عدم تناسب خبرگان و شوراها برای تجمیع - بشنو این نی چون حکایت می کند

»» عدم تناسب خبرگان و شوراها برای تجمیع
حجت‌الاسلام موسوی تبریزی با جدا دانستن مقولات خبرگان و شوراهای اسلامی شهر و روستا، ضمن تأکید بر ضرورت تجمیع سایر انتخابات با یکدیگر، برگزاری همزمان انتخابات خبرگان و شوراها را غیر منطقی خواند و گفت: شوراها را حتی با انتخابات مجلس نیز نمی‌توان همزمان برگزار کرد، چرا که شوراها ماهیتی متفاوت از دیگر انتخاب دارد.

دبیر کل مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در خصوص طرح تجمیع انتخابات اظهار داشت: خبرگان و شوراها حداقل به لحاظ طیف کاندیدایی که می‌توانند با توجه به قانون فعلی خبرگان و شوراها در آنها شرکت کنند، با هم متفاوت هستند. همچنین ناظرین تأیید صلاحیت، کاندیداها هم در این 2 انتخابات متمایزند و از این روست که اغلب گروه‌ها و جریان‌های سیاسی، با تجمیع خبرگان و شوراها مخالفند.

وی در ادامه افزود: تجمیع انتخابات در سطح کلان نه مشکل شرعی دارد و نه مشکل قانونی اما شوراهای اسلامی شهر و روستا دارای ماهیتی کاملاً متفاوت از دیگر انتخابات هستند. طبق قانون نظارت و اجرای انتخابات شوراها بر عهده مجلس است و همین شوراها را متمایز ساخته است.

موسوی تبریزی اضافه کرد: این در حالی است که در انتخابات مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری مجری وزارت کشور و معتمدین محل هستند و ناظر نیز شورای نگهبان است. از این رو این 2 انتخابات قابلیت تجمیع بالایی با هم دارند.
وی ادامه داد: در انتخابات خبرگان، طیفی از فقها، مجتهدین و حوزوی‌ها می‌توانند شرکت کنند و این در حالی است که کاندیداهای شوراها پیش شرط خاصی ندارند و همین امر شوراها و خبرگان را از هم تفکیک کرده است.

اصلاح طلبان و خبرگان

دبیر کل مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم همچنین در خصوص نحوه حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات آتی خبرگان گفت: کلیه جریان‌های اصلاح‌طلب مثل جبهه مشارکت، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی و ... اعلام کرده‌اند که از لیست مورد نظر مجمعتین در انتخابات خبرگان حمایت می‌کنند. اعتماد ملی هم که اعلام کرده لیست جداگانه‌ای ارایه می‌دهد به این معناست که اعتماد ملی بر اثر نگاهی که اخیراً پیدا کرده، ممکن است پای لیستی را که دیگر گروه‌ها امضاء کرده‌اند، امضاءنکند ولی در مجموع تیپ خبرگان به گونه‌ای است که میان علمای اصلاح‌طلب که متشکل از آقای کروبی، مجمع محققین، آقای موسوی خوئینی‌ها، خاتمی و هاشمی رفسنجانی است، نمی‌توانند اختلافات چندانی با هم داشته باشند. از 100 درصد کاندیداهای مورد نظر اصلاح‌طلبان، تا حدود 90 درصد میان اعتماد ملی و دیگر گروه‌ها اشتراک وجود دارد و شاید فقط در 2، 3 حوزه اختلافاتی وجود داشته باشد که به راحتی هم می‌توان آنها را حل کرد. در واقع در انتخابات خبرگان، اصلاح‌طلبان مشکل درونی ندارند و وفاق در سطح بالایی در درون اصلاحات وجود دارد.

وی افزود: تاکنون در مجمعتین حدود 200 نفر از کسانی که می‌توانند کاندیدای مورد نظر ما باشند، مشخص شده‌اند در حالی که ما حدود 70 نفر لازم داریم یعنی در اصل بسیار بیش از حد مورد نیاز هم افراد را مشخص کرده‌ایم و این نشان می‌دهد که اصلاح‌طلب‌ها برای وفاق در درون خود مشکلی ندارند. مشکل اصلی ما مشکل تنگناهای قانونی است و تنگ‌نظری‌های ناظرین. قانون انتخابات خبرگان، قانون درستی نیست و این معضل اساسی ماست.

موسوی تبریزی ادامه داد: پس از رحلت امام(ره)، در 6-5 ماه آخر دوره اول خبرگان، در واقع قبل از اجرای دور دوم انتخابات خبرگان رهبری، عده‌ای آمدند و قانون را عوض کردند. زمان امام، قانون خبرگان این گونه بود که کسانی که می‌خواهند در خبرگان کاندیدا شوند، باید از 2 نفر از مجتهدین و مدرسین معروف درس خارج فقه حوزه‌ها تأییدیه بیاورند و این از نظر درسی و اخلاقی برای صلاحیت آنها کفایت می‌کند. دور اول هم همینطور برگزار شد و مورد تأیید امام بود. زمان برگزاری انتخابات اولین دوره خبرگان، قانون خبرگان را شورای نگهبان باید می‌نوشت. وقتی شورای نگهبان قانون خبرگان را تهیه کرد و به تأیید امام هم رسید، انتخابات برگزار شد و خبرگان اول تشکیل شد.

انتخابات دور اول خبرگان با شور و رقابت خاصی برگزار شد. هیچ استانی نبود که کاندیداها در آن بی‌رقیب باشند.نه تنها یک یا 2 رقیب، بلکه گاهی در هر استان 4 تا 5 رقیب وجود داشت و انتخابات با رقابت جالبی برگزار شد. همان موقع هم جامعه مدرسین حوزه علمیه قم کاندیدا داده بود. طیف ما در آن زمان در دفتر تبلیغات قم حضور داشت. دفتر تبلیغات قم یک نهاد مستقل بود که به دولت وابستگی نداشت و از دولت بودجه نمی‌گرفت.

