روح را صحبت ناجنس عذابى است الیم

در کتاب ها در ضمن حکایات پندآموز آورده اند که انوشیروان فرمان داد بوذرجمهر نخست وزیر بلندمرتبه اش را که مردى حکیم و دانشمند و آورنده کتاب « کلیله و دمنه » از هند به ایران بود به زندان بیندازند .

روزى به زندانبان گفت : با بوذرجمهر ملاقات کن و از قول خودت احوال او را بپرس .

زندانبان از بوذرجمهر احوال پرسید ، بوذرجمهر گفت : دارویى دارم که براى آرامش خود از آن استفاده مى کنم و آن توکّل به خداست ، علاوه بر این بر این حال راضى و خوشنودم چه بسا که حال دیگر حالى سخت و پر مشقّت باشد .

معلوم شد زندان در بوذرجمهر اثر منفى نگذاشته و دورى از مقام و زن و فرزند و مردم را با توکل به خدا و راضى بودن به حال فعلى جبران کرده است .

انوشیروان که مى خواست زندان براى آن مرد بزرگ عذاب باشد ولى عذاب نشد ، ناراحت شد ، از بارگاه نشینان چاره خواست ، یکى از آنان گفت : اگر مى خواهى زندان براى او عذاب و شکنجه شود بى خرد احمق و سبک مغز نادانى را هم زندان او کن زیرا روح انسان دانا در کنار احمق نادان به شکنجه و عذاب دچار مى شود . احمقى را یافتند و در زندان کنار بوذرجمهر قرار دادند ، چند ساعتى گذشت ، احمق شروع به گریه کرد ، بوذرجمهر به او گفت : چرا گریه مى کنى ؟ ! سختى زندان و فراق زن و فرزند به پایان مى رسد و در آخر آزاد مى شوى ، احمق گفت : گریه ام براى این امور نیست ، گریه ام براى بزغاله اى است که به او علاقه دارم و تو هرگاه سخن مى گویى یا غذا مى خورى ، با جنبیدن ریشت یاد بزغاله ام مى افتم ! !

از آن روز بوذرجمهر در شکنجه و عذاب روحى قرار گرفت ، زیرا طبیعى است که « روح را صحبت ناجنس عذابى است الیم » . 

زدست دیده و دل هر دو فریاد

پس از مرگ یکى از حاکمان ایتالیا در صندوق مخصوصش نوشته اى را یافتند که در آن نوشته بود : پس از مرگ من از مردم ایتالیا پوزش بخواهید و درخواست کنید که براى من دعا کنند زیرا من به کشور و ملّتم خیانت کردم .

سپس خیانتش را به این صورت شرح داده بود : اهل قریه اى بودم که با پایتخت فاصله زیادى داشت ، در خانواده اى غیر معروف با وضع اقتصادى ضعیف زندگى مى کردم ، از نظر رفتار و منش در آزادى بى قید و شرط به سر مى بردم ، با نگاه هاى شهوت آلود دل به دختر همسایه که از وجاهت و زیبایى بهره مند بود بستم ، به خواستگارى اش رفتم ولى پدر و مادرش مرا از رسیدن به وصال او محروم نمودند .

من با همه وجود علاقه مند به آن دختر بودم و قصد قطعى ام رسیدن به وصال او بود ، نزد خود تصمیم گرفتم به هر صورت و به هر شکلى که باشد به او برسم .

روزى شنیدم طلا فروشى معتبر از پایتخت به قریه ما آمد و با پولى فراوان که به خانواده آن دختر داد ، آن دختر را از پدر و مادرش خرید و همراه خود به پایتخت انتقال داد !

اقامت در قریه برایم بسیار مشکل شد ، با رنج و مشقت به سوى پایتخت رفتم و هر چه از آن دختر جستجو کردم او را نیافتم .

پس از مدتى در کشور ، حزبى به نام حزب آزادى بردگان شکل گرفت ، من هم در آن حزب نام نوشتم و عضو حزب شدم ، این حزب فعالیت چشم گیرى را در پایتخت شروع کرد و من هم پس از مدتى در آن حزب به خاطر سخت کوشى و زرنگى و خوش فکرى ، از چهره هاى معروف و مقامات بالاى حزب شدم .

چیزى نگذشت که حزب ، برنده حکومت شد و من هم در حزب برنده حاکمیت بر کشور !

 پس از مدتى به حافظان اسرارم گفتم : از طلافروش هایى که به خرید و فروش دختران هم اشتغال دارند جلسه اى براى صرف شام دعوت کنید ، حدود چهل نفر که سرمایه هاى سنگینى در اختیار داشتند و به خرید و فروش دختران هم تن مى دادند به مجلس صرف شام آمدند ، در خلوت شب فرمان کشتن همه آنان را صادر کردم و پس از کشته شدنشان جسدهایشان را در گوشه اى که معلوم کسى نشود دفن کردند ، قصد من کشتن یک نفر بود و آن طلافروشى بود که معشوقه مرا از خانواده اش خرید و با خود به پایتخت آورد ولى چون او را نمى شناختم گفتم رده هاى اول این صنف را نابود کنم تا آن دختر را در میان خانواده هایشان بیابم . از سوى چهل خانواده به من شکایت شد که مردان ما ناپدید شده اند ، گفتم : همه خانواده ها را با غلامان و کنیزانشان حاضر کنند تا از آنان دلجویى شود ، همه حاضر شدند ولى مقصود خود را میان آنان نیافتم .

پس از مدتى شنیدم دختران زیباروى ایتالیا را با قیمت گران به کشور همسایه مى فروشند ، حادثه اى به وجود آوردم تا میان ایتالیا و کشور همسایه جنگى رخ دهد ، جنگ سختى در گرفت ، شبى در ایام جنگ که نسبتاً جنگ آرام بود مشغول استراحت بودم ، در گوشه لشکرگاه سر و صدایى بلند شد که مزاحم استراحتم بود ، به مأمورین دستور بررسى دادم ، گزارش دادند دو سه سرباز بر سر زن بدکاره اى به دعوا و جار و جنجال برخاسته اند ، گفتم : زن و سربازان را نزد من آورید ، چون سربازان و زن را آوردند به دقت در چهره زن نگریستم دیدم همان دخترى بود که من با نگاه هاى هوس آلود عاشقش شده بودم ! !

به خاطر دخترى هوس باز و بازیچه شهوات ، خریداران و فروشندگان ، دختران ، چهل طلافروش را بى گناه کشتم و بیت المال و نیروى مردمى کشورم را در آتش جنگى بى علت سوزاندم ، بنابراین از مردم پوزش بطلبید و از جانب من عذرخواهى کنید .

این است حالت نفس که چون چشم و دیده اى که ابزار اوست نادرست ببیند و گوشى که از وسائل اوست نادرست بشنود و . . . تبدیل به نفس اماره و به عبارت دیگر اژدهایى خطرناک مى شود که در یک لحظه دین و ایمان و اخلاق و کرامت انسان را مى بلعد و از هضم رابع مى گذراند.