمین می کند!

خورشیدی که هزاران بار از کره زمین بزرگ تر است، آب دریاها را گرم می کند، آب ها بخار می شوند و به کمک بادها به بالا می روند و تبدیل به ابر و از بارش آن، رودها جاری و جوی ها روان می شوند. زمین زنده می شود و دیبای سبز بر تن می کند و فرش سبزینه می گستراند. بخش دیگری از باران به زمین نفوذ می کند و منابع سفره های زیرزمینی را سیراب می سازد.

آیا ماده ناتوان و ناآگاه، می تواند این تقطیر عظیم را بر عهده گیرد و این گردش منظم را تدبیر کند!؟

پیام متن:

1. تأثیر باران در لطافت هوا، از بین بردن ناپاکی ها و ایجاد نشاط روحی و روانی در انسان ها؛

2. هدایت منظم گردش باران، از تبخیر، ریزش باران، ذخیره سازی و تصعید توسط خالق متعال.

حیات و زندگی

حیات، بزرگ ترین موهبت الهی است که نصیب مخلوقات خداوند می شود. هر انسانی با نگاه به فطرت خویش در می یابد که نعمت حیات را خالقی آگاه و قادر، از روی حکمتی به او ارزانی و از او خواسته است که قدر و قیمت این بهترین تحفه الهی را بداند و آن را به «ثَمَن بَحْسٍ» نفروشد. با درک فلسفه حقیقی حیات، می توان نردبان قرب پروردگار را پیمود و در مقابل، با فروش رایگان آن تا بدانجا رفت که «اولئک کالانعام بل هم اضلّ؛ مانند حیوان، بلکه از آن هم پست تر شدند». قرآن مجید انسان را با توجه به فطرت خداشناس او به داوری می خواند و می فرماید:

کَیْف تَکْفُرون باللّه ِ وَ کُنتم أمواتاً فَأَحْیاکم. (بقره: 28)

چگونه به خدا کافر می شوید، در حالی که شما اجسام بی روحی بودید و او شما را زنده کرد و نعمت حیات بخشید.

به راستی حقیقت حیات چیست؟ که در پاسخ، تنها می توان گفت حیات وزن، مقدار و مکان ندارد. مرده و زنده از نظر سنگینی، حجم و مقدار یکسانند، ولی حقیقت هستی، در علم باری تعالی نهان است. زنده زاینده است و پدید آورنده و مرده نه می زاید و نه پدید می آورد. حیات را حیات آفرینی است که همیشه بوده و هست. و اوست آفریننده دانش، قدرت، حکمت و اراده و مهر و محبت. ناگفته پیداست که تنها چنین موجودی مستقل می تواند پدید آورنده حیات باشد و او خود، همان نور مطلق، حیات مطلق و یکتای هستی آفرین است، فتبارک اللّه احسن الخالقین.

پیام متن:

1. پاسداری از نعمت حیات، ارزنده ترین نعمت الهی؛

2. جست وجوی بخشنده حیات، در آفریده ها و نشانه های هستی.

همسر

در دستگاه آفرینش الهی، همسر نعمتی است که برای ادامه نسل بشر و آرامش روحی آنان در زندگی، آفریده شده است. در قرآن نیز از نعمت همسر به عنوان نشانه الهی یاد شده و آمده است:

و مِنْ آیاتِهِ أنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ اَنْفُسِکُمْ أَزْواجا لِتَسْکُنوا اِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً. (روم: 21)

از نشانه های خدا این است که از جنس خودتان همسرانی برای شما آفرید تا در کنار آنها آرامش بیابید و در میان شما، مودت و رحمت قرار دارد.

مرد و زن مکمل یکدیگرند و هیچ یک بدون دیگری نمی تواند به آرامش و کمال حقیقی برسد. بنابراین، بسیار شایسته است که با ایجاد زمینه مناسب برای ازدواج آسان، هر چه سریع تر این وسیله کمال و تعالی برای جوانان فراهم آید؛ زیرا به میزان تأخیر در این امر مقدس، فاصله آنان تا رشد و کمال حقیقی بیشتر می شود. در روایت های اسلامی، انجام ازدواج نیمی از دین به شمار می آید و کسانی که از این سنت پسندیده الهی سرباز می زنند، در واقع به طریقی از پرورش استعداد خدادادی خویش جلوگیری می کنند.

پیام متن:

1. همسر، مایه آرامش و کمال آدمی؛

2. تلاش برای فرهنگ سازی ازدواج آسان.