گاهی حضرت امام (ره) کمکی می‌کردند و این دفتر جای روحانیون خط امامی و پیرو خط امام بود. دور اول انتخابات خبرگان، هم ما در دفتر تبلیغات و هم جامعه مدرسین حوزه علمیه قم کاندیدا داشتیم و درست شبیه انتخابات این دوره که احتمال وجود اشتراکات بین جناح چپ و راست بالاست، آن زمان هم لیست دفتر تبلیغات قم و جامعه مدرسین با هم اشتراکاتی داشت. در آن زمان از 73-72 نفر مورد نیاز حدود 40 نفر اشتراک داشتیم و حدود 35 نفر هم کاندیداهای اختصاصی هر طیف بود.

به عنوان مثال در تبریز اختصاص جامعه مدرسین مرحوم آسید ابوالفضل موسوی تبریزی بود و اختصاصی دفتر تبلیغات قم هم در تبریز من بودم.

در بندعباس و بوشهر و خوزستان هم اختلافاتی در لیست‌هایمان وجود داشت. مثلاً آقای جمی امام جمعه آبادان اختصاصی دفتر تبلیغات قم در خوزستان بود. در آن دوره تبلیغات خیلی راحت صورت گرفت. آن روز جامعه روحانیت مبارز وجود نداشت. مجمعتین هم تشکیل نشده بودند و فقط دفتر تبلیغات قم بود و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. وقتی انتخابات برگزار شد، به دلیل رقابت خوب و تنگاتنگی که وجود داشت، مردم هم با شور حضور یافتند و همه مشترکات 2 لیست رأی آوردند.

در بخش های اختصاصی هم دفتر تبلیغات بیشتر از جامعه مدرسین رأی آورد؛ یعنی 25 تا از کاندیداهای اختصاصی دفتر تبلیغات قم رأی آوردند ولی از اختصاصی‌های جامعه مدرسین فقط 6-5 نفر رأی آوردند.

دبیر کل مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم اضافه کرد: خبرگان 8 ساله است و سال هفتم دور اول خبرگان بود که امام (ره) مرحوم شدند. سال 69 دور دوم انتخابات خبرگان بود. 6-5 ماه مانده بود به پایان دور اول بعضی‌ها به فکر افتادند که این دفعه دیگر به روحانیون خط امامی اجازه ورود به خبرگان را ندهند. جریاناتی که در آن دوره حضور داشتند، از یک طرف روحانیون خط امامی و چپ بودند و از طرف دیگر جناح راست و طرفدار سرمایه‌داری. یک سال پیش از رحلت امام انتخابات دور سوم مجلس شورای اسلامی برگزار شده بود که در آن انتخابات، اکثریت با روحانیون خط امامی شد و یک سال اول آن هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس سوم بود و پس از رحلت امام، هاشمی رئیس جمهور شد و کروبی در جای او بر کرسی ریاست مجلس نشست. انتخابات مجلس سوم شورای اسلامی هم که نتیجه‌اش به نفع خط امامی‌ها بود در تصمیم جناح مقابل برای بستن راه بر ما، تأثیر فراوان داشت. در آن زمان آقای ناطق نوری نماینده تهران بود که در میان کاندیداها به عنوان نفر بیست و هفتم یا بیست و هشتم رأی آورده بود و تنها ناطق نوری و مهندس باهنر بودند که از جناح راست در مجلس سوم شورای اسلامی حضور یافتند و 28 نفر نماینده دیگر تهران در آن دوره از جناح چپ بودند.

وی افزود: روزهای انتخابات دور دوم خبرگان بود و ما هنوز این قدر با هم تند نشده بودیم و جناح چپ و راست هنوز با هم رفیق بودند. در واقع جریانی در خبرگان پیش آمد که باعث شد ما با هم برخورد کنیم. در آن روزها یک روز آقای ناطق نوری به صراحت به من گفت؛ فلانی، امام که بود، شما بردید. من و باهنر هم به زحمت رأی آوردیم. این دفعه قدرت در دست ماست و ما نمی‌خواهیم بگذاریم که شما رأی بیاورید. البته این صحبت ناطق نوری عیبی هم ندارد. اگر روند درست باشد و دموکراسی برقرار باشد، هر بار ممکن است یک جناح رأی بیاورد و در این حرفی نیست، ولی متأسفانه جریان مقابل خط امامی‌ها در آن دوران نه از راه درست و از راه تبلیغات، بلکه از راه حذف رقیب خواستند که رأی بیاورند و همین کار را هم کردند.

یکی، دو تا از این آقایان یک بار آمدند تبریز و جلسه‌ای گذاشتند. پس از آن برخی از روحانیون تبریز به ما گفتند که اینها حالا که امام نیست، نمی‌خواهند بگذارند که طیف خط امامی‌ها رأی بیاورند.

موسوی تبریزی ادامه داد: آن روز دروغی را هم شایع کرده بودند که خط امامی‌ها مخالف رهبری آیت‌الله خامنه‌ای هستند. در حالی که من به صراحت می‌گویم که هیچ یک از گروه‌های اصلاح‌طلب و خط امامی با رهبری آیت‌الله خامنه‌ای مخالف نیستند و نبوده‌اند. البته طیف اصلاحاتی که امروز مطرح است طیف وسیعی است، خیلی‌ها خود را اصلاح‌طلب معرفی می‌کنند ولی در درون خط امامی‌ها مطرح نمی‌شوند و خط امام را هم قبول ندارند اما در درون طیف خط امام، همه رهبری آیت‌الله خامنه‌ای را قبول داشته و دارند و این دروغ بزرگی بود که آن روز گفتند و امروز هم آن را دوباره دارند به شکل دیگری مطرح می‌کنند. در واقع طیف مقابل ما امروز هم با تهمت و افترا دارد کارهایش را پیش می‌برد.

