نصایحى از بزرگان - بشنو این نی چون حکایت می کند

»» نصایحى از بزرگان

نصایحى از تورات‏

در سوره‏اى از سوره‏ هاى تورات حقیقى مذکور است:

اى مردم! تا چند در مسئله توبه تأخیر مى ‏کنید؟ و تا کى نیت تدارک مافات را روز به روز تأخیر مى ‏اندازید؟ آیا شما را امانى از مرگ رسیده، یا براتى از آتش جهنم تحصیل شده، یا جزم به دخول بهشت دارید؟!

نعمت شما را غافل کرده و طول امل شما را به خدا مغرور نموده، اى بندگان! دنیا را نیافریدم، مگر براى آن که روزى مرا صرف کرده و در آن تخم عمل صالح بکارید.

پس شما عکس خواسته مرا عمل کردید، کتابم را زیر پا گذاشته و دنیا را بالاى سر خود قرار دادید.

خانه‏ها برافراشتید و به آن انس گرفتید، ولى خانه‏ هاى مرا که مساجدند، پست کرده و از آن وحشت نمودید، شما را نمى ‏توان بنده و عبد حق گفت، بلکه آزاد هستید، آرى، آزاد هستید، آسمان‏ها و زمین‏ها به یک اسم از اسماى من در فضاى عالم بدون ستون استقامت کرد، ولى دل‏هاى شما به هزار موعظه کتاب من مستقیم نشد، چنان که سنگ آب نمى ‏شود، موعظه هم در دل‏هاى سخت شما اثر نمى ‏کند!!

اى فرزند آدم! پیش از آن که اجل به تو برسد براى مرگ آماده شو، من اگر به دنیا ارزش مى‏دادم، هرآینه آن را در اختیار انبیا قرار مى ‏دادم، به تحقیق که بعضى از بندگان من هستند که مى‏میرند و همان لحظه پشیمان شده، درخواست برگشت مى ‏کنند، تا به تدارک عمل صالح برخیزند، ولى به آنان گفته مى ‏شود: اى احمق! تو از همان‏جایى که آرزوى برگشت به آن را دارى، مى ‏آیى!!

اى پسر آدم! محبت دنیا را از دل بیرون کن که من محبت خود را با دنیا، در یک دل مانند آب و آتش جمع نمى ‏کنم، در جمع روزى و مال که مقسوم و مرزوق، است حرص مدار که روزى تو را دیگرى نخواهد خورد.

اى فرزند آدم! حرفى نمى‏ زنى و نگاهى نمى‏ کنى و قدمى بر نمى ‏دارى، مگر آن که دو ملک با تو هستند و خوب و بد تو را مى ‏نویسند، عافیت و سلامت چند روزه شما را فریب ندهد که مدت عمر بسیار محدود و ناچیز است و عدد نفس‏هاى شما، محدود و محصور!!

نصیحت رسول خدا صلى الله علیه و آله به ابوذر

اى صاحبان عقل! از خداى بترسید، شاید نجات یابید، آنچه براى آنجا لازم است و دوست دارید پیش بفرستید، رسول خدا صلى الله علیه و آله به ابوذر فرموده:

با طول امل، در کارهاى الهى تأخیر مکن که بگویى بعد از این خواهم بود و خواهم کرد، چه بسیارند منتظر فردا که به فردا نرسند.

اى ابوذر! اگر سرعت آمدن اجل را به نزد خود بینى، البته آرزوهاى غلط را به سختى دشمن داشته و از فریب آن در امان مانى.

ابوذر پرسید: یا رسول اللّه! زیرک‏ترین مؤمن کیست؟ فرمود: آن که بیش از همه‏ یاد مرگ کند و تهیه بهتر بردارد «1» و در برابر او، آدم احمق است که مشغول شهوات حیوانى است و آرزوى رسیدن عنایت خدا را هم دارد.

اى عزیز! بیا و برخود رحم کن و همین دم میلى و رقّت قلبى، بهم رسان و به تدارک آخرت خود مبادرت نما، توبه و انابه آر و از جمیع معاصى که بدون ترک آن، نجات محال است دست بردار و حقوق از دست رفته را قضا و حقوق مردم را ادا کن، عزم را جزم نما که از این پس تتمه عمر را صرف جلب رضایت او کنى و از نافرمانى حضرت دوست بپرهیزى و یقین بدان که با چنین حرکتى به سوى حق سعید و محبوب شوى، گرچه از شقى‏ترین مردم بودى.

