فضیل که به خاطر قدرت زیاد و شغل کاروان زنى، جوى از ترس و وحشت براى دولت عباسى فراهم آورده بود و امنیت جاده‏ هاى تجارتى و مسافرتى را بهم ریخته بود، عاشق زنى صاحب جمال گشت، قسمتى از اموال به دست آورده را، براى او مى‏ فرستاد و گاهى براى کام‏جویى از او به نزدیک خانه او مى ‏رفت، ولى زمینه دسترسى به آن زن برایش میسر نمى ‏گشت.

تصمیمش براى رسیدن به وصال معشوقه سخت‏گیر قطعى شد، خانواده زن، در ترس و وحشت بودند، ولى از ضعف اراده و عدم توانایى، چاره‏ اى جز تسلیم در برابر آن قدرت شیطانى، در خود نمى ‏دیدند.

کاروانى به وقت شب از نزدیکى‏ هاى محل زندگى فضیل، در بیابان مرو یا باورد عبور مى ‏کرد، یکى از کاروانیان با صداى خوش ولى آمیخته با حزن این آیه را قرائت مى ‏نمود:

[أَ لَمْ یَأْنِ لِلَّذِینَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِکْرِ اللَّهِ‏].

آیا براى اهل ایمان وقت آن نرسیده که دل هایشان براى یاد خدا و قرآنى که نازل شده، نرم و فروتن شود؟

آیه شریفه چون تیرى بود که بر جان فضیل نشست، گویى آیه کریمه به او گفت:

اى فضیل! تا کى تو راه مردم زنى؟ گاه آن آمد که ما راه تو زنیم، فضیل لحظه‏ اى در آیه و در کار خود و در کار مردم و عاقبت برنامه اندیشید، بیدار شد، خجل و گریان روى به‏ویرانه نهاد، کاروانى در آنجا اطراق داشت، عده ‏اى مى ‏گفتند: برویم، یکى مى ‏گفت:

نتوان رفت که فضیل بر سر راه است!!

فضیل چون این مسئله بشنید، فریاد زد: بشارت باد شما را که آن دزد خطرناک و آن منبع شرّ با خدا آشتى کرد، دیگر بیم راه نیست.

پس از آشتى با حق همه روزه، روزه گرفت و به تدریج رضایت صاحبان مال را جلب کرد و عاقبت از عارفان و عاشقان و ناصحان شد و گروهى از نفس الهى او به مدار تربیت قرار گرفتند!!