قطعه زیبا در کتاب «کامل ابن اثیر» است، خیلى مسأله مهمى است. از بس‏ که بار معنوى این قطعه سنگین است، کوه، تحمل آن را ندارد.

شخصى شجاعِ شمشیرزنِ پرقدرتِ قویى به نام «عبیدالله بن حرّ جعفى» در سایه حکومت امیرالمؤمنین علیه السلام- ایامى که حضرت در کوفه زندگى مى‏کردند- بود، و از همه مواهب حکومت امیرالمؤمنین علیه السلام بهره‏مند بود. جنگ صفین برپا شد. این شخص خود را غرق اسلحه کرد و به معاویه پیوست و سه ماه تمام با امیرالمؤمنین علیه السلام جنگید. بعد که جنگ تمام شد و امیرالمؤمنین علیه السلام به کوفه برگشتند، این شخص با معاویه به شام برگشت، چون مى‏ترسید که به کوفه برود.

معاویه در آنجا سفره‏اش را خیلى چرب کرد که دیگر هوس کوفه نکند و همانجا بماند. او نیز جوان بود و زن جوانى داشت که با همه وجود عاشق همسر خود بود.

در کوفه شایعه کردند که «عبیدالله بن حرّ جعفى» در جنگ کشته شده است. این شایعه یقینى شد و همسر او بعد از چهار ماه و ده روز رفت شوهر کرد.

خبر ازدواج کردن او به شام و به شوهرش رسید. البته کار اشتباهى نکرده بود، چون یقینى بود و براى او مسلم شده بود که کشته شده است و لذا رفت و شوهر کرد.

«عبیدالله بن حرّ جعفى» به معاویه گفت: من مى‏خواهم به کوفه بروم، معاویه گفت: براى چه؟ گفت بروم و خود را نشان دهم که من زنده‏ام تا همسرم را پس بگیرم. گفت: بیچاره! اگر پاى تو به کوفه برسد، مأموران على بن ابى‏طالب علیه السلام تو را بگیرند، تکه تکه مى‏کنند. اینجا بمان! من زیباترین دختران را از شامیان براى تو مى‏گیرم.

گفت: من فقط همسر خودم را مى‏خواهم. گفت: تو چگونه مى‏توانى همسر خود را پس بگیرى؟ گفت: بهترین راه براى پس گرفتن آن، حضرت على علیه السلام است.

یعنى هر انسان الهى در این حدّ است که دشمن به خیرِ او صد در صد امیدوار است. معاویه گفت: من نمى‏دانم تو چه مى‏گویى، مى‏خواهى بروى، برو، ولى‏ تکه تکه‏ات مى‏کنند.

به کوفه آمد. محلّ حکومت امیرالمؤمنین علیه السلام در مسجد است. به مسجد رفت، دید رجال سیاسى، کشورى و لشگرى آمده‏اند، امیرالمؤمنین علیه السلام نیز به نوبت به مشکلات مردم رسیدگى مى‏کنند. وقتى خلوت شد، آمد رو به روى امیرالمؤمنین علیه السلام نشست. خیلى مهم است که از ایشان نترسند؛ یعنى انسان به گونه‏اى زندگى کند که از او نترسند.

تا چشم امیرالمؤمنین علیه السلام به عبیدالله افتاد، همین یک جمله را فرمودند: آیا کار درستى بود که در حکومت من زندگى کنى و بعد غرق در اسلحه بروى و همراه معاویه علیه من بجنگى؟ گفت: على جان! من نیامده‏ام که مرا محاکمه کنى، من گرفتارم، آمده‏ام تا مشکل مرا حل کنى. حضرت فرمودند: مشکل خود را بگو.

در یک کلمه، شیعه یعنى کانون محبت، عشق، علاقه، جذب، مگر این که طرف مقابل قابلیت جذب را نداشته باشد و مجذوب نشود، البته شما باید سر جاذبه و محبت خود باشید.

در زندگى مورچگان خیلى کتاب نوشته شده است. دانشمندانى عمر خود را خرج کردند تا زندگى مورچه را بررسى کنند که چگونه است. گروهى مورچه در لانه مورچگان هستند که دانشمندان اسم آنها را مورچه پرخور گذاشته‏اند که چند برابر مورچه‏هاى دیگر مى‏خورند، البته فقط ماده شیرین مى‏خورند.

این‏ها مى‏خورند و مى‏خورند تا خود را به خمره شیره تبدیل کنند. این مواد خورده شده را هضم نمى‏کنند، فقط به اندازه ذخیره بدن خود هضم مى‏کنند و بقیه را نگه مى‏دارند. بعد در لانه خود را برعکس آویزان مى‏کنند، یعنى خلقتى دارند که مى‏توانند به طاق بچسبند و آویزان شوند. مورچه‏ها در پاییز و زمستان از لانه بیرون مى‏روند و آذوقه گیر نمى‏آورند، درست هم هستند، مفت خور نیستند، مى‏روند براى خوردن پیدا نمى‏کنند، رو به روى این‏ها مى‏آیند و دهان خود را باز مى‏کنند

و شاخک‏ها را تکان مى‏دهند، یعنى گرسنه‏ایم، آنها نیز دهان خود را باز مى‏کنند و به اندازه‏اى که این‏ها سیر شوند، از آن شیرینى و شیره خود در دهان مورچه گرسنه مى‏ریزند.

