ممکن است این پرسش به ذهن هر کس بیاید که: چگونه می شود امامی که وظیفه هدایت و رهبری جامعه را بر عهده دارد، در پس پرده غیبت بوده و از دیده همگان پنهان باشد؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت:
1. غایب بودن به معنای بی سود و فایده بودن نیست. ممکن است این غیبت فواید فراوانی داشته باشد که ما از آن بی خبریم، چرا که عقل بشر از فهم بسیاری از حقایق ناتوان است.2. غیبت، به معنای تصرف نکردن در امور نیست؛ مثلاً همراه حضرت موسی (علیه السلام) با آن که ولیّ از اولیای الاهی بود، ولی در عین حال از دیدگان پنهان و غایب بود: «فَوَجَدا عَبْداً مِنْ عِبادِنا آتَیْناهُ رَحْمَهً مِنْ عِنْدِنا وَ عَلَّمْناهُ مِنْ لَدُنَّا عِلْما؛ بندهاى از بندگان ما را یافتند که رحمت از سوى خود به او داده، و علم فراوانى از نزد خود به او آموخته بودیم.» 2
3. آن چه در باره امام غائب (عجل الله تعالی فرجه الشریف) مسلم است، پنهان بودن از دید عموم مردم است، نه خواص؛ بر این اساس است که بسیاری از علما و بزرگان، خدمت ایشان رسیده و بهره مند شده اند.
4. درست است که مهدی موعود (عجل الله تعالی فرجه الشریف) غائب است،؛ لیکن در غیبت صغری از راه نواب اربعه و در عصر حاضر از طریق نواب عام، در امور مسلمین نقش و تأثیر دارند.
این وجوه، در فرمایش خود حضرت نیز آمده است: «وَ أَمَّا وَجْهُ الِانْتِفَاعِ بِی فِی غَیْبَتِی فَکَالانْتِفَاعِ بِالشَّمْسِ إِذَا غَیَّبَتْهَا عَنِ الْأَبْصَارِ السَّحَابُ وَ إِنِّی لَأَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ کَمَا أَنَّ النُّجُومَ أَمَانٌ لِأَهْلِ السَّمَاءِ فَأَغْلِقُوا بَابَ السُّؤَالِ عَمَّا لَا یَعْنِیکُمْ وَ لَا تَتَکَلَّفُوا عِلْمَ مَا قَدْ کُفِیتُمْ وَ أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُمْ.»3
چرا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) غائب شد؟
پرسش دیگری در این جا مطرح است و آن این که: امامی که حضورش آثار بی شماری دارد، چرا از دیده مردم پنهان است؟
در پاسخ به این پرسش نیز باید گفت:
1. بنا بر آن چه گفته شد، غیبت ایشان نیز آثار و برکاتی دارد.
2. عوامل غیبت به خوبی از اخبار دانسته می شود، زیرا:
أ. حکومت ظالمین نمی توانست ایشان را تحمل کند و پیش از تولد ایشان، آماده قتل ایشان بودند، از این رو ایشان با غیبت می توانست از این توطئه خلاص شود.
ب. آزمایش مردم که پس از اتمام حجت تا چه اندازه پایدار و استوار می مانند.
ج. با غیبت از بیعت با ستمکاران محفوظ است.
پانوشت:
1. مسند احمد، 1 / 99 – 3 / 17 و70؛ فضائل الخمسه من الصحاح السته، ج 3، ص 324، 325، 327 و 328.
2. سوره کهف، آیه 65.
3. کمال الدین و تمام النعمه، ج 2، ص 485؛ کشف الغمه فی معرفه الائمه، ج 2، ص 532.