مولى محمد بن على اردبیلى مؤلف «جامع الرواة» مى‏گوید:

این مرد بزرگ و راوى عظیم القدر اصلًا از اهالى بغداد و در همان شهر سکونت داشت، از ائمه طاهرین علیهم السلام سه نفر آنان را زیارت و افتخار شاگردى و نصرت و یارى آنان را داشت‏ و فرهنگ الهى آن بزرگواران را با کمال جدیّت به دیگران تعلیم مى‏داد.

از وجود مبارک حضرت ابوالحسن موسى بن جعفر امام هفتم علیه السلام با دو گوش خودش احادیثى را شنیده بود و از آن بزرگوار معارف عالى الهیه را شنیده و تعلیم گرفته بود.

او به خدمت عالم آل محمّد، راضى به قضاى الهى، چهره پاک امامت، شمس فضاى ولایت، اسوه عبادت، بحر معرفت، عالم باللّه و انسان آگاه، سرّ اسرار، جامع انوار، دریاى ذخّار، شجره طیّبه حضرت رضا علیه السلام رسیده بود.

او با اختر برج کرامت و سرچشمه فضیلت و کوه حلم و علم حضرت جوادالائمه ملاقات داشت و از آن جناب نقل روایت کرده است: کتب رجالى در نشان دادن شخصیت پر ارزش ابن ابى عمیر و تقواى آن چهره پاک و با برکت نوشته‏اند:

او انسانى است که قدر و شأنش بسیار بزرگ و منزلت و موقعیتش نزد شیعه و سنى فوق العاده عظیم است.

او مردى است از هر جهت ثقه و مورد اطمینان که تمام علما و دانشمندان و فقها و مفسران و خطبا و نویسندگان کتب حدیث به وى اعتماد دارند و نزد خاصه و عامّه از مطمئن‏ترین و موثق‏ترین انسان‏هاست.

جاحظ ادیب بزرگ عرب درباره آن بزرگوار مى‏گوید:

نسبت به حضرت حق از فرمانبردارترین فرمانبرداران و در عبادت و بندگى از قوى‏ترین بندگان و در پاکدامنى و ورع از بهترین آنان است.

مطلب بسیار عجیبى در کتب رجالى درباره آن بزرگ مرد الهى نقل مى‏کنند که انسان از تعجب و حیرت بهت‏زده مى‏شود و به این عظمت و بزرگى اللّه اکبر مى‏گوید و به فرموده‏رسول خدا صلى الله علیه و آله که:

مؤمن از ملک مقرب بالاتر است.

با تمام وجود اقرار مى‏کند و آن این است که:

آن جناب در تمام امور حیات اعم از جهات اعتقادى و عملى و اخلاقى و عرفى و اقتصادى و فردى و اجتماعى، انسانى تک و موجودى بى‏نظیر در میان مردم زمانش بود و احدى نبود مگر این جلالت قدر و عظمت شأن او را مى‏ستود و وى را در جمیع جهات انسانى عنصرى کم‏نظیر و منبعى الهى و محورى خدایى و والا مى‏دانست.

رجال زمان ائمه درباره این عارف سترگ گفته‏اند:

محمد بن ابى عمیر این اسوه حسنات از یونس بن عبدالرحمن که خود محدّثى جلیل القدر است از هر جهت شایسته‏تر و صالح‏تر و از آن جناب در امور دینى فقیه‏تر و در دانش و بینش افضل بود.

حسودان بى‏دین و متکبران بى‏انصاف و دنیاپرستان بى‏شخصیت و آنان که خالى از مردانگى بودند نزد هارون از وى سعایت کردند.

او را در عین مصادره تمام اموال به زندان بردند و از وى خواستند یاران و دوستداران ائمه علیهم السلام و شیعیان فعال و مجاهدان بزرگ را به دولت ظالم بنى‏عباس معرفى کند و براى اقرار او از هر جهت بر وى سخت گرفتند.

در زندان از ضرب و شتم و آزار او فروگذار نکردند، به وى گرسنگى و تشنگى سخت دادند، ولى تقواى بالاى وى و عقل مستقیم او و جهاد جانانه‏اش با هواى نفس وى را از افشاى اسرار حفظ کرد، تا او را به حیاط زندان بردند و از پا به وسیله طناب بین دو درخت آویختند و صد ضربه تازیانه سخت به او زدند تا جایى که مى‏گوید: نزدیک بود در امتحان رفوزه شوم، نداى محمد بن یونس را شنیدم: دادگاه قیامتت را به یاد آور، بر آن ضربت‏ها صبر کردم و از دادن اطلاعات به دولت هارون خوددارى نمودم و بر این تقوا و استقامت، خدا را شکر کردم‏.