در همان 6-5 ماه پایان دور اول خبرگان رهبری، همین طیف آمدند و قانون را عوض کردند و گفتند که باید صلاحیت کاندیداها توسط شورای نگهبان بررسی شود. این یک قانون غلط است چرا که شورای نگهبان منصوب رهبری است و منصوبین هیچ وقت نباید برای نصب ناصب خود دست داشته باشند چرا که این ما را به یک دور باطل می‌کشاند. این همان دوری است که اینها شکل دادند تا همیشه خودشان در قدرت باشند و این وهن خبرگان است.

وی ادامه داد: بعد هم امتحاناتی گذاشتند زیر نظر شورای نگهبان. در حوزه‌های علمیه صدها عالم بزرگ وجود دارد که به مراتب از فقهای شورای نگهبان با سوادترند و علمای بزرگ هرگز حاضر نیستند بیایند و نزد شورای نگهبان امتحان دهند.

موسوی تبریزی اضافه کرد: امروز شاهدیم که هیچ یک از علمای بزرگ حاضر نیستند در خبرگان و انتخابات خبرگان حاضر شوند. بعضی‌ها هم که خط امامی هستند و دلشان می‌سوزد، شرکت می‌کنند اما صلاحیت‌شان رد می‌شود و اقداماتی از این دست انتخابات خبرگان دوم را در آن روزها کاملاً بی‌رونق کرد. بر اساس آمار وزارت کشور، انتخابات دومین دوره خبرگان به لحاظ میزان رأی دهندگان در میان کلیه انتخابات برگزار شده در نظام جمهوری اسلامی کمترین آراء را داشته است.

موسوی تبریزی در ادامه تصریح کرد: در آن دوره یک قانون دیگر را هم عوض کردند. در دور اول و دوم مجلس شورای اسلامی، آرای لازم برای هر کاندیدا نصف مطلق آرای شرکت کنندگان بود بعد که دیدند این دشوار است آن را به یک سوم آراء تقلیل دادند و اکنون هم همین قانون در مورد مجلس شورای اسلامی در حال اجراست ولی در مورد خبرگان، آمدند و آراء را نسبی کردند. به این معنا که اگر 2 نفر شرکت کردند که یکی 99 رأی و دیگری 100 رأی داشت، کسی که 100 رأی دارد، می‌تواند وارد مجلس خبرگان شود و دیگر به این توجه نمی‌کنند که این 100 رأی چه درصدی از کل آراست. از طرفی با حجم وسیع رد صلاحیت‌ها شرایط به گونه‌ای شد که گاهی در یک یا دو استان، تنها یک کاندیدا حضور داشت بدون رقیب و مردم حق انتخاب نداشتند مثل بوشهر، یزد، گیلان و بندرعباس و این 2 تغییر در قانون انتخابات خبرگان، شرایط را به گونه‌ای کرد که انتخابات دور دوم خبرگان از رونق افتاد.

در آن دوره، آذربایجان شرقی 8 نفر برای خبرگان لازم داشت که 9 نفر را کاندیدا کرده بودند. خراسان هم 9 نفر را لازم داشت که 10 نفر کاندیدا شده بودند. تهران 16 نفر لازم داشت و 17 نفر کاندیده شده بودند. یعنی مردم برای یک نفر پای صندوق‌ها می‌رفتند. در واقع در آن دوره در 13 استان کشور لازم نبود انتخاباتی برگزار شود، هر کاندیدا می‌توانست با داشتن رأی همسر و فرزندان خود به مجلس خبرگان وارد شود. لذا در چنین شرایطی مردم هم شرکت نکردند.

موسوی تبریزی با اشاره به سخنان مرحوم آذری قمی در آن دوران گفت: آن روزها مرحوم آذری قمی مدافع نحوه برگزاری انتخابات دور دوم خبرگان بود و در واکنش به انتقادها می‌گفت که انتخابات کاملاً آزاد بوده؛ شما اگر به یک میوه فروشی بروید و یک کیلو گلابی داشته باشد، یا می‌خرید یا نمی‌خرید. انتخابات خبرگان هم همین طور بوده؛ یا رأی می‌دهید و یا رأی نمی‌دهید و این هم نوعی از انتخابات است.

وی اضافه کرد: قم مرکز حوزه علمیه در کشور است و من همین الآن حاضرم حداکثر در عرض یک ماه و حداقل در عرض 10 روز، حدود 2 هزار شخصیت دارای شرایط مناسب برای حضور در خبرگان در آن پیدا کنم. اما در آخرین انتخابات خبرگان دیدیم که شهر قم تنها یک کاندیدا به نام مؤمنی قمی داشت و پس از آن وقتی دیدند که خوب نیست، شخصی را به نام هادوی تهرانی که در تهران کاندیدا شده بود، از حوزه تهران به حوزه انتخابیه قم انتقال دادند و به این ترتیب برای اولین بار این نقل و انتقال‌ها را هم انجام دادند که تا پیش از آن می‌گفتند که نقل و انتقال کاندیداها ممنوع است.

