ششمین سالگرد شهادت وزیر راه و ترابری دولت خاتمی امشب در منزلش برگزار می شود تا طبق سنوات گذشته محفلی برای گردهمایی دولتمردان قدیمی باشد. او در حالی که برای افتتاح فرودگاه گرگان عزم سفر کرده بود به همراه نمایندگان استان گلستان دچار سانحه و تکه های هواپیمایش در کوه های شمال ایران پیدا شد.

به نوشته شرق، همکار دادمان در دولت، امروز پس از 22 سال وزارت عطای صندلی های دولتی را به لقایش بخشیده و در کنار فعالیت های تحقیقاتی در حوزه نفت، در اتاق ریاست هیات مدیره شرکت هپکو می نشیند تا از این پس در فضای بخش خصوصی تنفس کند.

بیژن نامدارزنگنه با کوهی از تجربه اینک دل به دریای بخش خصوصی زده است؛ «به نظر من مهمترین کاری که رحمان دادمان قبل از انقلاب انجام داد مبارزه با انحرافات فکری در دانشگاه تهران بود. به ویژه در زمانی که گروهی از دانشجویان تحت تاثیر گروه های توده ای قرار گرفته اما ظاهر مذهبی شان را حفظ کرده بودند.»

زنگنه ماجرا را اینگونه تشریح می کند؛ «سال 56 فهمیدیم که جریانی داخل دانشکده فنی، مارکسیست شده اند. مساله خیلی جدی بود. چون این عده در بین دانشجویان مسلمان حضور داشتند. یک نفر پیش از من از قضیه مطلع شده بود. من هم به طور کاملاً اتفاقی از ماجرا مطلع شدم. آمدم به چند نفر گفتم. یکی از آنها هم آقای دادمان بود. الحق هم رحمان خیلی قاطع جلوی آنان ایستاد.»

کار مهم دادمان در شرایطی شکل گرفت که دانشجویان مارکسیست شده، دانشجویان مسلمانی چون زنگنه و دادمان را به پیروی از گروه های راست متهم می کردند؛ «برخی از آنها ما را متهم می کردند که تحت تاثیر انجمن حجتیه هستیم. خلاصه فضا خیلی سخت بود. اما رحمان عزیز مقاوم ایستاد و توانستیم جلوی افکارشان را بگیریم.»

زنگنه اگرچه ریزنقش است اما وقتی قرار است به خاطره ای از دادمان اشاره کند خاطره ای می گوید که از شور دوران جوانی شان حکایت دارد؛ «یک روز از دانشگاه خارج شدم، دیدم دادمان جلوی در دانشگاه ملتهب ایستاده. گفتم چه شده، گفت یکی از ساواکی ها اعلامیه ها را کند رفت در یک کافی شاپ. با رحمان رفتیم در آن محل. شروع کردیم به زدنش و بعد فرار کردیم. تا از کافی شاپ خارج شدم، کتم را عوض دادم و بین مردم گم شدم.»

گل در مقابل گلوله

رحمان دادمان و بیژن نامدارزنگنه در دانشکده فنی دانشگاه تهران رفیق شدند و این رفاقت تا پیش از شهادت رحمان پایدار و صمیمی ماند؛ «دادمان بعد از انقلاب هم خیلی موثر بود. هرجا انقلاب نیاز داشت حاضر بود و برای اعتلای ایران عزیز و انقلاب هر کاری می کرد.»

وقتی دادمان گروگان های لانه جاسوسی را به تبریز می برد و در آنجا ماندگار می شود، زنگنه هم به آنجا رفته است؛ «در تبریز هم هیچ گاه نگذاشتیم افکار خشنی بروز کند. آن موقع خیلی آمادگی وجود داشت تا انقلابیون تبریز بر ارتشی های زمان شاه، صدمه وارد کنند. اما ما نگذاشتیم. رحمان دادمان در این ماجرا نقشی کلیدی داشت. چون خودش ترک زبان بود نفوذ خوبی در مردم داشت. وقتی امام (ره) فرمود گل در مقابل گلوله، ما هم همین شعار را آنجا رواج دادیم.»

دادمان پس از فرماندهی سپاه تبریز، کاندیدای نمایندگی مجلس شد و به عنوان نفر اول تبریز به مجلس راه یافت؛ «در مجلس هم عده ای آمدند و در حق رحمان نامردی کردند و او را خیلی آزردند.» وقتی در مجلس ماندنی نشد به سپاه بازگشت و پس از دوران جبهه به جهاد سازندگی رفت. زنگنه می گوید؛ «اولین حکم رئیس شیلات پس از انقلاب را به دادمان دادم.»

رحمان انقلابی معتدل بود
زنگنه درباره روحیات شهید رحمان دادمان می گوید؛ «رحمان یک آدم انقلابی و معتدل بود. به رغم اینکه ظاهرش یک مقدار تندروی نشان می داد، اما انسان معتدل و عاطفی بود. او نفوذ معنوی و عاطفی زیادی در بین اطرافیانش ازجمله بچه های مشارکت داشت.» «به نظر من رحمان، سردار جمهوری اسلامی بود.»

موتورسیکلت جای ماشین عروس
زنگنه در جای جای گفت وگوی کوتاهی که با حضور هادی دادمان فرزند شهید دادمان برگزار می شد چشمانش اشک آلود می شد. رابطه زنگنه با رحمان، قبل از انقلاب آنقدر نزدیک بود که گاه در یک خانه زندگی می کردند. پس از انقلاب هم رابطه شان خانوادگی شده بود؛ «وقتی خبر شهادت رحمان را دادند، همسرم به شدت گریه کرد. او به یاد خاطره ازدواج رحمان با خانم ناظمی افتاده بود. رحمان زمان ازدواجش از من خواست تا اتومبیلم را به عنوان ماشین عروس در اختیارش قرار دهم. اما بعد تماس گرفت و گفت که با موتورسیکلت همسرش را برده است. این ماجرا خیلی ما را عذاب داد.»

پدر زنگنه سال گذشته به دیار باقی شتافت؛ «پدرم خودش نفتی بود و در پالایشگاه تهران کار می کرد. گاهی به من هم می گفت که به استخدام شرکت نفت درآیم. اما چون در آن روزگار، نفت دست انگلیسی ها بود من نپذیرفتم. او رحمان را کاملاً می شناخت. وقتی رحمان می آمد جلوی خانه ما حدس می زد که ما یک کاسه ای زیر نیم کاسه داریم.» وقتی پدر زنگنه از دنیا رفت او چونان فرزند کوچکی بر جسدش ضجه می زد؛ «روح شان شاد.» زنگنه گفت امسال در حوزه دانشگاهی یک کار مهم خواهم کرد.