بر اساس ادله نقلی و عقلی، لازمه هر گونه راهنمایی و هدایت، بر قرار کردن ارتباط (شفاهی یا مکتوب) با شخص هدایت پذیر است، حال شخص هادی هر کس یا چیز که می خواهد باشد: راهنمای عادی، پیامبرالاهی، کتاب آسمانی یا غیر اینها.

اگر فراتر از اینها بخواهیم بگوییم، بر خدا لازم است که برای شناخت خود و راه تکامل انسان، پل ارتباط برای بشر برقرار سازد که همان پیامبر و کتاب آسمانی است. این ارتباط باید به گونه ای باشد که بشر بتواند با استفاده از آن به شناخت و تکامل برسد، یعنی اگر پیامبر سخن می گوید، به زبان قوم باشد و اگر کتابی برای هدایت نازل شده به زبان قوم نوشته شده باشد.
از نظر نقل، قرآن کریم مراجعه می کنیم که کتابی آسمانی است و برای هدایت و راهنمایی بشر آمده است: (وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ بِلِسانِ قَوْمِهِ لِیُبَیِّنَ لَهُمْ؛ ما هیچ پیامبرى را، جز به زبان قومش، نفرستادیم؛ تا(حقایق را) براى آنها آشکار سازد.)1

 معنای این آیه پر واضح است، زیرا برای راهنمایی هر کس باید به زبانش سخن گفت و کتابی برایش آورد که او زبانش را متوجه شود. نمی توان برای فارس زبانان، کتابی عربی آورد.
از نگره عقل نیز راهنمایی هر کس باید به گونه ای باشد که از آن بهره مند شود. اگر با یک عرب زبان، به زبان فارسی سخن بگوییم، هیچ گاه او نمی تواند از گفتار ما بهره مند شود و از آن استفاده کند، چون چیزی از آن متوجه نمی شود، ما نیز همانند او هستیم، یعنی اگر یک عرب زبان، با من فارس زبان سخن بگوید، من هم چیزی از آن چه او می گوید، متوجه نمی شوم و این خلاف عقل است که من مدعی هدایت کسی شود که نمی توانم با او ارتباط بر قرار کنم.
این گونه از هدایت، یعنی راهنمایی کسی که زبان من را نمی فهمد، مانند سخن گفتن با انسان ناشنواست، زیرا کسی که گفتارم را متوجه نمی شود با انسان ناشنوا تفاوتی ندارد، چون او نیز مانند ناشنوا از کلام من بهره نمی برد.

این مسأله در باره گفتار و نوشتار پیامبران الاهی نیز صادق است، یعنی هم پیامبر باید به زبان قومش سخن بگوید تا قومش بتوانند از هدایت او بهره مند شوند و هم باید کتابی که برای قومش می آورد به زبان قومی باشد که برای هدایت آنان فرستاده شده است، همان گونه که کتاب آسمانی یهودیان به زبان قومشان است و کتاب آسمانی حضرت عیسی به زبان قومش بود و قرآن کریم نیز که کتاب مسلمانان است، به زبان قومی است که این کتاب در میانشان نازل شده است، پس این از حکمتهای الاهی است و هیچ کار خدا خلاف حکمت نیست.
حکمت خدا در آن است که کتب آسمانی را به زبان قومی بفرستد که می خواهد آنان را به وسیله این کتاب هدایت کند، چون حکمت خدا نمی گذارد که او کتابی به فایده را برای مخلوقات بفرستد، زیرا او هیچ چیز را عبث و بیهوده نیافریده است، پس چگونه می تواند کتابی را نازل کند که مخاطبانش از آن استفاده نکنند…

نتیجه:
از نظر نقل و عقل، بر خدا لازم است که فرستادگان خود (پیامبر و کتاب آسمانی) را به زبان قومی که می خواهد آنان را هدایت کند بفرستد.

پانوشت:
1. سوره ابراهیم، آیه 4.