قرآن در هدایتش کارى مى‏کند که بشر به خود آید و خویشتن را مورد پرسش قرار دهد، آیا این کارى که مى‏کند خوب است یا بد؟ آیا این نظریه‏اى که مى‏دهد یا از جایى اتخاذ کرده صحیح است یا غلط؟

کیست که این پرسش را مى‏کند؟ و مخاطب در آن چه کسى است؟ در حالى که پرسنده و پاسخ دهنده یکى است و دوتا نیست. قرآن فطرت بشر را براى دورى از شرک و دعوت به خداى یگانه مورد سؤال قرار مى‏دهد.

آیا معبودان متعدد و متفرق بهتر است یا خداى یگانه مقتدر؟.

و براى نمایاندن قدرت خداى بزرگ چنین مى‏پرسد:

[آیا آن شریکان انتخابى شما بهترند] یا آنکه وقتى درمانده‏اى او را بخواند اجابت مى‏کند و آسیب و گرفتاریش را دفع مى‏نماید، و شما را جانشینان [دیگران در روى‏] زمین قرار مى‏دهد؟ آیا با خدا معبودى دیگر هست [که شریک در قدرت و ربوبیت او باشد؟!] اندکى متذکّر و هوشیار مى‏شوند.* [آیا آن شریکان انتخابى شما بهتراند] یا آنکه شما را در تاریکى‏هاى خشکى و دریا [به وسیله ستارگان و دیگر نشانه‏ها] راهنمایى مى‏کند؟! و کیست که پیشاپیش [باران‏] رحمتش بادها را مژده‏رسان مى‏فرستد؟ آیا با خدا معبودى دیگر هست [که شریک در قدرت و ربوبیت او باشد؟!] خدا برتر است از آنچه براى او شریک قرار مى‏دهند.* [آیا آن شریکان انتخابى شما بهتراند] یا آنکه مخلوقات را مى‏آفریند، آن گاه آنان را [پس از مرگشان‏] بازمى‏گرداند؟! و کیست آنکه از آسمان و زمین شما را روزى مى‏دهد؟....

قرآن بى‏ارزشى بت‏ها و قدرت بزرگ حق را چنین وانمود مى‏کند:

آیا کسى که [همه چیز] مى‏آفریند، مانند کسى است که [هیچ چیز] یقیناً کسانى که به جاى خدا مى‏پرستید، هرگز نمى‏توانند مگسى بیافرینند.

قرآن گام دیگرى را در راهنمایى برادشته و آن ارجاع بشر به سوى عقلش مى‏باشد.

قرآن با خردمندان سخن مى‏گوید و از آنان مى‏خواهد تا عقل خود را به کار انداخته، سعادتمند شوند و رستگار گردند، قرآن در سوره آل عمران چنین مى‏گوید:

یقیناً در آفرینش آسمان‏ها و زمین، و آمد و رفت شب و روز، نشانه‏هایى [بر توحید، ربوبیّت و قدرت خدا] براى خردمندان است‏.

و در سوره بقره چنین مى‏گوید:

بهترین توشه پرهیزکارى است‏.