موسوی تبریزی چنین برخوردهایی را وهن خبرگان دانست و گفت: همین باعث شده که علما، بزرگان و شخصیت‌ها در خبرگان حضور نیابند. البته عده‌ای دیگر که در درون حکومت قرار دارند و جزو ائمه جمعه، نماینده‌های ولی فقیه، قوه قضائیه و شورای نگهبان هستند، در خبرگان حضور می‌یابند ولی روحانیونی که در پست های سیاسی و اجرایی حضور ندارند کمتر به حضور در این انتخابات رغبت نشان می دهند.

البته عده زیادی هستند که حاضرند امتحان بدهند ولی اولاً به دلیل آن که می‌دانند خودشان از امتحان گیرندگان شورای نگهبان با سوادترند، حاضر نیستند نزد چنین مرجعی امتحان پس دهند. ثانیاً برخی از جوانان حوزوی با سواد هم نزد شورای مدیریت حوزه، امتحان خود را پس داده‌اند و دیگر لزومی به امتحان مجدد نمی‌بینند.از طرفی امتحان شورای نگهبان پشت درهای بسته به صورت کتبی و شفاهی برگزار می‌شود ولی امتحان دهنده پس از اعلام نتایج بررسی صلاحیت‌ها جایی برای بررسی علل رد صلاحیت خود ندارد و نه ورقه امتحان او و نه نواری از صدای او موجود نیست.

دبیر کل مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم افزود: از سوی دیگر، گاهی اتفاق افتاده که یک استاد توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شده ولی شاگرد او تأیید شده است. البته ما به خوبی می‌دانیم که چه ملاحظاتی در تأیید یا رد صلاحیت‌ها در نظر گرفته می‌شود. حتی در میان اصلاح‌طلب‌ها هم گاهی شاگردی را تأیید صلاحیت کرده‌اند که با آنها ارتباطاتی دارد ولی استاد همان شاگرد را رد صلاحیت کرده‌اند.

موسوی تبریزی شرط اصلاح‌طلبان را برای حضور در انتخابات خبرگان، وجود حداقل شرایط رقابت سالم نامید و گفت:‌ حداقل شرایط یعنی اینکه اصلاح‌طلبان نیز به تعداد کاندیداهای مورد نیاز هر استان، در آن استان کاندیدای تأیید صلاحیت شده داشته باشند و برخورد حذفی با اصلاح‌طلبان نشود وگرنه اگر همه افراد مورد نظر ما را حذف کنند و مثلاً در تهران برای ما 2 نفر باقی بگذارند، ما هم در انتخابات حاضر نمی‌شویم و فقط مردم را به حضور تشویق می‌کنیم. حداکثر شرایط هم این است که قانون را تغییر داده و اصلاح کنند و ما چنین توقعی را فعلاً نداریم.

وی استراتژی اصلاح‌طلبان را برای خبرگان حول محور ائتلاف خواند و ادامه داد: اگر به ما اجازه رقابت دادند، ما با همان شعار اصلاح‌طلبی وارد می‌شویم و قطعاً هم به ائتلاف خواهیم رسید.

تحول در قانون انتخابات

موسوی تبریزی در ادامه این گفت و گو با اشاره به طرح تجمیع انتخابات گفت: من مسأله تجمیع انتخابات را خیلی با شائبه سیاسی نمی‌دانم. به عقیده من اگر در تجمیع تناسب انتخابات را با هم ببینند، مشکلی وجود ندارد.

وی اضافه کرد: کسانی که معتقدند برگزاری انتخابات شوراها و خبرگان آن هم در آبان ماه یک اقدام سیاسی در جهت بهره‌مندی آبادگران از محبوبیت رئیس جمهور است، بسیار اشتباه فکر می‌کنند. از آبان، یعنی زمان برگزاری انتخابات خبرگان تا زمان انتخابات شوراها 3 ماه بیشتر فاصله نیست و در این 3 ماه، نه ما و نه آنها کار خاصی نمی‌توانیم بکنیم. بر فرض که در این مدت رئیس جمهور بتواند به 2 استان دیگر هم سفر کند. آیا واقعاً این باعث افزایش محبوبیت می‌شود؟! مگر در استان‌هایی که تاکنون به آنها سفر شده، چه اتفاق خاصی افتاده؟ یک نظرسنجی درست می‌تواند نشان دهد که رفت و آمدها چندان نمی‌تواند در نگاه مردم مؤثر باشد بلکه زمانی تأثیر خواهد داشت که مردم آثار این سفرها را ببینند. سفر رئیس جمهور به قم 5-4 ماه پیش صورت گرفت ولی هنوز هیچ اتفاقی در قم نیفتاده. از این رو 3 ماه خیلی نمی‌تواند در نتیجه انتخابات شوراها تأثیر بگذارد.

موسوی تبریزی ادامه داد: البته از یک طرف می‌تواند سیاسی باشد، آن هم به این جهت که فرض کنیم جناح صاحب قدرت می‌خواهد اصلاح‌طلبان را در تنگنا قرار دهد؛ چرا که هماهنگی اصلاح‌طلبان در مورد انتخابات شوراها بسیار کم است و سخت‌تر می‌توانند به وفاق برسند. در واقع افراد دارای شرایط برای شوراها شرایط خاصی ندارند و رد صلاحیت‌ها در آن کم است. از این رو عده‌ای در لیست اصلاح‌طلبان خواهند بود که یک گروه اصلاح‌طلب آنها را قبول دارند و یک گروه دیگر قبول ندارند و همین باعث اختلاف خواهد بود.

وی افزود: در همین راستا ممکن است همزمانی خبرگان و شوراها بتواند اختلافات شوراها را به وفاق خبرگان نیز تسری دهد و دامنه این اختلاف‌ها را گسترده‌تر کند.

