موسى‏

این که وجود مقدس حضرت حق موسى را به میعادگاه قرب و میهمانى ویژه، آن هم در طول چهل شب دعوت کرد، تا از افق وجود او خورشید تورات را براى تربیت نفوس و رشد ارواح و تأمین سعادت دنیا و آخرت مردم طلوع دهد، دلیل بر شخصیت و عظمت و کمال آن حضرت است.

موسى از همان زمانى که دیده در خیمه حیات باز کرد، و قدم به عرصه زندگى گذاشت، با این که در دربار فرعون و میان فرعونیان رفت و آمد داشت با تکیه بر عقل خدادادى، و اندیشه‏ى صحیح و نیت پاک، و عمل به آئین قهرمان توحید حضرت ابراهیم درخت وجودش را به ثمر نشاند و از وجود خویش موجودى موحد، منظم، با تربیت، ظلم ستیز، و همراه با کمالات و خصایل انسانى و الهى به وجود آورد، و به ویژه سالیان درازى که در خدمت شعیب پیامبر به سر برد، به ارزش‏ها و کمالات، و پاکى درون و برون خود افزود و تبدیل به عبدى خاص و بنده‏اى ویژه، و شخصیتى از هر جهت صالح و نهایتاً از مقربان درگاه حضرت حق شد، و استعداد پیامبرى و رهبرى و اولوالعزمى و کلیم اللهى در او ظهور کرد، و از سوى پروردگار مهربان براى هدایت بنى‏اسرائیل و دیگر مردم مأموریت یافت.

او پس از آن که بنى‏اسرائیل را از آن همه مظالم و ستم و سخت‏گیرى‏هاى فرعونیان و شکنجه‏هاى سنگین ستمگران نجات داد و از لابلاى امواج نیل به صورت معجزه آسا با عنایت و لطف پروردگار قوم خود را نجات داد و رابطه و علاقه آنان را با فضاى زندگى مصریان که محکوم فرهنگ شیطانى فرعونیان بود قطع کرد، مى‏بایست در سایه فرهنگ با برکت و سعادت‏بخش حضرت حق به همه جهات زندگى بنى‏اسرائیل رنگ دیگر دهد، و تحولى همه جانبه در فکر و اندیشه و آراء و ارواح و اعمال آنان به وجود آورد، تا از آنان ملتى موحد، پاک، درست‏کار، عزیز، ارجمند، متحد و تسلیم حق بسازد. به همین خاطر از طریق قلب پاکش این معنا را از جانب حضرت رب‏العزه دریافت کرد که باید خود را براى گرفتن کتاب آسمانى که حاوى همه نظامات زندگى و دارنده احکام فقهى و آداب اخلاقى، و فرمان‏هاى معنوى است آماده نماید.

آن حضرت که فوق‏العاده دلسوز امت، و براى تربیت فرد فرد آنان و آراسته شدنشان به توحید ناب و عدالت در همه شئون حیات دغدغه‏داشت و به انتظار دعوت حق براى دریافت کتاب آسمانى بود تا به وسیله آن منبع حقایق، هدایت قوم را کامل کند و دریچه‏هاى جدیدى از ماوراء طبیعت به روى آنان باز کند و آنان را از اثرات ریشه‏دارى که از فرهنگ مصریان و به ویژه فرعونیان در قلب و جانشان نشسته بود پاک کند، و از زنجیرهاى نامرئى فرهنگ مادى که بر دست و پاى باطنشان بسته بود آزاد نماید نهایتاً از سوى پروردگارش دعوت شد تا چندى که در حقیقت چهل شب کامل باید باشد از غوغاى زندگى، و هیاهوى مادى، و لجام گسیختگى‏هاى پول پرستان، و تقاضاهاى غیر منطقى قوم، کناره‏گیرى کند و به عزلت نشیند، و جز با حضرت محبوب همدم نباشد و با غیر او انسى نداشته باشد، و به روزه و عبادت و بندگى در خلوت قرب مشغول گردد، و به ریاضات شرعیه تن دهد، تا روحش و قلب ملکوتى‏اش از کدورت‏هاى زندگى دنیائى پاک گردد و صفاى باطنش به اوج نهائى رسد، و آئینه وجودش چنان صیقل یابد که براى طلوع و تابش وحى آماده شود.

وحى و الهام سرمایه بى‏بدیل و مایه بى‏نظیرى است که فقط و فقط از افق وجود مخلصان، و پاکان و صالحان که عمرى را در بندگى و عبادت خالص به سر بردند، و به غیر حق توجه نکردند، و جز خدا را نخواستند و عاقبت به مقام پیامبرى و ولایت رسیدند طلوع مى‏کند.

کسى که در عبادت دائم نیست، و عبادتى را که انجام مى‏دهد به شوق رسیدن بهشت و نجات از دوزخ است، و گاهى هم به دنبال خواهش‏هاى نفسانى و شهوات شیطانى آلوده به گناه مى‏شود، و دچار حجاب‏هاى ظلمانى است، و فقر معنوى او را از حضرت یار دور نگاه داشته و دغدغه مادیگرى درونش را به کدورت آلوده کرده، و آتش طمع و حرص و بخل و حسد درخت باطنش را سوزانده و افکار و نیاتش را به شوائب و ناپاکى‏ها و ناخلاصى‏ها مخلوط نموده شایسته دریافت ضعیف‏ترین مرحله الهام نیست چه رسد به دریافت وحى که از شئون نبوت و امامت است.

با این آلودگى‏ها و عبادات اندک که آن هم بر مبناى توحید صرف صورت نمى‏گیرد نه این که انسان بوى موسى و رنگ او را نمى‏گیرد بلکه به سوى متخلق شدن به اخلاق فرعونى پیش مى‏رود و رهزن صد موسى و هارون مى‏شود.

آن که او بنیاد فرعونى کند

راه صد موسى و صد هارون زند ججدر هر صورت پاکى کامل موسى، و عبادات مخلصانه او که جز به عشق حق صورت نمى‏گرفت، و کمالات باطنى و افکار و اندیشه‏ها و نیات پاکش که او را به مقام والاى نبوت و رهبرى معنوى رسانده بود اقتضاء کرد که حضرت حق براى عطا نمودن کتاب آسمانى به او از او بخواهد که چهل شب به ضیافت الله رود و در آنجا با قرار گرفتن در عبادات ویژه و راز و نیازمخصوص به دریافت آن سرمایه‏گران نایل آید.