مواظب و مراقب باش که تأخیر در عوض کردن خود نکنى و توبه و انابه را به فردا موکول ننمایى که ناگاه وقتت به سر آید و هنگامه فرصت بگذرد و یک مرتبه قهرمان اجل به تازیانه قهر در گورت افکند و وقتى از خواب غفلت برخیزى و از مستى هشیار شوى که در سکرات موت باشى و فزع عظیم بر تو غالب آمده باشد و از معاینه آثار شقاوت که براى مصلحت تکالیف مخفى بود، جزع الیم بر تو ظاهر و از غفلت مشوش و پریشان و از هر هول مطلع و وحشت صد هزار عقوبت که پى در پى مى‏آید مضطرب و حیران، دوستانت لباس ماتم در بر و اطفالت خاک یتیمى بر سر و در آن وقت همه در فکرند که جیفه بدنت را با قرار دادن در خانه گور همراهى کنند!!

آرى اى عزیزان! به فرموده رسول گرامى اسلام صلى الله علیه و آله نسبت به انسان:

کَفى‏ بِالْمَوْتِ واعِظا.

به دنبال جمله بالا رسول اسلام صلى الله علیه و آله فرمودند:

عقل، براى دلالت تو به راه خیر کافى و تقوا، به عنوان زاد و عبادت، به عنوان شغل و خداوند مهربان، به عنوان مونس و قرآن، به عنوان مبین حقایق براى تو بس است.

چون به این حقایق آراسته شوى، بنده واقعى حق گشته، در صراط او قرار گرفته و پایان کارت رضایت مولا و قرار گرفتن در بهشت است.

[إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِکَ هُمْ خَیْرُ الْبَرِیَّةِ* جَزاؤُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِینَ فِیها أَبَداً رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ ذلِکَ لِمَنْ خَشِیَ رَبَّهُ‏] «2».

مسلماً کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده‏اند، اینانند که بهترین مخلوقاتند.* پاداششان نزد پروردگارشان بهشت‏هاى پاینده‏اى است که از زیرِ [درختانِ‏] آن نهرها جارى است، در آن ها جاودانه‏ اند، خدا از آنان خشنود است و آنان هم از خدا خشنودند؛ این [پاداش‏] براى کسى است که از پروردگارش بترسد.

سعدى، در شرح حال عاشقان حق مى ‏سراید:

عجب دارى از سالکان طریق‏		که باشند در بحر معنى غریق‏
خود از ناله عشق باشند مست‏		زکونین بر یاد او شسته دست‏
به سوداى جانان زجان منفعل‏		به ذکر حبیب از جهان مشتغل‏
بیاد حق از خلق بگریخته‏		چنان مست ساقى که مى ریخته‏
نشاید به دارو دوا کردشان‏		که کس مطلع نیست بر دردشان‏
گروهى عمل دار و عزلت نشین‏		قدم‏هاى خاکى دم آتشین‏
سحر گر بگریند چندان که آب‏		فرو شوید از دیده‏شان کحل خواب‏

[وَقالَ رَسُولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله: لَمْ یَبْقَ مِنَ الدُّنیا إلّابَلاءٌ وَفِتْنَةٌ، وَما نَجا إلّابِصِدْقِ الإلْتِجاءِ]

بلا، نتیجه اتصال به دنیا

و نیز پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمود:

کسى که از نور هدایت، خود را محروم کرده و دست از دامن اولیاى کشیده، از تمام هویت حیات جز شکم و شهوت ندانسته، چهار چشمى نگران مادیت شده و دو دستى به دنیا چسبیده، باید بداند که در پایان کارش از اتصال به دنیا، جز بلا و فتنه که آن هم مورث عذاب و حسرت است، چیزى برایش نخواهد ماند، نجات از آن همه بلا و فتنه که به دنبالش عذاب ابدى است، براى کسى است که صادقانه و با نیتى خالص و با حالى خوش از همه شرور و وساوس شیاطین درونى و برونى، عملًا به حضرت مولا پناه برد.

دنیا، سرایى دو در است، انسان از درى وارد مى‏شود و با سرعت از درى دیگر خارج مى‏گردد، حیف است که انسان این دو روزه را به خاطر شکم و شهوت با آخرت ابد با آن همه نعیم مقیمش معامله کند!

هماهنگى الفباى زندگى با فرهنگ حق‏

به گفته خبیرى تیزهوش، الف تا یاى زندگى خود را این چنین با فرهنگ عالى حق هماهنگ نمایید که انسان‏هاى واقعى و عباد حقیقى اللّه کسانى هستند که:

الف: [أَحْسِنْ کَما أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَیْکَ‏] «3» را به خاطر سپرند.

ب: بهره و نصیبى از آیه‏ [وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنِی آدَمَ‏] «4» ببرند.

پ: پرهیزکار و متقى باشند.

ت: تسکین درد دردمندان دهند.

ث: ثمر زندگى را نیکوکارى دانند.

ج: جاهلان را با سلامت نفس و زبان خوش جواب دهند: [إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً] «5».

ح: حکم به حق و عدالت دهند.

خ: خارستانى را به گلستانى مبدل سازند.

د: دوا و غذایى به بیماران مستمند دهند.

ذ: ذخیره‏اى از دین و دانش فراهم آورند.