اسلام که مجموعه‏اى از باورهاى صحیح و کردارهاى پسندیده و اخلاق حسنه و احکام استوار و اوامر و نواهى است، از ابتداى آفرینش، دین خدا بوده و تا پایان خلقت نیز دین خدا خواهد بود.

قواعد و قوانین این دین در هر عصرى به تناسب نیازهاى انسان به وسیله وحى به قلب مبارک پیامبران تجلّى کرده و آن بزرگواران براى هدایت مردم ارائه مى‏کردند.

دین، در عصر رسالت پیامبر صلى الله علیه و آله در غدیر خم، هنگامى که امیرالمؤمنین على علیه السلام به امارت مؤمنان و ولایت مردمان و رهبرى و حکومت برگزیده شده از نظر ارائه قوانین و بیان حلال و حرام وتبیین حقایق، به قلّه کمال رسید و مردم را تا صبح قیامت از نیاز به پیامبرى دیگر و کتابى غیر قرآن و آیینى جز اسلام بى‏نیاز ساخت و آنان را در کنار حقیقتى قرار داد و به واقعیتى هدایت کرد که تا قیامت مى‏تواند پاسخ‏گوى هر نوع احتیاج آنان به قوانین مادى و معنوى باشد.

[الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دِیناً]

امروز [با نصبِ على بن ابى‏طالب به ولایت، امامت، حکومت و فرمانروایى بر امت‏] دینتان را براى شما کامل، و نعمتم را بر شما تمام کردم، و اسلام را برایتان به عنوان دین پسندیدم.

امام باقر علیه السلام مى‏فرماید:

وَکَانَتِ الفَریضَةُ تَنْزلُ بَعدَ الفَریضَةِ الأُخْرى‏ وَکَانَتِ الوَلایَةُ آخِرَ الفَرائِضِ فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزّوَجَلَّ:

الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی...

و [در طول بعثت پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله‏] واجبى پس از واجبى دیگر نازل مى‏شد و ولایت و رهبرى امّت آخرین واجب الهى بود که [بعد از نزول این واجب‏] خداوند آیه: امروز [با نصبِ على بن ابى‏طالب به ولایت، امامت، حکومت و فرمانروایى بر امت‏] دینتان را براى شما کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم... را نازل کرد.

امام صادق علیه السلام در روایتى مى‏فرماید:

جبرئیل خدمت پیامبر صلى الله علیه و آله آمد و گفت: اى محمد! خدایت سلام مى‏فرستد و به تو مى‏گوید: به امتّت بگو: امروز دینتان را به ولایت و رهبرى على بن ابى طالب کامل نمودم و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را براى شما به عنوان دین پسندیدم و پس از این، واجبى را نازل نمى‏کنم، پیش از این نماز و زکات و روزه و حج را به عنوان واجب نازل‏ کردم و ولایت و رهبرى واجب پنجم و نهایى است و آن چهار واجب را جز با پایبندى به ولایت و رهبرى على بن ابى طالب نمى‏پذیرم‏.

تذکّر این حقیقت لازم است که همه فرموده‏هاى پیامبر صلى الله علیه و آله و امامان علیهم السلام که به عنوان روایت و حدیث در کتاب‏هاى با ارزش و معتبر از طریق راویان مورد اعتماد نقل شده تفسیر و توضیحى بر واجبات الهى و آیات قرآنى است که به تناسب زمان و نیازمندى‏هاى انسان از آن منابع علم و دانش و خاندان بصیرت و بینش، صادر شده است.

اسلام که به معناى عقاید حقه و اخلاق حسنه و کردار پسندیده است و باطن و جانش به معناى تسلیم بى‏چون و چراى انسان نسبت به همه اوامر و خواسته‏هاى خداست، هنگامى که به صورت اعتقاد و باور و اخلاق و عمل در همه جوانب حیات مادى و معنوى انسان تجلى کند، انسان را در دایره مسلمانى به معناى حقیقى‏اش قرار مى‏دهد و به سبب آن سعادت دنیا و آخرت آدمى تأمین مى‏گردد.

حالت بسیار پر ارزش تسلیم در برابر همه خواسته‏هاى حق، حالتى است که همه پیامبران و اولیاى الهى از حضرت حق در کمال تضرع و زارى درخواست داشتند.

ابراهیم و اسماعیل علیهما السلام پس از ساختن کعبه دست به دعا برداشته، به‏ محضر دوست عرضه داشتند:

[رَبَّنا وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَکَ...].

پروردگارا! ما را [با همه وجود] تسلیم خود قرار ده، و نیز از دودمان ما امتى که تسلیم تو باشند پدید آر...

یعقوب علیه السلام به هنگام وصیت به همه فرزندانش خطاب کرد:

[... فَلا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ‏].

... پس شما باید جز در حالى که مسلمان باشید، نمیرید.

یوسف بزرگوار علیه السلام از حضرت رب الأرباب چنین درخواست کرد:

[... تَوَفَّنِی مُسْلِماً وَ أَلْحِقْنِی بِالصَّالِحِینَ‏].

... در حالى که تسلیم [فرمان‏هاى تو] باشم جانم را بگیر، و به شایستگان مُلحقم کن.