پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله امت را به معاشرت با چنین انسان‏هاى بزرگوارى- که به تعبیر حضرتش خیر عظیم الهى است-، ترغیب و تشویق نموده است و در روایتى به ارزش چنین رفاقتى اشاره کرده است:

«مَن آخى‏ أخاً فِى اللَّهِ رَفَعَ اللَّهُ لَهُ دَرَجَةً فِى الجَنَّةِ لَایَنَالُهَا بِشَى‏ءٍ مِنْ عَمَلِهِ».

کسى که معاشر و دوستى را براى خدا برگزیند، و براى جلب خوشنودى خدا با برادر مؤمنش به رفاقت و دوستى برخیزد، خدا در بهشت ترفیع مقامى به او عنایت مى‏کند که به چیزى از عملش به آن مقام نمى‏رسد.

دوستى و معاشرت در راه خدا و براى خدا و به خاطر به دست آوردن خوشنودى خدا با کسانى که واجد شرایط دوستى ‏اند از چنان ارزشى برخوردار است که رسول خدا صلى الله علیه و آله درباره آن مى‏ فرماید:

«یُنْصَبُ لِطَائِفَةٍ مِنَ النّاسِ کَراسىَ حَوْلَ العَرْشِ یَوْمَ القِیَامَةِ، وُجُوهُهُمْ کَالقَمَرِ لَیْلَةَ البَدْرِ یَفْزَعُ النّاس وَلَا یَفْزَعُونَ وَیَخَافُ النّاس وَلَا یَخَافُونَ، هُم أولیاءُ اللَّهِ لَاخَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَاهُمْ یَحْزَنُونَ، فَقِیْلَ مَنْ هُمْ یَا رَسُولَ اللَّهِ؟

قَالَ هُمُ المُتَحَابُّونَ فِى اللَّهِ».

در قیامت براى گروهى از مردم تخت‏هایى در اطراف عرش نهاده مى‏شود، چهره آن گروه چون ماه شب چهارده است، مردم در هراسند و آنان‏ نمى‏هراسند، مردم دچار ترس‏اند و آنان نمى‏ترسند، اینان دوستان خدایند که ترس و غمى بر آنان نیست، گفتند: اى پیامبر خدا! اینان چه کسانى هستند؟ فرمود: کسانى هستند که براى خدا و در راه خدا با یکدیگر دوستى و رفاقت کردند.

در روایت بسیار مهمى از رسول خدا صلى الله علیه و آله در این زمینه آمده است:

«انَّ اللَّهَ تَعَالى‏ یَقُولُ: حَقَّتْ مَحَبَّتى لِلَّذِینَ یَتَزَاوَرُونَ مِنْ أجْلِى، وَحَقّت مَحَبَّتى لِلَّذِینَ یَتَناصَرونَ مِنْ أجْلِى، وَحَقّت مَحَبَّتِى لِلَّذِینَ یَتَحَابُّونَ مِن أجْلِى، وَحَقَّت مَحَبَّتِى لِلَّذِینَ یَتَبَاذَلُونَ مِن أجلِى».

خداى بزرگ مى‏فرماید: محبتم ویژه کسانى است که یکدیگر را به خاطر من ملاقات مى‏کنند و محبتم سزاوار کسانى است که یکدیگر را به خاطر من یارى مى‏کنند و محبتم شایسته کسانى است که براى من با یکدیگر دوستى مى‏نمایند و محبتم براى کسانى است که به خاطر من به یکدیگر بذل و بخشش دارند.

ارزش این گونه رفاقت‏ها و دوستى ‏ها به اندازه‏ اى است که فرشتگان حق از پروردگار درخواست تحقق چنین رفاقتى را میان بندگان شایسته مى‏کنند.

رسول خدا صلى الله علیه و آله مى‏فرماید:

«إنَّ للَّهِ مَلَکاً نِصْفُهُ مِنَ النّارِ وَنِصْفُهُ مِنَ الثَّلِجِ یَقُولُ: اللّهُمَّ کَمَا ألَّفْتَ بَیْنَ الثَّلجِ وَالنّارِ ألِّفْ بَیْنَ عِبَادِکَ الصّالِحِینَ».

براى خدا فرشته‏ اى است که نیمى از وجودش آتش و نیمى یخ است، پیوسته مى ‏گوید: خدایا چنانکه میان یخ و آتش الفت قرار داده ‏اى میان بندگان شایسته ات الفت برقرار کن.

امیرالمؤمنین على علیه السلام در زمینه انتخاب این گونه دوستان- که جداً منبعى براى خیر دنیا و آخرت انسان ‏اند- مى‏ فرماید:

عَلَیْکُمْ بِالإخوَانِ فَانَّهُمْ عُدّةٌ فِى الدُّنیَا وَالآخِرَةِ، أَلا تَسْمَع إلى‏ قَولِ أهْلِ النّارِ فَمَا لَنَا مِن شَافِعِینَ* وَلَا صَدِیقٍ حَمِیمٍ‏.

به انتخاب دوستان مثبت و برادران مؤمن برخیزید زیرا این گونه دوستان توشه عظیمى در دنیا و آخرت‏اند، آیا گفتار اهل آتش را نشینده ‏اى: در نتیجه براى ما نه شفیعانى است،* و نه یک دوست نزدیک و صمیمى.

انتخاب معاشر با ارزش و رفیق مثبت به اندازه‏اى مهم است که در روایات باب ازدواج آمده، کسى که با زنى شایسته و همسرى صالح ازدواج کند جزء کسانى است که در راه خدا و براى خدا محبت و عشق ورزیده است، چنانچه در این روایت است:

مَنْ نَکَحَ إمْرَأَةٍ صَالِحَةٍ لِیَتَحَصَّنَ بِهَا عَنْ وَسواسِ الشَّیطَانِ وَیَصُونُ بِهَا دِینَهُ أو لِیُولَدَ لَهُ وَلَدٌ صَالِحٌ یَدعُو لَهُ وأحبَّ زَوْجَتَهُ لأنَّهَا آلَتَهُ فِى هِذِهِ المَقَاصِدِ الدینِیَّةِ فَهُوَ مُحبٌّ فِى اللَّهِ تَعَالى‏

کسى که با زنى شایسته ازدواج کند تا به وسیله او پاکدامنى ‏اش را از وسوسه شیطان حفظ کند و دینش را نگاه دارد یا فرزند صالحى براى او بزاید که برایش دعا کند و به همسرش به خاطر اینکه وسیله‏ اى براى این امور با ارزش است عشق ورزد، بى ‏تردید از کسانى است که در راه خدا و براى خدا دوستى ورزیده است.