»» زبان سروش
من فکر می کنم که زبان در بحث های اندیشه ای بسیار مهم است و روشنفکرانی را که زبانی شلخته دارند ، جدی نمی‌گیرم و خیال می‌کنم آن هایی که زبانی تازه دارند ، اندیشه ای نو ارائه می دهند . حالا این گزاره چقدر درست است و چقدر با زبان شناسی و دیگر شناسی‌های موجود تناسب دارد یا ندارد ، نمی‌دانم . این حس من است و تا کنون مورد نقض آن را ندیده ام .
علاقه ام به سروش و آشوری و نیکفر و طباطبایی علیرغم اختلاف مشربشان تا مدت ها برای خودم هم عجیب و غریب بود ، اما حالا فکر می کنم که راز این علاقه را کشف کرده ام و آن راز چیزی نیست جز زبان.
یادم نمی رود که محسن مخملباف اوائل کار روزنامه جامعه یاداشتی نوشته بود و به گردانندگان جامعه گفته بود که چرا همه تان سعی می کنید مثل سروش بنویسید و نقد او البته بی راه نبود و جالب تر این است که بسیاری از مخالفان سروش هم به زبان او می گویند و کافی است برنامه های میزگرد شبکه ? را ببینید و ببینید که حتی کسانی که از زیر شنل جناب مصباح هم بیرون می آیند ، شیفته و اسیر زبان سروش اند .
به عبارت دیگر امروز زبان سروش به زبان رسمی بحث های کلامی و معرفت شناسی در ایران تبدیل شده است و بسیاری با استفاده از ظرفیت های تازه ای که زبان او ارائه می کند ، چنین بحث هایی را پیش می برند و هنوز زبانی که جایش را بگیرد ، در حوزه هایی که نام بردم ، یافت نشده است .
دوستی می گفت که زبان سروش خود حکایت روشن روشنفکری دینی است که در آن زبان فارسی و عربی و انگلیسی به نحوی کنار هم نشسته اند که آزارت نمی دهند . خوش نشینی این سه زبان که فقط سه زبان نیست و سه فرهنگ است ، در زبان سروش آشکار است .
آیا سروش برای رسیدن به این زبان که شاید اندکی کهنه هم به نظر برسد - و اگر بر زبان او جاری نشده بود ، فکر نمی کنم که می توانست چنین اقتدار و سلطه ای پیدا کند - تلاش ادبی به خرج داده است و کوشیده است که چنین بگوید ؟ من فکر نمی کنم که این زبان حاصل چنین تلاشی باشد . این زبان حاصل ذهنیت است ، ذهنیتی که تازگی اش بر زبانش وزیده است . زبان او بوی خود او را دارد ، هم کهنگی اش را و هم تازگی اش را . اگر می خواهیم از او فراتر برویم ، فراروی مان خود را در زبان نشان خواهد داد ، در همین تشخص زبانی که حاصل ذهنیتی تازه است .
? - حالا که از سروش گفتم بد نیست یادی هم بکنم از
یادداشت روزنامه نگار خوب و خوش فکر محمد قوچانی که به مناسبت ?? سالگی سروش در روزنامه
شرق نوشته بود و در پایان آن یاداشت توصیه کرده بود : «عمرش دراز باد اما سخنان امروز دکتر سروش (از جمله آنچه در باب تشیع مى گوید) پاسخ نیستند، پرسش هایى جدیدند که جز بر حیرانى نسلى که هنوز درباره نسبت دین و دنیا سرگردان است نمى افزاید. سروش پیام آور «شک» بود. شکى که بنیان آزاداندیشى و دشمن تاریک اندیشى است. اما شک علاوه بر «تفکر» پریشان حالى هم مى آفریند. پریشان حالى نسل جوان ما از همان شک هایى است که سروش در آن افکنده است و اینکه او که همه عمر متاله اى مومن بوده «باید» ما را در ایمان خود شریک سازد. رهزنان اندیشه هنوز همان کسانى هستند که در سى سال اندیشه ورزى مدام سروش او با آنان جنگیده است. گروهى که ایمان را نشانه رفته اند و گروهى که آزادى را. و متاسفانه هر روز گزاره هایى از درون خود ما مى یابند که این دو را انکار کنند هم ایمان دارى و هم آزادیخواهى ما را. کار سروش پایان نیافته است حتى اگر کار روشنفکرى دینى تمام شده باشد چرا که کار اصلاح طلبى دینى پایان نیافته است حتى اگر اصلاح طلبى سیاسى ناکام مانده باشد:
گمان مبر که به پایان رسید کار مغان
هزار باده ناخورده در رگ تاک است»
من فکر می کنم این پیشنهاد قوچانی به نحوی دعوت به این است که سروش نقش روشنفکری را وانهد و به عالمی دینی تبدیل شود ، حالا چرا دلیلش را هم گفته است ، اما فکر می کنم همان زمان هم که سروش قبض و بسط را مطرح کرد ، با چنین پیشنهاد هایی روبه رو می شد . من فکر می کنم هر کس باید کار خودش را بکند . این که عالمان دینی کوتاهی می کنند و به جای پنجه افکندن با شک ها به کار های دیگری اشتغال دارند ، مسئولیتی بر گردن کسی که نگاهی دیگری به ماجرا دارد نمی گذارد . به نظرم ما باید از منتقدان سروش دعوت کنیم که حضوری پر رنگ تر داشته باشند و به جای ناسزا گویی و سخن گفتن از موضع برتر استدلال به میدان بیاورند تا از میانه این بحث ها ایمانی نو بروید . این توصیه را حداقل به برخی از روحانیون اصلاح طلب مثل موسوی خویینی ها می توان ارائه کرد.
? - این همه را نوشتم و حیفم می آید از کار خوب داریوش ملکوت یاد نکنم ، اگر چه پیش تر به آن لینک داده بودم .
این جا را حتما ببینید !
? -
این هم یاداشت دکتر کاشی به مناسبت ?? سالگی سروش
نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » سعید عبدلی ( دوشنبه 87/3/27 :: ساعت 2:26 عصر )
»» لیست کل یادداشت های این وبلاگ
مرنجان و مرنجعزاداری از سنت های پیامبر اکرم (ص) استسعادت ابدی در گرو اشک و عزاداری بر سیدالشهدا علیه السلامسبک زندگی قرآنی امام حسین (علیه السلام)یاران امام حسین (ع) الگوی یاران امام مهدی (عج)آیا شیطان به دست حضرت مهدی علیه السلام کشته خواهد شد؟ارزش اشک و عزا بر مصائب اهل بیت علیهم السلامپیوستگان و رهاکنندگان امام حسین علیه السلامامام حسین علیه السلام در آیینه زیارتپیروان مسیح بر قوم یهود تا روز قیامت برترند!نگاهی به شخصیت جهانی امام حسین «علیه السلام»[عناوین آرشیوشده]
.jpg)