وی با تأکید بر ضرورت تجمیع انتخابات‌ها گفت: اگر تناسب میان 2 انتخابات دیده شود و به دور از بازی‌های سیاسی تجمیع صورت گیرد، خیلی هم خوب است. هر سال یک انتخابات مناسب نیست و مردم را خسته می‌کند. از طرفی بیت‌المال مسلمین را هم حیف و میل خواهد کرد اما متأسفانه این همه عجله برای تجمیع انتخابات نشان از سیاسی بودن طرح دارد.

موسوی تبریزی به طرفداران تجمیع انتخابات شوراها و خبرگان گفت: 26 سال است که انتخابات را به صورت جداگانه و با هزینه‌های بالا برگزار کرده‌ایم. اگر این یک بار هم جدا برگزار شود، تا سر وقت و فرصت مناسب در مورد تجمیع تصمیم‌گیری شود، هیچ اتفاق خاصی نخواهد افتاد.

آینده اصلاح‌طلبی

موسوی تبریزی همچنین در خصوص آینده اصلاح‌طلبی در کشور اظهار داشت: گذشته و آینده کشور در آینده اصلاح‌طلبی بسیار نقش داشته و دارد. هیجان‌های انتخابات و 4 سال مجلس ششم و مشکلاتی که در کشور وجود دارد و در آینده هم کم نخواهد بود، اصلاح‌طلبان را پخته کرده و آنها اکنون پذیرفته‌اند که برای همگرایی و کنار هم نشستن نباید از ابتدا به اشتراک حداکثری اندیشید.

امروز اصلاح‌طلبان پی برده‌اند که باید بر حداقل‌های مورد اجماع تأکید کرد و بر اساس آنها کنار هم نشست. اکنون نسبت به 6 ماه پیش نزدیکی و وفاق بیشتری در جبهه اصلاح‌طلبان دیده می‌شود و این ناشی از همین طرز تفکر است. اصلاح‌طلبان دیگر می‌دانند که اکنون هیجان انتخابات فروکش کرده. اگر بر اساس حداقل‌ها کنار هم ننشینند، بی‌شک همان حداقل‌ها را هم از دست خواهند داد.

وی اضافه کرد: اصلاح‌طلبی چیزی نیست که از بین برود اما ممکن است در درون اصلاح‌طلبان اختلافاتی وجود داشته باشد. اکنون در درون گروه‌های اصلاح‌طلب، گروه‌هایی هستند که معتقد به اصلاح‌طلبی در چارچوب نظام و قانون اساسی نیستند و به حرکت در خارج از نظام جمهوری اسلامی معتقدند. حتی برخی از چهره‌های این گروه تا دیروز در کنار دیگر اصلاح‌طلبان بودند ولی به این باور رسیده‌اند. بی‌شک این گروه‌ها در درون اصلاح‌طلبی تعریف نمی‌شوند و از ما جدا هستند اما اختلافات در مجموع در درون اصلاح‌طلبان به حدی نیست که بتوان مرزهایی برای افکار مختلف اصلاح‌طلب قائل شد و آنها را در دسته‌بندی‌های مختلف قرار داد.

اصلاح‌طلبان و انتخابات سوم تیر 84

دبیر کل مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در ادامه این گفت و گو با اشاره به انتخابات نهمین دوره ریاست جمهوری در سال 84 اظهار داشت: در انتخابات سال 84، اصلاح‌طلب‌ها شکست نخوردند، بلکه برنده ظاهری نشدند. شکست یعنی شما در بین مردم رأی نداشته باشید؛ حال آنکه رأی کروبی، معین، مهرعلیزاده و لااقل نصف رأی هاشمی رفسنجانی، متعلق به اصلاح‌طلبان بود.

در مقابل جناح اصولگرا تنها رأی لاریجانی را داشت و احمدی‌نژاد متعلق به اصولگرایان نبود. احمدی‌نژاد یک حرکت خاص بود و همان طور که خودش می‌گوید، از سوی هیچ حزب نشانه‌داری کاندیدا نشده بود. طرفداران احمدی‌نژاد بدون آرم و بی‌نشان بودند؛ تشکل‌هایی خاص که از بودجه‌های عمومی استفاده می‌کنند ودر مسیر انتخابات از تخریب دیگران هم دریغ نکردند.

پس احمدی‌نژاد هم رایش، رأی رقبای اصلاح‌طلبان نبود. کل اصولگرا ها جمع شدند و یک کاندیدا به نام لاریجانی معرفی کردند. لاریجانی به خودی خود مقداری رأی داشت حداقل در مازندران، چندین سال هم بود که در تلویزیون خود را معرفی می‌کرد و تبلیغات کرده بود. با این حال همین آقای لاریجانی در مجموع یک میلیون ششصد هزار رأی آورد حال آنکه مهرعلیزاده در جناح اصلاح‌طلبان یک میلیون پانصد هزار رأی، کروبی 5 میلیون رأی، معین 4 میلیون و هاشمی رفسنجانی 6 میلیون رأی داشتند و احمدی‌نژاد که احزاب سیاسی ظاهری او را کاندیدا نکرده بودند، 5 میلیون رأی آورده بود. در واقع نتیجه واقعی انتخابات جدا از نتیجه ظاهری آن، این بود که مردم به اصلاح طلب‌ها رأی دادند ولی چون کاندیدای اصلاح‌طلب‌ها 4 نفر بودند، رأی شکسته شد و میان 4 نفر تقسیم شد.

مرحله دوم هم که بحث جداگانه‌ای دارد. مرحله دوم به دلیل شعارهای خاص احمدی‌نژاد و شناخت او و طرفدارانش از خلأ اقتصادی مردم، چنان نتیجه‌ای داشت. با این همه شکست واژه درستی برای اصلاح‌طلبان نیست. اصلاح‌طلب‌ها شکست نخوردند بلکه بد عمل کردند و نتوانستند استراتژی درستی اتخاذ کنند که برنده انتخابات باشد. در واقع اصلاح‌طلب‌ها خودشان به خودشان ضربه زدند.

