بى توجهى به رزق حلال قسمت شده که از راه فعالیت مثبت و کار و کوشش منطقى به دست میآید، و بى اعتمادى به ربوبیت حضرت حق، و غفلت از آخرت، و میدان دادن به هوا و هوس، و چشم دوختن به کسانى که از نظر مال و ثروت و قدرت مادى برتر از انساناند و به تعبیر مردم چشم هم چشمى از عوامل روشن شدن آتش حرص در درون انسان است، و حالتى است که انسان را از مرزهاى حلال به منطقه محرمات عبور میدهد، و دامن حیات انسان را نه تنها به کسب حرام مالى بلکه به انواع مفاسد و گناهان آلوده مینماید.

ازامیرالمؤمنین (ع) پیرمردى شامى پرسید:

«اى ذلّ اذلّ؟ قال الحرص على الدنیا»

چه ذلتى شدیدترین ذلّت است؟ فرمود حرص ورزى بر امور مادى.

حضرت صادق (ع) از پدر بزرگوارش امام باقر (ع) روایت میکند که حضرت فرمود:

«لایؤمن رجل فیه الشح والحسد والجبن ولایکون المؤمن جبانا ولاحریصا ولاشحیحاً:»

کسى که در او بخل و حسد و ترس موج میزند اهل ایمان نمى شود، مؤمن ترسو و حریص و بخیل نیست.

در وصیت پیامبر به على (ع) آمده است:

«یا على انهاک عن ثلاث خصال عظام، الحسد والحرص والکذب:»

یا على تو را از سه خصلت سنگین و کمرشکن نهى میکنم: حسد و حرص و دروغ.

از حضرت صادق از پدرانش از پیامبراسلام روایت شده است:

«من علامات الشقاء جمود العین، وقسوة القلب، وشدة الحرص فى طلب الرزق و الاصرار على الذنب:»

از نشانه هاى بدبختى خشکى چشم از اشک، سنگدلى، و حرص شدید در طلب روزى، و پافشارى بر گناه است.

پیامبر به امیرالمؤمنین فرمود:

«اعلم یا على ان الجبن و البخل و الحرص غریزة واحدة یجمعها سوء الظن:»

یا على بدان که ترس و بخل و حسد و حرص یک غریزه است که بدگمانى همه آنها را در وجود انسان گرد میآورد.

امام صادق (ع) میفرماید: هنگامى که نوح از سفینه و کشتى خود پس از طوفان فرود آمد ابلیس نزد او شتافت و گفت در روى زمین مردى بر من منّتش بزرگ تر از تو نیست خدا را بر نابودى این تبه کاران خواندى و من از هلاک شدن اینان به نفرین تو راحت شدم، نمى خواهى دو خصلت به تو بیاموزم؟ از حسد بپرهیز که این صفت زشت با من کرد آنچه کرد، و از حرص دورى کن که حرص با آدم کرد آنچه کرد!  پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله فرمود: حریص محروم از رحمت و راحت و عافیت است و در عین محرومیتش در هر چیزى مورد شماتت است، چرا محروم نباشد در حالى که از پیمان استوار حق نسبت به اداره امور بندگان گریخته و با قول حضرت حق که در قرآن میفرماید اوست که شما را آفرید، سپس روزى بخشید، آنگاه شما را میمیراند سپس زنده میکند.

حریص میان هفت آفت دشوار گرفتار است: فکرى که بدنش را در معرض زیان قرار میدهد و کمترین سودى براى او ندارد، همّ و غمى که نهایتى ندارد، تعب و زحمتى که از آن نمى رهد مگر هنگام مرگ، و وقت راحت هم در شدیدترین زحمت است، ترسى که چیزى براى او باقى نمى گذارد مگر آن که در چاه آن سقوط کند، و اندوهى که خوشى و لذتش را تیره و تار کند بدون اینکه سودى براى او داشته باشد، و حسابى که او را از عذاب خدا نجات نمى دهد مگر این که خدا از او گذشت کند، و کیفرى که راه گریز و چارهاى از آن ندارد،

از امیرالمؤمنین (ع) از معناى حرص پرسیدند حضرت فرمود:

«هو طلب القلیل باضاعة الکثیر:»

طلب کردن اندک به قیمت نابود کردن بسیار [که آن بسیار عبارت از عمر، فکر، بدن، جان، قلب، و هم وغم است‏].

در هر صورت آدم و حوا با بیرون رفتن از مرز قناعت و گرفتار شدن به حرص از طریق وسوسه شیطان از بهشت معهود و نعمت هایش محروم شدند، و ابلیس آنان را از مقام قرب، و همنشینى با فرشتگان، و آرامش و سکونت باطن، و مقام مسجودیت، و منزلت معنوى بیرون انداخت و در جادّه هبوط قرار داد.