مورچه گرسنه با این که خیلى از این غذا خوشش مى‏آید، اما فردا دوباره به سراغ این خمره زنده نمى‏آید، بلکه دوباره بیرون مى‏آید، اگر خود را سیر کرد، کرد، اگر نه، غروب برمى‏گردد، دوبار دهان را باز مى‏کند تا او شیره را در دهانش بریزد و او را سیر کند. گویا این‏ها:

«تَعاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَ التَّقْوى‏»

را عمل مى‏کنند.

شیعه باید خمره شیرینى و عسل باشد. اگر پرخورى مى‏کند- نه پرخورى با دهان- پرخورى با دخل و درآمد؛ یعنى روزىِ اضافه به دستش آمد، واقعاً منتظر است ببیند که کدام انسان شیعه، سنى، بى‏دین، با دین، ضعیف الایمان، چه مشکلى دارند، برود و مشکل او را حل کند که آن بى‏دین بگوید: اگر دین این گونه است، پس من را نیز با این دین آشتى بده.

ادامه حکایت عبیدالله بن حرّ جعفى‏

فرمود: مشکل خود را بگو. اى على مرتضى! اى کارفرماى قضا! شما که با مردم این گونه رفتار کردید، شما که با دشمنى که با تو جنگیده این گونه رفتار کردید، بالاتر از این، وقتى در محضر مبارک حضرت رضا علیه السلام- بنا به نقل شیخ صدوق در کتاب «عیون اخبار الرضا» که نزدیک به زمان حضرت امیر علیه السلام بوده است، چون صدوق خیلى با ایشان فاصله نداشته است و روایاتش از سرچشمه است- صحبت از جنگ جمل شد، یک نفر با عصبانیت فریاد زد: خدا از اول تا آخر کسانى را که با على علیه السلام جنگیدید لعنت کند، امام هشتم علیه السلام فرمودند: جلوى دهانت را بگیر، بگو:

خدا لعنت کند کسانى که با على علیه السلام جنگیدند، الّا آنهایى که توبه کردند. گفت: یابن رسول الله! مگر جنگ با على علیه السلام توبه دارد؟ فرمود: بله. خدا از توبه کنندگان آن گذشت، تو چرا آنها را لعنت مى‏کنى؟

امام صادق علیه السلام مى‏فرماید:

«کُونُوا دُعاةً لِلنّاس بِغَیرِ السِنَتِکُم»

مردم را بدون زبان و حرف زدن، با عمل، رفتار و کردار خود، به خدا دعوت کنید. این کارها زیباترین جاى هزینه کردن عمر است.

حضرت على علیه السلام فرمودند:

مشکل خود را بگو. گفت: در کوفه شایعه کرده‏اند که من کشته شده‏ام، بعد شنیدم که همسرم رفته و شوهر کرده است. اکنون من آمده‏ام و همسرم را مى‏خواهم. نزد شوهرِ همسرم رفتم، خیلى قوى و قلدر است، به او گفتم که من شوهر این خانم بودم، اما او گفت: اگر کلمه دیگرى حرف بزنى، تو را مى‏کشم. من چه کنم؟

حضرت به قنبر فرمودند: برو به این مرد قوىِ شجاع بگو که على علیه السلام تو را کار دارد. قنبر رفت، گفت: «یا رجل اجب امیرالمؤمنین» على علیه السلام با تو کار دارد. گفت:

چشم. به مسجد و محضر مبارک امیرالمؤمنین علیه السلام آمد. حضرت فرمودند: این ازدواجى که تو کردى درست است، چون یقین داشتى عبیدالله کشته شده است، اما هنوز زنده است. شما از این خانم چشم بپوش. گفت: على جان! از من حامله هست. فرمود: عیبى ندارد، شما چشم بپوش. گفت: چشم، على جان! امام علیه السلام به عبیدالله و شوهر این زن فرمود: بروید.

حضرت سؤال کردند: چه وقتى بچه به دنیا مى‏آید؟ گفتند: چهار ماه دیگر. به‏ قنبر فرمودند: برو خانه خوبى براى آن زن با خرج من اجاره کن و خدمتکار نیز براى او بگذار. شوهر اول و شوهر دوم کاسب و پولدار هستند، اما حضرت مى‏گوید که دشمن من کرایه خانه و پول خدمتکار را ندهد، شوهر این زن نیز ضرر نکند، پول اجاره را من مى‏دهم.

بچه که به دنیا آمد، اگر پدر بچه دوست دارد بچه را ببرد و به دایه بدهد، دوست ندارد، همین خانم او را شیر بدهد، از شیر که گرفتند، بیاید و بچه را ببرد.

به عبیدالله فرمود: بچه که به دنیا آمد، شما مى‏توانید دست همسرت را بگیرى و ببرى. داستان خاتمه یافت. عبیدالله نیز بى‏ترس و لرز از حضرت على علیه السلام خداحافظى کرد و رفت. این کار یعنى عبادت خدا.