در راه حرکت انسان به سوى نماز ، این واقعیت پر برکت الهى ، موانعى هست ، که لازم است ، عاشق نماز ، با تمام وجود با این موانع به مبارزه برخیزد ، سستى در مقابل این موانع ، انسان را از فیض با عظمت نماز باز داشته و از رحمت حضرت حق محروم مى کند ، در متن قرآن مجید در باره موانع نماز در ضمن چند آیه مى خوانیم :

( یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَیْسِرُ وَالاَْنْصَابُ وَالاَْزْلاَمُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ * إِنَّمَا یُرِیدُ الشَّیْطَانُ أَنْ یُوقِعَ بَیْنَکُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِی الْخَمْرِ وَالْمَیْسِرِ وَیَصُدَّکُمْ عَن ذِکْرِ اللهِ وَعَنِ الصَّلاَةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ )(1) .

اى کسانى که ایمان آورده اید جز این نیست که شراب و قمار و بت ها و تیرهاى قرعه ، برنامه هاى پلیدى است از عمل شیطان ، دورى از آنها بر شما واجب است ، که رستگارى شما در گرو دورى از آنهاست .

بطور حتم شیطان مى خواهد میان شما در مسئله خمر و قمار دشمنى و کینه بیندازد و شما را از یاد خدا و از نماز باز دارد ، آیا این کارها را ترک مى کنید ؟

( قُلْ أَنفِقُوا طَوْعاً أَوْ کَرْهاً لَن یُتَقَبَّلَ مِنکُمْ إِنَّکُمْ کُنتُمْ قَوْماً فَاسِقِینَ * وَمَا مَنَعَهُمْ أَن تُقْبَلَ مِنْهُمْ نَفَقَاتُهُمْ إِلاَّ أَنَّهُمْ کَفَرُوا بِاللهِ وَبِرَسُولِهِ وَلاَ یَأْتُونَ الصَّلاَةَ إِلاَّ وَهُمْ کُسَالَى وَلاَ یُنفِقُونَ إِلاَّ وَهُمْ کَارِهُونَ )(2) .

به منافقین دو رو و پست بگو :

انفاق کنید به حال رغبت یا اکراه ، این انفاق از شما پذیرفته نخواهد شد ، به حقیقت که شما گروهى فاسق هستید .

چه مانع شد اینان را که انفاقشان پذیرفته نشود مگر کفرشان به خدا و رسول خدا ، اینان به نماز حاضر نمى شوند مگر با حال کسالت ، و انفاق نمى کنند مگر از روى بى رغبتى !

آنچه به عنوان موانع نماز از آیات ذکر شده استفاده مى شود مى توان در چهار قسمت خلاصه کرد :

1 ـ شراب

2 ـ قمار

3 ـ بت پرستى

4 ـ تظاهر و خودنمائى

در اینجا لازم است به توضیح هر یک از این چهار مانع اقدام شود ، باشد که گمراهى با خواندن آن از خواب غفلت بیدار گردد .