وی با اشاره به ضرورت شکل‌گیری ائتلاف در انتخابات آتی خبرگان و شوراها با توجه به تجربه انتخابات سال 84 گفت: ارایه 2 لیست در خبرگان به اندازه اشتباهات انتخابات ریاست جمهوری سال 84 ضرر دارد اما چون این انتخابات استانی است، نتیجه منفی کمتری خواهد داشت چرا که در 27 استان لیست اصلاح‌طلبان کاملاً یکسان است و فقط در 3-2 استان اختلافاتی وجود دارد. به عنوان مثال در مشهد، حدود 6 اشتراک در لیست وجود دارد و تنها 3 اختلاف موجود است و این نشان می‌دهد که اصلاح‌طلب‌ها به خوبی به ضرورت ائتلاف پی برده‌اند و برای رسیدن به ائتلاف در درون اصلاح‌طلبان مشکلی نیست.

بررسی عملکرد یک ساله دولت

موسوی تبریزی که بررسی و نقد عملکرد دولت را فعلاً زود می‌داند، گفت: من تصمیم ندارم تا از تصویب لایحه بودجه سال 85 یک سال نگذشته، در این زمینه حرفی بزنم و بهمن ماه در این خصوص صحبت خواهم کرد.

وی افزود: اما همین قدر بگویم که هیچ کس به اندازه خود دولت به دولت ضربه نمی‌زند. من به دوستان دولتی توصیه می‌کنم که کمتر به خودشان ضربه بزنند. مردم با شعار اقناع نمی‌شوند. در طول 26 سال گذشته، کم شعار نداده‌ایم؛ هم در دوران خاتمی و هم دردوره هاشمی. هم اکنون جامعه ما از شعار اشباع شده و مردم دیگر منتظر عمل هستند.

دبیر کل مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به طرح وام مسکن از سوی دولت گفت: می‌گویند وام مسکن می‌دهیم، 2 میلیون 600 هزار نفر می‌آیند و ثبت نام می‌کنند. اکثر ثبت‌نامی‌ها هم واقعاً احتیاج دارند. بعد که دیدند جمعیت زیاد است، گفتند اینترنتی ثبت نام می‌کنیم. برخی کافی‌نت‌ها از 2 تا 3 هزار تومان پول می‌گیرند و مردم هزینه می‌کنند برای ثبت نام اینترنتی، بعد هم اعلام کردند که فقط به 30 هزار نفر وام می‌دهیم و اولویت هم با خانواده شهدا، جانبازان و آزادگان است. این 2 میلیون و 600 هزار نفر با آرزو ثبت نام کرده‌اند. دادن وام به همین 30 هزار نفر را هم فکر نکنم تا امروز شروع کرده باشند. دولت با دست خود به این شکل 2 میلیون و 600 هزار نفر را از خود ناراضی کرده. قبلاً همین وام‌ها را بانک مسکن و دیگر بانک‌ها به مردم می‌دادند و دولت می‌توانست فقط با کم کردن بهره وام‌های بانکی به مردم کمک کند.

وی همچنین از طرح صندوق مهررضا (ع) یاد کرد و اظهار داشت: وقتی مجلس یک طرحی را تصویب نکرده، یا باید رئیس جمهور از خزانه برداشت کند که خلاف قانون است و یا اینکه به راه های دیگر متوسل شود. وام ازدواجی که سالهاست بانک‌ها به مردم می‌دهند و یکی، دو سالی بود که به یک میلیون تومان رسیده بود و مجلس هم این بودجه را هر سال تصویب می‌کرد، دولت نهم بخشنامه کرده که بانک‌ها دیگر حق ارایه مستقیم وام ازدواج را ندارند و همه باید از سوی صندوق مهررضا صورت گیرد. بی‌شک از این پس مردم باید شاهد صف‌های طولانی برای وام باشند.

دولت اعلام می‌کند که از سال آینده وام‌ها را به روز می‌رسانند. دولت بهتر است بیاید کاری کند که یک میلیون تومان را به 2 میلیون تومان برساند واز طریق همان بانک‌های قبلی اقدام کند. صندوق مهررضا(ع) اضافه خرجی برای دولت شده و تنها باعث بزرگ‌تر شدن دولت می‌شود. شاید منفعت‌های آنی و هیجانی داشته باشد ولی در نهایت به ضرر دولت تمام خواهد شد.

مردم از نظر دینی همچنان معتقد خواهند بود. تنها مردم به گفته او امیدوار شده‌اند و در صورت عملکرد بد، از او ناامید خواهند شد.

وی افزود: نه تنها احمدی‌نژاد، بلکه کروبی هم بخشی از رأیی که آورد، به خاطر 50 هزار تومانی بود که قولش را به مردم می‌داد. من خودم در یک نانوایی در تبریز در ایام انتخابات شنیدم که نانوا و شاگردش می‌گفتند «ما به کروبی رأی می‌دهیم. کروبی مرد عمل است و 50 هزار تومان را خواهد داد» واقعاً هم به این پول احتیاج دارند، کاری هم به اصلاح‌طلبی یا اصولگرایی ندارند.

موسوی تبریزی اضافه کرد: اگر رئیس جمهوری حرفی بزند و به آن عمل نکند، مردم به نظام بدبین می‌شوند. اگر هم رئیس جمهور روحانی باشد، مردم به روحانیت بدبین می‌شوند. از این رو شعارها باید در چارچوب منطقی باشد و قابل عملی کردن باشد.

