پیامبر صلى الله علیه و آله مى‏فرماید:

شب معراج به من خطاب رسید: اى احمد! دنیا و اهل آن را دشمن‏دار و آخرت و اهل آن را عاشق باش، پرسیدم اهل دنیا کیانند و اهل آخرت چه مردمى هستند؟

خداوند خطاب فرمود:

این است نشانه‏هاى اهل دنیا:

پرخورى، خنده زیاد، خواب بى‏اندازه، کثرت خشم، قلّت رضا و خشنودى نسبت به حق و خلق و عدم عذرخواهى دربرابر رفتار سویى که نسبت به دیگران داشته، قبول نکردن عذر خواه، کسالت در طاعت، بى‏باکى در معصیت، آرزوى دراز، نزدیکى مرگ، عدم محاسبه نفس، کم سود، پر حرف، کم ترس، خوشحالى زیاد به وقت خوردن، عدم شکر به هنگام راحتى، بى‏صبرى به وقت بلا و آزمایش، بسیارى مردم به پیش نظرشان کم است و به آنچه که انجام نداده‏اند از خویش ستایش مى‏کنند، نسبت به آنچه ندارند ادعا مى‏کنند، احسان خود را بازگو کرده و از گفتن بدى‏هاى مردم پروا ندارند، نیکى مردم را از نظر دور داشته و پنهان مى‏کنند!

عرضه داشتم: غیر از این عیوب، براى اهل دنیا عیب دیگرى هم هست؟ خطاب رسید: عیب اهل دنیا زیاد است، جهل و حماقتشان بسیار و نسبت به استادان خود متکبر و پیش خود عاقل، ولى نزد عارفان احمقند.

اما اهل آخرت:

داراى چهره‏هایى شرمگین، کثیر الحیا، کم حمق و وجودشان پرمنفعت و مکرشان کم است.

مردم از آنان در راحت، ولى آنان براى راحت مردم در رنج، داراى کلامى موزون و سنگین و حسابگر نفس، در مسیر برنامه‏هاى مثبت، اهل رنج و زحمت.

چشمشان خواب، ولى دلشان بیدار است، دیدگانى پر اشک و قلبى ذاکر دارند.

به وقتى که نام مردم را در دیوان غفلت مى‏نویسند، آنان را در دفتر ذاکران ثبت نام مى‏کنند.

در ابتداى نعمت سپاس گزارند و در انتهاى آن شاکرند، دعایشان مرفوع و سخنشان مسموع است، ملائکه به آنان شادند، خواسته‏هاشان در سراپرده ملکوت در گردش و خداوند عاشق شنیدن گفتار آنان است، چنانچه پدر عاشق شنیدن کلام فرزند.

چشم به هم زدنى از یاد حق باز نمى‏مانند و به زیادى غذا میل ندارند، از پرحرفى گریزانند و لباس آنان اندک است، مردم نزد آنان مرده و حضرت حق پیش آنان زنده و پایدار و کریم است.

فراریان را با آقایى و کرامت مى‏خوانند و برگشتگان را با مهربانى مى‏خواهند.

دنیا و آخرت نزدشان یکى است، مردم یکبار مى‏میرند، ولى آنان به خاطر ریاضت و مجاهده نفس و مخالفت با هوا، روزى هفتاد بار با مرگ روبرو مى‏شوند، از حرکت باد پریشان خاطر شده، به خدا پناه مى‏برند که نکند بلایى آسمانى باشد.

چون در برابر من قیام مى‏کنند، گویى بنایى بسیار محکم سر پا ایستاده، در دل ایشان مشغولیّتى به خلق نمى‏بینى، به عزت و جلالم آنان را به حیات طیبه زنده مى‏کنم، به وقت مفارقت روح از بدنشان، ملک الموت را به آنان کارى نیست که جز من کسى از آنان قبض روح نمى‏کند، تمام درهاى آسمان را به روى آنان باز کرده و کلیه حجاب‏ها را از پیش نظرشان بردارم، بهشت را امر مى‏کنم جهت آنان آرایش شود و حورالعین را دستور مى‏دهم خود را در اختیار آنان بگذارد.

ملائکه را مى‏گویم به آنان درود فرستند و درختان براى آنان میوه دهند و اثمار جنّت برآنان بریزد، به نسیم زیر عرش دستور مى‏دهم کوه‏ها از کافور و مشک با خود حمل کرده و با درخشش چشمگیر بر او وارد کنند، بین من و روحش پوششى نیست، به وقت قبض روحش مى‏گویم: به آمدنت نزد من خوش آمدى و صفا آوردى، با کرامت و بشارت و رحمت و رضوان به سویم حرکت کن، در جنات نعیم مقیم باش و در آنجا به طور ابد قرار بگیر که نزد من داراى اجر عظیمى، اگر بینى ملائکه با او چه مى‏کنند؟ یکى روحش را پس از مرگ مى‏گیرد، دیگرى بخشش‏هایم را به او مى‏پردازد!! اینان از وقتى خدا را شناختند آن طور که باید از غذاهاى خوشمزه لذت نبردند و از وقتى به سیئات گذشته خود توجه کردند مصائب در آنان اثرى نکرد، بر گناهانشان گریه مى‏کنند، بر نفسشان سخت مى‏گیرند، راحت اهل بهشت در مرگ و آخرت استراحتگاه بندگان من است، مونسشان اشک چشم و جلوسشان با ملائکه دست راست و چپ است، مناجاتشان با خدا است، قلوبشان جریحه‏دار و مرتب مى‏پرسند چه وقت با رفتن از دار فنا به خانه بقا راحت مى‏شویم‏