مدیریت خانه، کارى تمام وقت است. متأسفانه در کشور ما این فعالیت هنوز به صورت علمى شناخته نشده است.
مدیریت خانواده کارى مستمر است که از والدین به خانواده و فرزندان تسرى پیدا مى کند. درباره مدیریت خانه سلسله مباحثى مطرح است که به بخشى از آنها اشاره مى شود.
الف) اصول مدیریت در خانواده
- برنامه ریزى زندگى براساس اهدافى که شرع، عرف، اخلاق و عقل حکم مى کند.
- در نظر گرفتن ابعاد مختلف اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى در برنامه ها.
- اجراى اصل فعالیت هر عضو خانواده به اندازه ی توان و استفاده هر عضو به اندازه نیاز.
- احترام به بزرگترها و توجه به کوچکترها.
- ایجاد محیطى مناسب به منظور دستیابى به همکارى چندجانبه میان افراد خانواده.
- تقسیم عادلانه ی کارها میان افراد خانواده.
- توزیع وظایف خانه میان افراد و آموزش فرزندان براى انجام بهتر کارها به جاى انجام آن کار به وسیله پدر یا مادر.
ب) شیوه مدیریت خانواده
طى دو قرن گذشته، علاوه بر شیوه ی مدیریت سنتى، شیوه مدیریت مشارکتى نیز مورد استفاده قرار گرفته که نتایج خوبى داشته است.
وجود قوانین براى ایجاد انضباط در جوامع و گروه هاى انسانى لازم است. ولى در خانواده هایى که قوانین بدون مشارکت اتخاذ مى شود، همیشه اعضاء این قوانین را تحمیلى تلقى مى کنند. اگر مردم و گروه ها در وضع قوانین دخالت داشته باشند، آن را بهتر درک کرده، با انگیزه ی قوى ترى در اجراى آن مى کوشند و با دیده احترام به آن مى نگرند.
ج) جلسات خانوادگى
به منظور اجراى یک روش مدیریت مشارکتى، لازم است خانواده ها به صورت مرتب جلسات خانوادگى داشته باشند. این جلسه ها یک گردهمایى منظم و برنامه ریزى شده با شرکت همه ی افراد خانواده است تا در آن اعضا:
* حرف ها و دردو دل هاى یکدیگر را بشنوند.
* کارهاى خانه را بین یکدیگر تقسیم کنند.
* شکایات خود را عرضه کنند.
* اختلاف ها را برطرف کنند.
* راه هاى جدیدى براى حل مشکلات خانواده ارائه کنند.
د) مقررات شوراى خانواده
مقررات این شورا مى تواند شامل این موارد باشد:
* همه افراد خانواده در شورا حق اظهار نظر دارند.
* همه افراد خانواده در تصمیم گیرى شریک هستند.
* ریاست این شورا باید دوره اى و در اختیار افراد بالغ باشد.
* پدر، مادر و فرزندان بزرگتر، ریاست آن را به ترتیب برعهده دارند.
* شورا باید دستور کار داشته باشد و برنامه هاى آن از قبل نوشته شده باشد.
* جلسات شورا باید به طور مداوم تشکیل شود.
* در مواقع اضطرارى، جلسات فوق العاده تشکیل شود.
* حکم شورا باید براى همه افراد خانواده لازم الاجرا باشد.
و) اجزاى برنامه ریزى در خانواده
فعالیت هاى اقتصادى به منظور کسب درآمد کافى براى گذران زندگى فعلى و داشتن پس انداز براى ایام پیرى، از جمله هدف هاى مادى محسوب مى شود. در فرآیند دستیابى به این اهداف ، خانواده باید از اصول خاص که در جامعه داراى ارزش و احترام است، پیروى کند.