حضرت صادق علیه السلام در این باب، چهره پلید منافق را معرفى مى‏کند.

منافق آن انسان خبیثى است که نظیر او نیست و تاریخ بشر شریرتر و مضرتر و آلوده‏تر و ظالم‏تر از او را به یاد ندارد.

منافق چندرو، جاسوس، عامل بیگانه، خائن، ستمکار و انسانى بى‏دین و موجودى تبهکار و حیوانى بسیار خطرناک در لباس آدمى است.

منافق انسانى متقلّب، دغل‏باز، اهل غش، حیله‏گر، بى‏کرامت، بى‏ارزش و مغضوب حق و اولیاى الهى است.

نفاق خطّى خطرناک، چهره‏اى بى‏باک، صفتى ناپاک و حالتى دردناک است.

ایشان با حیله و نیرنگ و با قیافه‏اى آراسته و چهره‏اى مذهبى و در لباسى دلسوزانه، جهت پیشبرد اهداف پلید خود و خدمت به اربابان ظالم خویش و کمک به شیاطین، خود را در جامعه اسلامى جا زده و از ضربه زدن به ملت اسلام و شؤون فرهنگى و اقتصادى و اجتماعى و دینى و دنیایى و آخرتى مردم، به هیچ عنوان باک ندارند.

اینان در زمان رسول گرامى اسلام صلى الله علیه و آله نیز بوده و براى این که شناخته نشوند خود را زیر پرده دین و دیندارى پنهان مى‏کردند.

منافقان همیشه در تدارک نابودى اسلام و مسلمانان هستند، امّا اراده حضرت حق اجازه چنین جسارتى در همه تاریخ به کفر و شرک و نفاق نداده است.

آرى، این است نفاق و منافق.

اکنون در ترجمه گفتار امام صادق علیه السلام دقت کنید:

منافق با عقیده پلید و عمل کثیف، دور ماندن از رحمت واسعه الهیه را نسبت به خود رضایت داده؛ زیرا این چهره پلید، اعمال ریایى و فریب‏کارانه و شیطانى خود را به صورت اعمال شرعى انجام مى‏دهد، تا کسى از هدف ابلیسى او مطلع نشود.

منافق فردى بازیگر، بیهوده‏کار و متجاوز از حدود الهى است، او قلب حقیقت کرده و زحمات تمام انبیا و ائمه و اولیا و صلحا و مربیان دلسوز را به مسخره گرفته است، غافل از این که پایان این خط ننگین، غضب و سخط حق و دور ماندن از رحمت و افتادن در بدترین درکات جهنّم است.

منافق در قرآن‏

کتاب الهى، در بسیارى از سوره‏ها، اعمال ننگین و برنامه‏هاى خائنانه اینان با اسلام و مسلمانان را بیان مى‏کند.

قرآن مجید در سوره‏هاى بقره، آل عمران، توبه، احزاب، فتح، انفال، حدید، نساء، عنکبوت، تحریم، از چهره پلید این عناصر خطرناک پرده برداشته و یک سوره کامل در تشریح حیات اینان بنام سوره منافقون نازل کرده است.

قرآن کریم تحت این عناوین وضع منافقان را بیان مى‏کند:

1- حالت نفاق در مردم منافق امرى قلبى است و اصل و ریشه این مرض مربوط به دل آنان است، اینان چون دل سالم و قلبى مؤمن و با محبت ندارند، در عمل از کفار بدتر و از حیوانات درنده‏ترند! «1»!

2- منافقان علیه اسلام و مسلمانان با کفار هم مسلک و هماهنگ و همدست هستند و از هیچ کمکى به کافران در راه نابودى قرآن و اسلام دریغ و مضایقه ندارند «2».

3- مردان و زنان منافق در تمام امور طرفدار یک دیگرند و براى توسعه منکر و جلوگیرى از معروف تا زنده‏اند در فعالیت هستند، اینان خدا را فراموش کرده و حضرت حق هم آنان را از رحمت خود محروم نموده، منافقان با تمام وجود از چهار چوب انسانیت خارج هستند «3».

4- اهل نفاق مردم مسلمان و مؤمن را به هیچ انگاشته و آنان را بى‏قدرت مى‏دانند و به خیال خود، اهل خدا را در مرز شکست مى‏بینند، در حالى که آنان متکى به حق هستند و با شکست روبرو نخواهند شد «4».

5- منافقان، این مردم پست و بى‏ایمان و این بى‏خبران و بى‏خردان، وعده‏هاى الهى را غرور و فریب به حساب آورده و به برنامه‏هاى الهى به چشم حقارت نگریسته و دل آنان از باور کردن آیات الهى، تهى و خالى است‏ «5»!

6- مردم منافق در اقرار به وحدانیت حق و رسالت پیامبر، دروغگو و کاذب هستند و خداوند علیم از دل مریض و روح کثیف آنان با خبر است‏ «6».

7- این گروه پلید و این قوم خبیث در برابر دعوت خدا و رسول ایستاده، علاوه بر این که خود ایمان نمى‏آورند، از ایمان آوردن مردم نیز به شدت جلوگیرى مى‏کنند «7».

8- مردم منافق با جناب حق‏تعالى مکر و حیله مى‏کنند، در حالى که خداى توانا مکر آنان را باطل مى‏کند، اینان به وقت نماز در حال کسالت و سستى و ریاکارى هستند و اگر از خدا یاد کنند به ریا و تظاهر یاد مى‏کنند، دو دل و مردّد هستند، نه به سوى مردم مؤمن یک دل و یک جهت‏اند نه به جانب کفر «8».

9- مسلمانان و مؤمنان به رهبرى پیامبر و جانشینان آن حضرت، مأمور به جنگ سخت با این گروه خبیث هستند و تا ریشه‏کن شدن اینان باید در طریق جهاد و مجاهده باشند «9».

10- مردم منافق در روز قیامت دچار غضب حق و عذاب سخت الهى هستند و بدترین درکات جهنّم جایگاه آنان است و در آن روز از نسیم رحمت الهى محروم و براى ابد گرفتار عذاب خدایند «10».

این فرازها دورنمایى از آیات قرآن مجید درباره نفاق و منافق بود.

براى دور ماندن از این حالت خطرناک چاره‏اى، جز پناه بردن به قرآن و روایات واولیاى خدا جهت تهذیب اخلاق نیست، چون قلب انسان که محور وجود آدمى است و نفس انسان که صفحه حیات انسانى است از رذایل اخلاقى پاک شود، آدمى از ضرر نفاق در امان مانده و از رحمت واسعه الهیه در دنیا و آخرت بهره‏مند خواهد شد.

بدون تهذیب نفس و پاکى دل، به دست آوردن عنایات الهیه از محالات است.

پی نوشت ها:

______________________________

(1)- توبه (9): 77.

(2)- حشر (59): 11.

(3)- توبه (9): 67.

(4)- انفال (8): 49.

(5)- احزاب (33): 12.

(6)- منافقون (63): 1.

(7)- نساء (4): 60.

(8)- نساء (4): 143.

(9)- توبه (9): 73.

(10)- نساء (4): 140- 145 و توبه (9): 68 و احزاب (33): 73.