وی ادامه داد: احمدی‌نژاد می‌گفت بودجه را در 2، 3 ماه اول سال جذب خواهیم کرد در حالی که تاکنون بودجه جذب نشده. امروز مهمترین منتقدان دولت، مجلسی‌هایی هستند که حتی به او رأی هم داده‌اند. احمد توکلی می‌گفت در اردیبهشت ماه، ذخیره ارزی ما منهای 14 میلیارد دلار شده و این یعنی ما صندوق ذخیره ارزی را هم مقروض کرده‌ایم. دولت که به بانک مرکزی مقروض است با این اقدامات دولت، صندوق ذخیره ارزی هم مقروض شده حال آن که این صندوق می‌توانست پشتوانه‌ای قوی برای سرمایه‌گذاری و تولید باشد.

وی اضافه کرد: رئیس جمهور باید بداند که ادبیات او باید با ادبیات یک فرماندار یا استاندار یا شهردار فرق داشته باشد. نه آیت‌الله خامنه‌ای در دوران ریاست جمهوری‌اش چنین ادبیاتی داشتند و نه هاشمی رفسنجانی و نه خاتمی. امام هم این ادبیات را نمی‌پسندید. امام بارها به دولت اعلام می‌کرد که مثلاً در مورد حج من به عنوان رهبر مذهبی حرف می‌زنم اما شما به عنوان دولت کار خود را بکنید و بروید و با سعودی‌ها رابطه برقرار کنید.

موسوی تبریزی با اشاره به نگاه اسلام و ارتباط با دیگران گفت: اسلام به «جادلهم بالتی هی احسن» توصیه می‌کند و این منطق قرآن است. منطقه اهل بیت هم در روش نامه‌نگاری مستدلانه امام علی (ع) با معاویه و منش امام حسن(ع) و امام حسین (ع)در مقابل معاویه کاملاً روشن است. پیامبر هم که وقتی با دشمنان خود عهدی می‌بست، تا زمانی که طرف مقابل به عهد خود وفادار بود، عهد نمی‌شکست. در شیوه تعلیم و تربیتی امام صادق (ع) هم نگاه اسلام کاملاً واضح است.

سرانجام اختلافات خانه احزاب

حسین موسوی تبریزی که ریاست خانه احزاب ایران را در دور سوم شورای مرکزی بر عهده دارد، در ادامه این گفت و گو با اشاره به اختلافات یک سال گذشته خانه احزاب اظهار داشت: کسانی که مدعی هستند شورای دوم وجاهت قانونی دارد و خود را به عنوان شورای دوم معرفی می‌کنند، 3 نفر بیشتر نیستند. شورای دوم دیگر وجود ندارد. شورای مرکزی خانه احزاب 15 نفر عضو دارد. در شورای دوم 6 نفر از اعضاء متعلق به اصلاح‌طلبان بود که من و آقای کاشفی و حکیمی‌پور، منتجب‌نیا، خانم کدیور و جلودارزاده را شامل می‌شد. ما که دیگر در شورای دوم نیستیم و شورای سوم را قانونی می‌دانیم. امثال آقای شیبانی و‌آقای مظلومی هم که در جلسات شورای دوم شرکت نمی‌کنند. پس تنها از شورای دوم 3 نفر یعنی آقایان بادامچیان، غفوری‌فرد و رئوفیان باقی مانده.

البته خانم مریم بهروزی هم گویا در جلسات آنها شرکت می‌کند که از سوی جامعه زینب است و گفتنی است که رئیس جامعه زینب هم اخیراً نامه‌ای به خانم عباسی نوشته و اعلام کرده که خانم بهروزی دیگر نماینده جامعه زینب(س) نیست.

پس به این ترتیب شورای دومی که آنها از آن دم می‌زنند، با 3 نفر تشکیل جلسه می‌دهد. از طرفی جلسه شورای مرکزی باید همواره با حضور هیأت رئیسه باشد که در هر شورای مرکزی 5 نفر عضو هیأت رئیسه هستند. هیأت رئیسه شورای دوم هم شامل غفوری‌فرد، کاشفی، بادامچیان، حکیمی‌پور و جلودارزاده بود که اکنون فقط 2 نفر از آنها باقی است.

وی افزود: چنین شورایی هیچ کار قانونی نمی‌تواند انجام دهد. بالاترین مرجع تصمیم‌گیری در مورد خانه احزاب، مجمع عمومی است. اخیراً هم بعد از مجمع عمومی فوق‌العاده‌ای که تشکیل دادیم، نوار مجمع عمومی گذشته (اردیبهشت 84) را بردیم به وزارت کشور و در نهایت آقای علی جنتی، معاون سیاسی وزارت کشور به ما نامه نوشت که ما نسبت به 11 گروهی که در مجمع عمومی اول به آنها دعوتنامه دیر رسیده است، شبهه داریم.

البته باید بگویم که در همان مجمع عمومی هم این 11 گروه از سوی ما مورد شبهه بود. آقای غفوری‌فرد در مجمع عمومی آمد و گفت که به 11 گروه دعوتنامه دیر رسیده و امروز آنها آمده‌اند، اعضای مجمع اجازه می‌دهند که آنها هم در جلسه حضور یابند که اکثریت اعضای مجمع موافقت کردند و آنها هم آمدند. پشت ورقه‌های قبلی را برای رأی‌گیری 2 نفر بازرس و یک نفر دبیر داخلی امضاء کرده بودند که دبیر داخلی آقای نصر بود و از طرف آقای غفوری‌فرد این کار را انجام می‌داد اما این 11 گروهی که دیر رسیدند، پشت ورقه‌های رأی‌گیریشان را فقط آقای نصر امضاء کرده، در واقع خود این آقایان اشتباه کردند و امروز که نتیجه مطابق میلشان نیست، به همان اشتباه خود اعتراض دارند.

