نخستین کسی که در اسلام مهدی موعود (عج) معرّفی شد، «محمّد بن حنفیّه» فرزند امیر المؤمنین علی علیه السّلام بود. بعد از شهادت سیّد الشّهداء (ع)، فرقه ای گفتند: «محمّد بن حنفیّه»، حضرت قائم (عج) و وصیّ علی بن ابیطالب علیه السّلام است و اینکه هر کس با ایشان مخالفت کند، کافر و مشرک است.
همچنین معتقد بودند که بعد از کشته شدن امام حسین علیه السّلام او بود که مختار را والی عراقین، کوفه و بصره کرد و به دستور او خونخواهی حسین علیه السّلام و کشتن قاتل او و جستجوی آنها در هر کجا باشند انجام گرفت.
این فرقه، «مختاریّه» نامیده و «کیسانیّه» خوانده شد. عاقبت «محمّد بن حنفیّه» در محرّم سال 81 هجری در مدینه وفات یافت. پس از مرگ او اصحابش سه فرقه شدند و هر کدام ایده ای جداگانه داشتند:
فرقه ای می گفتند که وی، مهدی موعود (عج) است و او نمرده و به زودی رجعت می کند.
دسته ای دیگر قائل به الوهیّت او شده و اینکه وی زنده و در کوه رضوی مقیم است.
فرقه ای دیگر قائل به مرگ او شد و پسرش «ابو هاشم بن محمّد» را مهدی موعود می دانند و با او بیعت کردند که این فرقه از شیعه را «هاشمیّه» نامیده اند
.jpg)