رئیس خانه احزاب ادامه داد: با این همه، پس از مجمع عمومی دومی که به صورت فوق‌العاده تشکیل شد و باز هم شورای سوم تأیید شد، حدود 3 هفته گذشته کمیسیون ماده 10 احزاب به ما پیشنهاد کرد که آرای سال 84 دوباره شمارش شود وخودشان آمدند و با حضور گروه ناظر و آقای جنتی، صندوق‌ها را باز کردند و آرای 11 گروهی که دیر رسیده بودند را کنار گذاشتند و این بار آرا را بدون در نظر گرفتن رأی آن 11 گروه شمردند. تنها تغییری که در شمارش جدید صورت گرفت، این بود که یک نفر از علی‌البدل شورای مرکزی به اصلی شورای مرکزی منتقل شد و یک نفر از اصلی شورای مرکزی به علی‌البدل رفت؛ یعنی آقای واقفی که در سال 84 در انتخابات به عنوان اصلی شورای مرکزی انتخاب شده بود به علی‌البدل رفت و آقای شیبانی از علی‌البدل اول به اصلی شورای مرکزی منتقل شد. نه در بازرس‌ها، نه در شورای مرکزی و نه در علی‌البدل‌ها هیچ تغییر دیگری ایجاد نشد. خانه احزاب 3 نفر بازرس دارد و یک نفر بازرس علی‌البدل ، 15 نفر شورای مرکزی و 5 نفر علی‌البدل شورای مرکزی که در شمارش جدید توسط وزارت کشور و کمیسیون ماده 10 احزاب، هیچ تغییری در افراد انتخاب شده ایجاد نشد. بعد هم کمیسیون ماده 10 احزاب به ما نامه نوشتند که نقل و انتقالات آقایان واقفی و شیبانی را انجام دهیم و ما هم با موافقت خود آقای واقفی، او را به علی‌البدل فرستادیم و شیبانی را دعوت کردیم تا در شورای مرکزی حضور یابد.

برنامه آینده خانه احزاب

رئیس خانه احزاب همچنین با اشاره به مجمع عمومی فوق‌العاده‌ای که در 4 خرداد ماه جاری تشکیل شد، گفت: در این مجمع عمومی پیشنهاد خوبی مطرح شد مبنی بر اصلاح در اساسنامه خانه احزاب که ما هم معتقدیم باید اصلاح شود و انتخابات طوری تنظیم شود که همه گروه‌ها در شورای مرکزی دارای نماینده باشند. با انتخابات فعلی، هر دوره شورای مرکزی در دست یک جریان و گروه قرار می‌گرد. پیشنهاد ارایه شده این است که انتخابات به صورت عمومی برگزار نشود، بلکه به صورت فراکسیونی اجرا شود یعنی هر 10 گروه یک نماینده در شورای مرکزی داشته باشند.

وی افزود: در همین راستا، اکنون ما اساسنامه را به تمام گروه‌ها ارسال کرده‌ایم و به آنها یک ماه فرصت داده‌ایم تا اساسنامه را بررسی کنند و برای اصلاح آن پیشنهاداتی ارایه دهند. پس از آن پیشنهادات را به کمیته حقوقی می‌فرستیم تا آنها را بررسی کند بعد شورای مرکزی هم در مورد پیشنهادات نظر خواهد داد تا در 3-2 ماه یک مجمع عمومی فوق‌العاده برگزار کنیم تا در مورد اساسنامه و نحوه برگزاری انتخابات تصمیم‌گیری شود. اگر اساسنامه اصلاح شد، انتخابات را بر اساس اساسنامه جدید زودتر از موعد برگزار می‌کنیم و در غیر اینصورت در همان اردیبهشت ماه 86 و طبق اساسنامه قبلی برگزار خواهد شد.

موسوی تبریزی همچنین با اشاره به اقدام خانه احزاب در نوشتن نامه به دبیر کل سازمان ملل در خصوص مسایل لبنان و فلسطین گفت: ما معتقدیم که مقابله با اسرائیل به یک اقدام جدی نیاز دارد و در این نامه از کوفی عنان خواسته‌ایم که به وظیفه خود در خصوص لبنان و فلسطین عمل کند.

وی ادامه داد: از سوی دیگر حزب کمونیست چین از خانه احزاب دعوت کرده که با حضور در چین در خصوص مسایل مختلف منطقه و قاره آسیا رایزنی کنیم. خانه احزاب هم دعوت حزب کمونیست چین را پذیرفته و قرار است در این دیدار در خصوص مسایل آسیا، مسأله اسرائیل و مسأله هسته‌ای ایران با هم گفت و گو کنیم.

موسوی تبریزی اضافه کرد: سمینار احزاب آسیایی که 2 سال پیش در شهر پکن برگزار شد، شهریور ماه امسال نیز در کره جنوبی و در شهر سئول برگزار خواهد شد که خانه احزاب نیز در این سمینار شرکت خواهد کرد.

وی در‌ پایان افزود: پیشنهاد ما به این سمینار این است که 2 سال آینده سمینار احزاب آسیایی را در ایران برگزار کنند و اگر دولت هم این را قبول کند، تلاش می‌کنیم محل برگزاری این سمینار را در 2 سال آینده به ایران اختصاص دهیم هر چند که کشورهای زیادی مثل ژاپن، پاکستان و هندوستان به دنبال این سمینار هستند ولی اگر ما تلاش کنیم و با جدیت دنبال کنیم، اولویت با ما خواهد بود.

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » سعید عبدلی ( یکشنبه 86/2/2 :: ساعت 4:44 عصر )